Wyrok SN z dnia 29 marca 2023 r., sygn. II CSKP 1342/22

1. Wystąpienie z powództwem eksmisyjnym przez właściciela - obdarowanego, wobec darczyńców, mieszkających bez tytułu prawnego, nie może być traktowane jako przejaw rażącej niewdzięczności, uzasadniający odwołanie darowizny.

2. Jeśli nie można uznać, że miała miejsce rażąca niewdzięczność, to nie ma podstaw do rozważania kwestii przebaczenia, dokonanego przez jednego z powodów po dokonaniu darowizny. Przebaczenie, które zostało dokonane po odwołaniu darowizny, nie podważa skuteczności odwołania. 

Sąd Najwyższy w składzie:

Pierwszy Prezes SN Małgorzata Manowska (przewodniczący)

‎SSN Tomasz Szanciło

‎SSN Jacek Widło (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa B. P. i W. P. ‎przeciwko M. P. ‎o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym ‎29 marca 2023 r. w Izbie Cywilnej w Warszawie, ‎skargi kasacyjnej powodów ‎od wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi ‎z 15 kwietnia 2021 r., sygn. akt I ACa 1363/19,

1. oddala skargę kasacyjną;

2. nie obciąża powodów kosztami postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 15 kwietnia 2021 r., Sąd Apelacyjny w Łodzi, w sprawie ‎z powództwa B. P. i W. P. przeciwko M. P. o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, zmienił zaskarżony wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 27 września 2019 r. w ten sposób, że oddalił powództwo oraz rozstrzygnął o kosztach procesu.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło na podstawie następujących ustaleń faktycznych.

Powodowie odwołali darowiznę nieruchomości, wynikającą z umowy zawartej z pozwanym z 11 sierpnia 2003 r. Jako przyczynę odwołania darowizny wskazali m.in. rażącą niewdzięczność pozwanego M. P., który jest synem powodów, M. P. jest zaś jego starszym bratem. Zawarcie umowy darowizny poprzedzały następujące wydarzenia. W dniu 18 grudnia 2002 r. prokurator Prokuratury Okręgowej w Łodzi wydał postanowienie o przedstawieniu B. P. zarzutu karnego dotyczącego niedopełnienia obowiązków i nadużycia uprawnień, które wyrządziły szkodę majątkową poszkodowanej instytucji Wojewódzkiemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wielkich rozmiarach. ‎W dniu 25 lutego 2003 r. Prokurator Prokuratury Okręgowej w Łodzi wydał postanowienie o zabezpieczeniu na mieniu B. P. grożącej jej kary grzywny w wysokości 15 000 zł i roszczenia o naprawienie szkody w wysokości ‎5 998 000 zł, m.i.n przez ustanowienie zakazu zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego przy ul. [...] ‎w S. oraz hipoteki przymusowej kaucyjnej na nieruchomości położonej w S. przy ul. […]. Postanowieniem z 28 lutego 2003 r. prokurator nadał wyżej wskazanemu postanowieniu klauzulę wykonalności, także przeciwko małżonkowi podejrzanej – W. P.. B. P. postawiono następnie zarzut popełnienia przestępstwa z art. 300 § 2 k.k., ‎tj. przekazania składników jej majątku M. i M.1 P. w celu udaremnienia wykonania wyżej przywołanego zabezpieczenia majątkowego. Wyrokiem z 16 września 2004 r., wydanym w sprawie o sygn. akt II K 160/04, Sąd Rejonowy w Skierniewicach uniewinnił B. P. od popełnienia czynu z art. 300 § 2 k.k. Wyrok ten uprawomocnił się.