Interpretacja indywidualna z dnia 25 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL3.4012.387.2023.2.EW
Opodatkowanie podatkiem VAT opłaty dodatkowej, pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu, opodatkowanie podatkiem VAT opłaty dodatkowej, pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu, w przypadku gdy nie można ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego, moment powstania obowiązku podatkowego przy opłacie dodatkowej, brak obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej sprzedaży usług parkingowych, w związku z którymi pobierana jest opłata dodatkowa.
Interpretacja indywidualna
– stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
3 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 3 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:
-opodatkowania podatkiem VAT opłaty dodatkowej, pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu;
-opodatkowania podatkiem VAT opłaty dodatkowej, pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu, w przypadku gdy nie można ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego;
-momentu powstania obowiązku podatkowego przy opłacie dodatkowej;
-braku obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej sprzedaży usług parkingowych, w związku z którymi pobierana jest opłata dodatkowa.
Wniosek uzupełniono – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 sierpnia 2023 r. (data wpływu 9 sierpnia 2023 r.).
Treść wniosku jest następująca:
Opis stanu faktycznego
Gmina jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność (zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 marca 1980 r. o samorządzie gminnym, Dz. U. z 2023 r., poz. 40 ze zm.). Gmina realizuje swoje zadania własne, które polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, jak również z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych oraz referendów. W ramach wykonywania zadań własnych, Gmina prowadzi również działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT. Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 280), od dnia 1 stycznia 2017 r. Gmina podjęła wspólne rozliczanie podatku VAT wraz ze wszystkimi wchodzącymi w skład Gminy jednostkami budżetowymi i zakładem budżetowym (dalej jako: „jednostki organizacyjne”). Z dniem tym, zgodnie z art. 4 ww. ustawy, Gmina wstąpiła we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku VAT, prawa i obowiązki swoich jednostek organizacyjnych.
W ramach wykonywania działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, Gmina świadczy usługi w zakresie odpłatnego udostępniania miejsc parkingowych dla pojazdów na terenach zlokalizowanych poza pasem drogi publicznej. Działalność ta prowadzona jest przez Urząd Gminy, stanowiący jednostkę organizacyjną Gminy.
Miejsca parkingowe udostępniane są za odpłatnością pobieraną przy użyciu parkomatów. Opłaty za parkowanie wnoszone są z góry za cały deklarowany łączny czas postoju, niezwłocznie (nie później niż w ciągu 5 minut od zaparkowania), poprzez wykupienie biletu parkingowego w parkomacie. W przypadku nieuiszczenia opłaty lub przekroczenia opłaconego czasu parkowania pobierana jest opłata dodatkowa w wysokości 150 złotych brutto, lub w wysokości 75 złotych brutto – w przypadku uregulowania należności w ciągu trzech dni od otrzymania zawiadomienia o opłacie dodatkowej. Opłata dodatkowa winna być wpłacana najpóźniej w ciągu 7 dni od wystawienia zawiadomienia o opłacie dodatkowej w kasie Urzędu Miasta lub na rachunek bankowy podany w zawiadomieniu. Opłata dodatkowa ma charakter opłaty sankcyjnej, pełniącej wyłącznie rolę dyscyplinującą wobec użytkowników parkingu i pobierana jest za naruszenie regulaminu korzystania z parkingu. Zawiadomienia o opłacie dodatkowej wypisywane są przez kontrolerów i umieszczane za wycieraczką pojazdu. Parkingi nie są wyposażone w szlabany ograniczające wjazd i wyjazd pojazdów.
Kierowcy pojazdów, którzy otrzymali zawiadomienie o opłacie dodatkowej mają prawo do wszczęcia postępowania reklamacyjnego, jeśli kwestionują zasadność nałożenia opłaty dodatkowej. Zgodnie z regulaminem parkingu, reklamacja może zostać złożona w ciągu 7 dni od wystawienia zawiadomienia o opłacie dodatkowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia reklamacji, zawiadomienia o opłacie dodatkowej są anulowane. Nieuwzględnienie reklamacji oznacza natomiast obowiązek zapłaty opłaty dodatkowej w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o negatywnym rozpatrzeniu reklamacji.
W przypadku nieuiszczenia w terminie opłaty dodatkowej, Gmina wszczyna postępowanie mające na celu ustalenie danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego. W tym celu Gmina występuje do Komendanta Straży Miejskiej z wnioskiem o udostępnienie danych z (…) dotyczących właściciela pojazdu. W wielu przypadkach właściciel pojazdu nie jest jednak podmiotem korzystającym z należącego do Gminy miejsca parkingowego. Dotyczy to m.in. pojazdów, których właścicielami są instytucje finansowe udostępniające pojazdy podmiotom trzecim w ramach zawieranych z nimi umów leasingu lub najmu. W takich przypadkach, Gmina nie jest w stanie ustalić danych kierowcy pojazdu korzystającego z parkingu, jeśli nie uda jej się uzyskać tych danych od będącej właścicielem pojazdu instytucji finansowej.
