Wyrok SN z dnia 15 listopada 2023 r., sygn. II USKP 63/22

Ubezpieczonemu, który pozostawał w zawodowej służbie wojskowej przed dniem 2 stycznia 1999 r. i pobiera emeryturę wojskową, wynoszącą 75% podstawy jej wymiaru, obliczoną bez uwzględnienia okresów składkowych i nieskładkowych, z tytułu których jest uprawniony również do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez niego.

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący)

‎SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

‎SSN Dawid Miąsik

w sprawie z odwołania T. K.
‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w Bydgoszczy
‎o podjęcie wypłaty emerytury,
‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 15 listopada 2023 r.,
‎skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku
‎z dnia 3 lutego 2021 r., sygn. akt III AUa 1940/20,

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Apelacyjnemu w Gdańsku do ponownego rozpoznania oraz orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem z 3 lutego 2021 r. oddalił apelację pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bydgoszczy od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy z 5 października 2020 r., który zmienił decyzję pozwanego z 17 lutego 2020 r., przyznającą ubezpieczonemu T. K. prawo do emerytury, z jednoczesnym zawieszeniem wypłaty emerytury wobec zbiegu z emeryturą wojskową, w ten sposób, że orzekł, iż emerytura ubezpieczonego nie ulega zawieszeniu. Ubezpieczony (ur. w 1954 r.) ma prawo do emerytury wojskowej. Nabył też uprawnienie do emerytury pracowniczej. Sporne było, czy ma prawo do podbierania dwóch emerytur, jako że zasadą jest wypłata jednego świadczenia – art. 95 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Sąd Okręgowy rozstrzygnął na korzyść ubezpieczonego, powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z 24 stycznia 2019 r., I UK 426/17, że o zastosowaniu wyjątku od zasady wypłacania jednego świadczenia decyduje brak możliwości obliczenia emerytury wojskowej przy uwzględnieniu „cywilnego” stażu emerytalnego, a nie data przyjęcia żołnierza zawodowego do służby wojskowej. Taka sytuacja zaistniała w odniesieniu do ubezpieczonego. W apelacji pozwany zarzucił naruszenie art. 95 ust. 1 i 2 ustawy, gdyż ubezpieczony pozostający w służbie wojskowej przed 1 stycznia 1999 r. nie ma prawa do wypłaty dwóch świadczeń i dlatego emerytura pracownicza, jako świadczenie niższe została zawieszona. Sąd Apelacyjny nie uwzględnił apelacji. Zasada wypłaty jednego świadczenia, ujęta również w art. 7 ustawy z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, nie decyduje w tej sprawie. Ubezpieczony uzyskał emeryturę wojskową i procentowy wymiar emerytury przy zachowaniu zasady nieprzekraczania 75% podstawy wymiaru wyniósł 75% z tytułu 28 lat wysługi emerytalnej (podstawą emerytury były jedynie okresy zawodowej służby wojskowej). Potem wypracował „okresy cywilne”, które są podstawą samodzielnej emerytury w systemie powszechnym. Sąd Apelacyjny zgodził się z wyrokiem Sądu Najwyższego w sprawie I UK 426/17, że gdy występuje brak możliwości obliczenia emerytury wojskowej przy uwzględnieniu „cywilnego” stażu emerytalnego, to ubezpieczony ma możliwość pobierania dwóch świadczeń emerytalnych z odrębnych systemów ubezpieczeniowego i zaopatrzeniowego. Znaczenie ma też zasada równości wobec prawa ujęta w art. 32 ust. 1 Konstytucji, bowiem nie ma podstaw do odmiennego, nierównego traktowania osób, które znajdują się w takiej samej sytuacji, czyli nie mają możliwości włączenia okresów stażu cywilnego do emerytury wojskowej. Ubezpieczony, mimo że pełnił służbę przed 1 stycznia 1999 r., to nie ma możliwości doliczenia okresów cywilnego zatrudnienia, podstawa wymiaru jego emerytury wojskowej wynosi 75%, bowiem kwota emerytury bez uwzględnienia dodatków, zasiłków i świadczeń pieniężnych nie może przekraczać 75% podstawy wymiaru emerytury.