Zdarzają się również przypadki, w których Gmina w żaden sposób nie jest w stanie ustalić danych kierowcy pojazdu korzystającego z parkingu. Jest tak np. w sytuacji, gdy według danych z (…), pojazd zarejestrowany jest na osobę zmarłą, pojazd niefiguruje w bazie (…) lub też jest to pojazd zarejestrowany poza Polską (pojazd z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi). W przypadkach, w których dane użytkownika pojazdu są obiektywnie niemożliwe do pozyskania z wykorzystaniem środków i metod, które są dostępne dla Gminy, opłaty dodatkowe nie są egzekwowane z uwagi na obiektywne okoliczności uniemożliwiające ich skuteczny pobór.
Gmina nie rejestruje sprzedaży realizowanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, ani rolników ryczałtowych, z wykorzystaniem kasy fiskalnej, gdyż korzysta ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na podstawie § 3 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej. Gmina nie realizuje sprzedaży towarów, ani usług wymienionych w § 4 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej.
Urząd Gminy oraz wszystkie inne jednostki organizacyjne Gminy przed dniem scentralizowania rozliczeń VAT korzystały ze zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, na podstawie albo § 2 ust. 1 albo § 3 ust. 1 obowiązującego wówczas rozporządzenia Ministra Finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 1215).
W uzupełnieniu do wniosku z 8 sierpnia 2023 r. (data wpływu 9 sierpnia 2023 r.) w odpowiedzi na pytania tut. Organu, wskazali Państwo, że:
1.Czy posiadają Państwo kasy rejestrujące?
Odpowiedź: Gmina nie posiada kas rejestrujących.
2.Z jakiego zwolnienia korzystali Państwo (Urząd Gminy oraz inne jednostki organizacyjne) przed dniem scentralizowania rozliczeń VAT – z podmiotowego czy przedmiotowego?
Odpowiedź: Przed centralizacją VAT poszczególne jednostki organizacyjne Gminy korzystały ze zwolnienia podmiotowego z obowiązku rejestrowania sprzedaży z wykorzystaniem kasy rejestrującej, analogicznego do tego wynikającego z obowiązującego obecnie § 3 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących (dalej: „Rozporządzenie”), zgodnie z którym zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r.: podatników, u których wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł.
Do wynikającego z tej regulacji limitu sprzedaży 20 000 zł, Gmina nie zaliczała czynności zwolnionych przedmiotowo z obowiązku rejestracji z wykorzystaniem kasy fiskalnej, o których mowa w poz. 35 i 47 obecnie obowiązującego załącznika do Rozporządzenia (czyli dostaw nieruchomości i środków trwałych). Zgodnie bowiem z § 3 ust. 4 Rozporządzenia, na potrzeby korzystania ze zwolnienia, o którym mowa w ust. 1, nie uwzględnia się dokonanej lub przewidywanej sprzedaży z tytułu czynności, o których mowa w poz. 35 i 47 załącznika do rozporządzenia.
Obowiązujące przed centralizacją VAT rozporządzenie Ministra Finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 1215), zawierało analogiczne regulacje w powyższym zakresie.
Jeśli chodzi o rodzaj sprzedaży dokonywanej przed centralizacją VAT przez poszczególne jednostki organizacyjne Gminy, w tym Urząd Gminy, na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, to były to przede wszystkim:
·dzierżawa nieruchomości gruntowych,
·wynajem pomieszczeń w budynkach szkół,
·sprzedaż nieruchomości,
·przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności,
·sprzedaż środków trwałych.
3.W jaki sposób kierowcy są informowani o Regulaminie, a także o egzekwowaniu nieprzestrzegania zasad korzystania z parkingu?
Odpowiedź: Regulamin parkingu umieszczony jest przy wjeździe na parking oraz na parkometrze. Zawiera on informacje o egzekwowaniu nieprzestrzegania zasad korzystania z parkingu.
Pytania
1.Czy opłaty dodatkowe podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług, także w przypadku, gdy Gmina nie jest w stanie ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego, a tym samym Gmina nie jest w stanie podjąć czynności nakierowanych na wyegzekwowanie opłaty dodatkowej?
2.W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, kiedy powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu świadczenia tych usług?
3.W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, w jaki sposób Gmina powinna dokumentować te opłaty dla celów VAT, w przypadku gdy Gmina nie jest w stanie zidentyfikować usługobiorcy?
4.W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, czy Gmina zobowiązana jest do ewidencjonowania tych usług z wykorzystaniem kasy rejestrującej?
Państwa stanowisko w sprawie
1.Opłaty dodatkowe nie podlegają opodatkowaniu VAT, gdyż nie stanowią wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług.
2.W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia tych usług powstaje na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, czyli z chwilą wykonania usługi rozumianą jako ostatnia zidentyfikowana przez Gminę godzina postoju samochodu na parkingu, wskazaną w zawiadomieniu o opłacie dodatkowej.
3.W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają
opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, Gmina powinna dokumentować te opłaty dokumentami wewnętrznymi, ponieważ Gmina nie
dysponuje danymi kontrahenta umożliwiającymi wystawienie faktury VAT, ani nie jest w stanie określić, czy podmiot ten jest podatnikiem VAT, czy osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub rolnikiem ryczałtowym.
4.W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają
opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, Gmina nie jest
zobowiązana do ewidencjonowania tych usług z wykorzystaniem kasy rejestrującej, z uwagi na korzystanie ze zwolnienia z obowiązku rejestracji sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej, o którym mowa w par. 3 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej.
UZASADNIENIE
Ad. 1
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przez dostawę towarów należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT). Z kolei, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT).
Określona należność stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia usług wówczas, gdy przysługuje podatnikowi w zamian za określone zachowanie, uzgodnione przez podatnika z usługobiorcą. Tym samym, pomiędzy stronami musi istnieć zgodnie i dobrowolnie zawarty stosunek cywilnoprawny, określający treść zobowiązań każdej ze stron – tj. zobowiązania niepieniężnego usługodawcy i zobowiązania pieniężnego usługobiorcy.
Świadczenie usługi wymaga zatem obustronnej zgody stron transakcji co do warunków jej realizacji oraz woli zawarcia przez strony cywilnoprawnego stosunku zobowiązaniowego.
To, że Gmina przewiduje opłatę dodatkową, mającą charakter opłaty sankcyjnej, pełniącej wyłącznie rolę dyscyplinującą wobec użytkowników parkingu nie oznacza, że Gmina godzi się na wykonywanie usługi parkingowej w zamian za powyższą opłatę. Gmina nie godzi się na wykonanie takiej usługi. Opłata dodatkowa pełni identyczną rolę jak inne potencjalne metody dyscyplinowania użytkowników parkingu, takie jak np. przymusowe usunięcie przez Gminę pojazdu z parkingu, czy nałożenie blokady kół. Spośród różnych metod penalizowania zachowań użytkowników niezgodnych z regulaminem parkingu, Gmina przyjęła pobór opłaty dodatkowej jako rozwiązanie optymalne z perspektywy racjonalizacji kosztów jego stosowania przy uwzględnieniu poziomu utraconych dochodów z parkingu na skutek naruszania jego regulaminu.
Skoro bez wątpienia usunięcie pojazdu z parkingu, czy blokada kół nie stanowiłyby świadczenia opodatkowanej VAT usługi przez Gminę na rzecz użytkownika parkingu, analogicznie zatem także pobór opłaty dodatkowej jako inna metoda dyscyplinowania użytkowników parkingu, pełniąca jednak identyczną rolę i będąca wyrazem braku zgody Gminy na zajmowanie parkingu z naruszeniem regulaminu, nie powinien skutkować opodatkowaniem VAT.
Nieistotny dla powyższej konstatacji pozostaje fakt, że w odróżnieniu od innych wspomnianych metod dyscyplinowania użytkowników parkingu, pobór opłaty dodatkowej wiąże się z obrotem pieniężnym. Obrót pieniężny nie jest bowiem wystarczającą okolicznością, aby uznać, że dochodzi do świadczenia opodatkowanego VAT. Wybór przez podatnika danego rodzaju metody penalizowania naruszeń regulaminu parkingu nie powinien skutkować jej odmienną interpretacją dla celów podatkowych. Trudne do przyjęcia jest bowiem twierdzenie, że blokując koła pojazdu nie mamy świadczenia usługi i podatku VAT, zaś pobierając sankcyjną opłatę dodatkową za to samo naruszenie, dochodzi do świadczenia usługi i powstaje obowiązek jej opodatkowania VAT. Dla celów VAT nieistotna jest przecież sama płatność, ważne jest w jakich okolicznościach płatność ta jest uiszczana, czy stanowi ona wynagrodzenie za zgodne wykonywanie przez strony świadczeń wzajemnych, czy też stanowi sankcję za skorzystanie z mienia Gminy bez zgody Gminy, czyli sankcję pełniącą analogiczną rolę jak blokada kół, czy usunięcie pojazdu z parkingu.
Trudno także uznać, że opłata dodatkowa stanowi wynagrodzenie za usługi podlegające opodatkowaniu VAT, w sytuacji, w której Gmina odstępuje od jej egzekwowania, z uwagi na niedostępność danych dotyczących użytkownika pojazdu. Nie można uznać, iż Gmina zgodnie i dobrowolnie decyduje się zrealizować usługę parkingową na rzecz użytkownika parkingu, skoro nawet nie ma możliwości zidentyfikowania go i wyegzekwowania należnej za swoją usługę zapłaty.
Nałożenie opłaty dodatkowej jest wynikiem nieprzestrzegania regulaminu parkingu, a nie zajęcia miejsca parkingowego (czyli zawarcia umowy z użytkownikiem parkinu). Tym samym, w Państwa ocenie opłata dodatkowa nie stanowi wynagrodzenia za świadczenie usług, a co za tym idzie nie podlega opodatkowaniu VAT.
Ad. 2
Zgodnie z art. 19a ust. 1 Ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.
W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, w Państwa ocenie, obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia tych usług powstaje na zasadach ogólnych, zgodnie z przywołanym wyżej art. 19a ust. 1 Ustawy o VAT, czyli z chwilą wykonania usługi.
Stanowisko, że obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu świadczenia usług parkingowych powstaje na zasadach ogólnych, nie zaś na zasadach szczególnych przewidzianych np. dla usług najmu, dzierżawy i innych podobnych świadczeń w art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b Ustawy o VAT, potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji w interpretacji z 19 kwietnia 2022 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.15.2022.4.AZ, wskazując, że: „Dopiero w chwili wyjazdu z parkingu znana jest wartość wyświadczonej usługi. W konsekwencji obowiązek podatkowy dla usługi parkingowej gdzie opłata jest pobierana przy wyjeździe z parkingu, będzie powstawał zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy z chwilą wykonania usługi”.
Na należących do Gminy parkingach nie występują szlabany ograniczające wjazd i wyjazd pojazdów, zatem Gmina nie jest w stanie określić dokładnej godziny, w której dany pojazd opuścił parking.
W tych okolicznościach, zdaniem Gminy, w przypadku opłat dodatkowych chwila wykonania usługi, winna być rozumiana jako ostatnia zidentyfikowana przez Gminę godzina ciągłego postoju pojazdu na parkingu, wskazana w wystawionym przez Gminę zawiadomieniu o opłacie dodatkowej.
W przypadku, w którym pojazd pozostawałby na parkingu dłużej niż do czasu zidentyfikowanego przez kontrolerów i wskazanego w wystawionym przez Gminę zawiadomieniu o opłacie dodatkowej, postój taki nie będzie wpływał na termin powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT, gdyż nie będzie on realizowany w ramach świadczenia przez Gminę usług w rozumieniu podatku VAT.
Świadczenie usług wymaga bowiem zgody i świadomości ze strony usługodawcy. W przypadku, w którym Gmina nie dysponuje wiedzą o fakcie zajmowania miejsca przez pojazd po godzinie ostatniej kontroli parkingu, nie można uznać, że miała miejsce zgoda, w tym domniemana zgoda Gminy na parkowanie pojazdu. Innymi słowy, usługi w rozumieniu podatku VAT, nie można świadczyć nieświadomie.
Takie stanowisko potwierdza orzecznictwo sądów administracyjnych. Przykładowo, w wyroku z 23 stycznia 2019 r., sygn. I FSK 1672/16 czytamy, że: „Twierdzenia te zmierzały do wykazania, że Skarżąca tolerowała korzystanie z jej nieruchomości przez nieuprawnione podmioty. Mogły jednak one – przy uwzględnieniu prawideł logiki – dotyczyć wyłącznie okoliczności od momentu uzyskania przez Gminę wiedzy o bezumownym korzystaniu z jej nieruchomości. Oczywistym bowiem powinno być, że dopiero stan świadomości (posiadania wiedzy) co do określonego faktu może stanowić podstawę do przypisania komuś tolerowania danego stanu rzeczy. W tym aspekcie właściwie Sąd pierwszej instancji stwierdził, że niemożliwe jest świadome tolerowanie czynności lub sytuacji z mocą wsteczną, w przypadku gdy świadczący nie wie, że taką usługę wykonuje (...)”.
W zaskarżonym wyroku Sąd pierwszej instancji na tle tych przepisów przyjął, że: „czynność jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy pomiędzy stronami istnieje stosunek zobowiązaniowy, w ramach którego dany podmiot w zamian za wynagrodzenie zobowiązany jest do spełnienia na rzecz innego podmiotu określonego świadczenia”. W konsekwencji do tego, że brak wiedzy i zgody właściciela o bezumownym wykorzystywaniu z jego nieruchomości stanowi o braku między nim a korzystającym (bezumownie z tej nieruchomości) jawnego lub dorozumianego stosunku umownego. Przedstawiona wykładnia jest prawidłowa, z tym zastrzeżeniem, że użyte przez Sąd pojęcie „zgody” należy rozumieć jako znoszenie (pati) pewnego stanu (nie można bowiem zgodzić się na coś, nawet w sposób dorozumiany – co podnosił autor skargi kasacyjnej, w sytuacji gdy się w ogóle o tym nie wie). Dlatego też doprecyzowując stwierdzić należało, że tolerowanie sytuacji (lub czynności), o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., może mieć miejsce tylko gdy ma się świadomość istnienia tej sytuacji”.
Ad. 3
Zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
W przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pytaniu 1 podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, Gmina powinna właściwie udokumentować te usługi, w przypadku ustalenia przez Gminę, że usługobiorcą jest podatnik VAT, wystawić w tym zakresie fakturę VAT.
Jak stanowi art. 106 ust. 1 pkt 3 Ustawy o VAT, faktura VAT wymaga wskazania w jej treści danych nabywcy, takich jak imię, nazwisko lub nazwa i adres.
Problem pojawia się w sytuacji, gdy Gmina nie jest w stanie zidentyfikować podmiotu korzystającego z parkingu, a tym samym ustalić, czy jest on podatnikiem podatku VAT, czy też osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub rolnikiem ryczałtowym. W efekcie, Gmina nie jest w stanie, ani ustalić istnienia po stronie Gminy obowiązku udokumentowania swoich usług fakturą VAT, ani techniczną możliwością wystawienia takiej faktury, z uwagi na brak części z podstawowych jej elementów obligatoryjnych, do jakich należą dane usługobiorcy.
W tych okolicznościach, w ocenie Gminy, właściwym dokumentem, na podstawie którego Gmina powinna wykazać obrót z opłat dodatkowych w ewidencji VAT jest dokument wewnętrzny („WEW”), o którym mowa w par. 10 ust. 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2019 r., poz. 1988).
Ad. 4.
Jak stanowi art. 111 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Zgodnie z par. 3 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r. jednostki samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280):
„Które na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 tej ustawy, albo jeżeli ich jednostki organizacyjne na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku”.
Urząd Gminy oraz wszystkie inne jednostki organizacyjne Gminy przed dniem scentralizowania rozliczeń VAT korzystały ze zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, na podstawie albo § 2 ust. 1 albo § 3 ust. 1 obowiązującego wówczas rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 1215).
Gmina nie realizuje sprzedaży towarów, ani usług wymienionych w § 4 ust. 1 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej, a zatem korzysta obecnie ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na podstawie przytoczonego wyżej § 3 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej.
W powyższych okolicznościach, w przypadku uznania, że opłaty dodatkowe stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług opodatkowanych VAT, w sytuacji wykonywania tych usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych, Gmina będzie uprawniona do kontynuacji stosowania zwolnienia z obowiązku rejestracji sprzedaży na kasie fiskalnej, na podstawie § 3 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej.
Analogiczne stanowisko w zakresie kontynuacji stosowania zwolnienia z obowiązku rejestracji obrotu na kasie fiskalnej wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 9 stycznia 2023 r., sygn. 0112-KDIL3.4012.422.2022.3.MS, wskazując, że: „Mając na uwadze przywołane przepisy i opis sprawy należy stwierdzić, że skoro jednostki, za pośrednictwem których dokonywana będzie sprzedaż do dnia dostawy będą korzystały ze zwolnienia z ewidencji na kasie rejestrującej na podstawie § 3 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia, a przedmiot sprzedaży nie jest towarem wymienionym w § 4 Rozporządzenia Ministrów Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r., to również w wyniku tej sprzedaży zwolnienia nie utracą. Zatem Gmina sprzedając za pośrednictwem Urzędu lub ZDiK) wrak porzuconego samochodu, kostkę brukową, krawężniki i złom pochodzące z rozbiórki środka trwałego oraz drewno jak i wyposażenie (meble typu: biurka, szafy, krzesła, stoły) nabyte do działalności gospodarczej, jak i działalności innej niż gospodarcza nie będzie miała obowiązku ewidencjonowania tej sprzedaży na kasie rejestrującej, będzie korzystała ze zwolnienia”.
W przypadku zatem nałożenia obowiązku zapłaty opłaty dodatkowej na osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub na rolnika ryczałtowego, Gmina nie będzie obowiązana do ewidencjonowania tego obrotu z wykorzystaniem kasy rejestrującej.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:
-nieprawidłowe – w części opodatkowania podatkiem VAT opłaty dodatkowej, pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu;
-prawidłowe – w części opodatkowania opłaty dodatkowej pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu, w przypadku gdy nie można ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego;
-nieprawidłowe – w części ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego przy opłacie dodatkowej;
-prawidłowe – w części brakuobowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej sprzedaży usług parkingowych, w związku z którymi pobierana jest opłata dodatkowa.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej ustawą:
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:
Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).
Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:
Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
1)przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2)zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3)świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Z treści przywołanego przepisu art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że ustawodawca przyjął generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia niebędące dostawą towarów. Stąd też należy stwierdzić, że definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów”. Jest ona wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.
Co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki:
•w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
•świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.
Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczona usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.
Bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem usług, a otrzymanym wynagrodzeniem istnieje wówczas, gdy jest możliwe zidentyfikowanie bezpośredniej i jasno zindywidualizowanej korzyści na rzecz świadczącego usługę, oraz gdy świadczenie wzajemne pozostaje w bezpośrednim związku ze świadczeniem dokonanej czynności.
Przepisy prawa podatkowego nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem, w niezbędnym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego.
Na gruncie tego ostatniego, odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1610), (dalej Kodeks cywilny) rozróżnia dwa rodzaje szkód: deliktową (wynikającą z czynów niedozwolonych) oraz kontraktową (wynikającą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania umownego).
I tak, stosownie do art. 415 Kodeksu cywilnego:
Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Natomiast w myśl art. 471 Kodeksu cywilnego:
Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
W świetle wyżej powołanych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, ze nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.
Zagadnienie dotyczące kar umownych regulują natomiast przepisy Działu II Kodeksu cywilnego – „Skutki niewykonania zobowiązań”.
Zgodnie z art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego:
Można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).
Przepis art. 483 Kodeksu cywilnego jest bezwzględnie obowiązującym przepisem prawa, tzn. kary umowne mogą być wyłącznie sankcją za niewykonanie lub niewłaściwe wykonanie zobowiązań niepieniężnych.
Z cytowanego wyżej art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że kara umowna jest dodatkowym zastrzeżeniem umownym, wprowadzanym do umowy w ramach swobody kontraktowania, mającym na celu wzmocnienie skuteczności więzi powstałej między stronami w wyniku zawartej przez nie umowy i służy realnemu wykonaniu zobowiązań (wyrok SN z 8 sierpnia 2008 r., sygn. akt V CSK 85/08). Przewidziany umową obowiązek zapłaty kary umownej ma w stosunku do zasadniczego obowiązku dłużnika wynikającego z tej umowy charakter uboczny (akcesoryjny).
Zastrzeżenie kary umownej można zatem traktować jako formę uproszczoną redakcji warunków umowy, która pozwala na przyjęcie przez strony, że wypadki niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, stanowią jednocześnie podstawę do domagania się zapłaty kary umownej.
Z uwagi na powyższe stwierdzić należy, że jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań i kar umownych nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.
Z opisu sprawy wynika, że są Państwo jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Realizują Państwo swoje zadania własne, które polegają na zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty oraz zadania zlecone z zakresu administracji rządowej, jak również z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych oraz referendów. W ramach wykonywania zadań własnych, prowadzą Państwo również działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT. Są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.
W ramach wykonywania działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, świadczą Państwo usługi w zakresie odpłatnego udostępniania miejsc parkingowych dla pojazdów na terenach zlokalizowanych poza pasem drogi publicznej. Działalność ta prowadzona jest przez Urząd Gminy, stanowiący Państwa jednostkę organizacyjną.
Miejsca parkingowe udostępniane są za odpłatnością pobieraną przy użyciu parkomatów. Opłaty za parkowanie wnoszone są z góry za cały deklarowany łączny czas postoju, niezwłocznie (nie później niż w ciągu 5 minut od zaparkowania), poprzez wykupienie biletu parkingowego w parkomacie. W przypadku nieuiszczenia opłaty lub przekroczenia opłaconego czasu parkowania pobierana jest opłata dodatkowa w wysokości 150 złotych brutto, lub w wysokości 75 złotych brutto – w przypadku uregulowania należności w ciągu trzech dni od otrzymania zawiadomienia o opłacie dodatkowej. Opłata dodatkowa winna być wpłacana najpóźniej w ciągu 7 dni od wystawienia zawiadomienia o opłacie dodatkowej w kasie Urzędu Miasta lub na rachunek bankowy podany w zawiadomieniu. Opłata dodatkowa ma charakter opłaty sankcyjnej, pełniącej wyłącznie rolę dyscyplinującą wobec użytkowników parkingu i pobierana jest za naruszenie regulaminu korzystania z parkingu. Zawiadomienia o opłacie dodatkowej wypisywane są przez kontrolerów i umieszczane za wycieraczką pojazdu. Parkingi nie są wyposażone w szlabany ograniczające wjazd i wyjazd pojazdów.
Kierowcy pojazdów, którzy otrzymali zawiadomienie o opłacie dodatkowej mają prawo do wszczęcia postępowania reklamacyjnego, jeśli kwestionują zasadność nałożenia opłaty dodatkowej. Zgodnie z regulaminem parkingu, reklamacja może zostać złożona w ciągu 7 dni od wystawienia zawiadomienia o opłacie dodatkowej. W przypadku pozytywnego rozpatrzenia reklamacji, zawiadomienia o opłacie dodatkowej są anulowane. Nieuwzględnienie reklamacji oznacza natomiast obowiązek zapłaty opłaty dodatkowej w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o negatywnym rozpatrzeniu reklamacji.
Państwa wątpliwości dotyczą w pierwszej kolejności kwestii ustalenia, czy opłata dodatkowa pobierana z tytułu korzystania przez kierowcę pojazdu z parkingu niezgodnie z regulaminem stanowi wynagrodzenie z tytułu wykonywania przez Państwa czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Odnosząc się do kwestii objętych zakresem zadanego pytania należy stwierdzić, że opłata sankcyjna w postaci opłaty dodatkowej nakładana w przypadku stwierdzenia braku biletu parkomatowego lub przekroczenia opłaconego czasu parkowania stanowi w istocie wynagrodzenie za świadczenie usług. Otrzymana przez Państwa opłata sankcyjna jest ściśle związana z korzystaniem z miejsca parkingowego (usługą parkingową) i wiąże się z niewywiązaniem się kierowcy pojazdu z obowiązków przewidzianych w regulaminie podczas korzystania z miejsca parkingowego.
Powyższe zostało potwierdzone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. 20 stycznia 2022 r. TSUE wydał wyrok w sprawie C-90/20 Apcoa Parking Danmark.
W wyroku w sprawie C-90/20 Trybunał orzekł, że art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2006/112/WE (dalej: Dyrektywa VAT) należy interpretować w ten sposób, że opłaty kontrolne pobierane przez spółkę prawa prywatnego prowadzącą prywatne parkingi w razie nieprzestrzegania przez kierowców ogólnych warunków użytkowania tych parkingów należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne usługi w rozumieniu tego przepisu, które jako takie podlegają podatkowi od wartości dodanej (podatek VAT).
Uzasadniając swoje stanowisko Trybunał przypomniał, że zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT, podatkowi VAT podlega odpłatne świadczenie usług na terytorium państwa członkowskiego przez podatnika działającego w takim charakterze. W pkt 27 uzasadnienia wskazano:
„W rozumieniu tego przepisu świadczenie usług dokonywane jest «odpłatnie» tylko wtedy, gdy pomiędzy usługodawcą a usługobiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości wyodrębnionej usługi świadczonej usługobiorcy. Tak jest w przypadku, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 16 września 2021 r., Balgarska natsionalna televizia, C-21/20, EU:C:2021:743, pkt 31 i przytoczone tam orzecznictwo)”.
Po przeanalizowaniu sprawy, Trybunał stwierdził, że: „w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu, główny warunek dotyczący istnienia świadczeń wzajemnych, wydaje się, że jest spełniony. „Uiszczenie opłat za parkowanie oraz, stosownie do okoliczności, kwoty odpowiadającej opłatom kontrolnym za nieprawidłowe parkowanie stanowi bowiem wynagrodzenie za udostępnienie miejsca parkingowego” (pkt 30).
Co się tyczy warunku, zgodnie z którym wynagrodzenie otrzymywane przez usługodawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości usługi świadczonej usługobiorcy, Trybunał zauważył, że kierowca, który uiszcza te opłaty kontrolne, skorzystał z miejsca parkingowego lub strefy parkowania, a wysokość tych opłat kontrolnych wynika z tego, że warunki zaakceptowane przez danego kierowcę zostały spełnione (tak w pkt 31).
„W związku z tym łączna kwota, jaką kierowcy zobowiązali się zapłacić w zamian za świadczoną przez Apcoa usługę parkingową – w stosownych przypadkach wraz z opłatami kontrolnymi za nieprawidłowe parkowanie – stanowi warunki, na jakich faktycznie skorzystali oni z miejsca parkingowego, i to nawet jeśli zdecydowali się oni na nieprawidłowe jego użytkowanie, przekraczając dozwolony czas postoju, nie uzasadniając prawidłowo swojego prawa postoju czy też parkując na miejscu zastrzeżonym, nieoznaczonym lub w sposób utrudniający ruch, z naruszeniem ogólnych warunków użytkowania odnośnych parkingów” (pkt 32).
W rezultacie Trybunał doszedł do wniosku, że te opłaty kontrolne mają bezpośredni związek z usługą parkingową i w konsekwencji można je uznać za integralną część całkowitej kwoty, którą kierowcy zobowiązali się zapłacić Spółce, decydując się na zaparkowanie swojego pojazdu na jednym z parkingów, którymi Spółka ta zarządza.
Zdaniem Trybunału pobranie opłat dodatkowych nie byłoby możliwe, gdyby wcześniej nie została wykonana usługa udostępnienia miejsca parkingowego, zatem obowiązek zapłaty opłaty kontrolnej za nieprzestrzeganie regulaminu stanowi jeden z warunków skorzystania z usługi. W konsekwencji, TSUE doszedł do przekonania, że opłaty kontrolne oraz opłaty za parkowanie są ze sobą powiązane i łącznie stanowią wynagrodzenie za świadczenie usług – opodatkowane VAT.
„Trybunał przyznał jednak, że bezpośredni związek istnieje wówczas, gdy dwa świadczenia są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego – i odwrotnie (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C-94/19, EU:C:2020:193, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo)” (pkt 41).
„Otóż jest tak w niniejszym przypadku, ponieważ, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 66 opinii, pobieranie przez Apcoa opłat kontrolnych za nieprawidłowe parkowanie i parkowanie przez danego kierowcę w szczególnych okolicznościach, które określiła ta spółka, a które pociągają za sobą takie podwyższone opłaty za parkowanie, są ze sobą powiązane. Konieczność przeprowadzenia kontroli nieprawidłowego parkowania i w konsekwencji nałożenie takich opłat kontrolnych nie może bowiem mieć miejsca, jeżeli usługa udostępnienia miejsca parkingowego nie została wcześniej wykonana” (pkt 42).
Zdaniem Trybunału, wniosku tego nie podważa okoliczność, że kwota opłaty kontrolnej jest z góry określona i pozostaje bez konkretnego gospodarczego związku z wartością świadczonej usługi parkingowej oraz to, że opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawana w prawie krajowym za karę.
„(…) zgodnie z utrwalonym orzecznictwem dla zakwalifikowania transakcji jako transakcji dokonanej odpłatnie w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. c) dyrektywy VAT bez znaczenia jest wysokość świadczenia wzajemnego, w szczególności okoliczność, czy jest ona równa kosztom poniesionym przez podatnika w związku ze świadczeniem usługi, czy też od nich wyższa lub niższa. Taka okoliczność nie może mieć bowiem wpływu na bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem usług a otrzymanym świadczeniem wzajemnym (wyrok z dnia 11 marca 2020 r., San Domenico Vetraria, C-94/19, EU:C:2020:193, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo)” (pkt 45).
Ponadto Trybunał zauważył, że: „(…) dla celów wykładni przepisów dyrektywy VAT ocena tego, czy płatność dokonywana jest w zamian za świadczenie usługi, jest kwestią z zakresu prawa Unii, którą należy rozstrzygać odrębnie od oceny dokonywanej na mocy prawa krajowego (wyrok z dnia 22 listopada 2018 r., MEO – Serviços de Comunicaçoes e Multimédia, C-295/17, EU:C:2018:942, pkt 69, 70)” (pkt 46).
Z powyższego wynika, że okoliczność, iż opłata kontrolna za nieprawidłowe parkowanie jest uznawania w prawie krajowym za karę, nie ma decydującego znaczenia dla kwalifikacji kwoty określonej z góry w umowie o świadczenie usług.
Przy ocenie skutków podatkowych konkretnej opłaty dodatkowej należy w szczególności zwracać uwagę na fakt, czy usługa została rzeczywiście wykonana czy też nie. Fakt ten ma bowiem istotne znaczenie dla skutków podatkowych pobieranych opłat dodatkowych mających charakter sankcyjny. Jak podkreślił Trybunał w pkt 43 wyroku C-90/20, w sprawie zakończonej wyrokiem z dnia 18 lipca 2007 r., Société thermale d’Eugénie-les-Bains (C-277/05), rozpatrywana usługa nie została wyświadczona. Tymczasem w sprawie rozstrzyganej w postępowaniu głównym (C- 90/20) usługa udostępnienia miejsca parkingowego została rzeczywiście wykonana.
Odnosząc stwierdzenia wynikające z powołanego powyżej orzeczenia TSUE do przedmiotowej sprawy, zauważyć należy, iż jak wynika z przedstawionego przez Państwa opisu stanu faktycznego w przypadku wykrycia przez Państwa naruszenia określonych postanowień regulaminu danego parkingu, zamieszczonego na jego terenie, korzystający z parkingu zostaje przez Państwa obciążony opłatą sankcyjną, zwaną również opłatą dodatkową. Przedmiotowa opłata jest przez Państwa nakładana w przypadku stwierdzenia braku biletu parkomatowego za wjazd na parking lub przekroczenia opłaconego czasu parkowania.
Zatem, w rozpatrywanej sprawie istnieje bezpośredni związek pomiędzy nałożeniem opłaty sankcyjnej (opłaty dodatkowej) ze skorzystaniem z usługi parkowania (najem miejsca parkingowego).
Te dwa świadczenia – najem miejsca parkingowego oraz nałożenie kary umownej – są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego i odwrotnie.
Podsumowując, w przedstawionym stanie faktycznym, nałożenie opłaty sankcyjnej (w postaci opłaty dodatkowej) możliwe jest jedynie w przypadku nieregulaminowego skorzystania z parkingu (najmu miejsca parkingowego) i odwrotnie – nieregulaminowe skorzystanie z parkingu skutkuje nałożeniem opłaty sankcyjnej.
Tym samym będzie spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy zapłatą przez korzystającego z parkingu określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że zapłata tej kwoty będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem, przedmiotowa opłata sankcyjna w postaci opłaty dodatkowej za brak biletu parkomatowego za wjazd na parking lub przekroczenia opłaconego czasu parkowania stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy.
Zatem, Państwa stanowisko w części opodatkowania opłaty dodatkowej pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu jest nieprawidłowe.
Państwa wątpliwości dotyczą także kwestii ustalenia, czy opłaty dodatkowe podlegają opodatkowaniu VAT jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług, także w przypadku, gdy Gmina nie jest w stanie ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego, a tym samym Gmina nie jest w stanie podjąć czynności nakierowanych na wyegzekwowanie opłaty dodatkowej.
Z opisu sprawy wynika, że w przypadku nieuiszczenia w terminie opłaty dodatkowej, wszczynają Państwo postępowanie mające na celu ustalenie danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego. W tym celu występują Państwo do Komendanta Straży Miejskiej z wnioskiem o udostępnienie danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców dotyczących właściciela pojazdu. W wielu przypadkach właściciel pojazdu nie jest jednak podmiotem korzystającym z należącego do Państwa miejsca parkingowego. Dotyczy to m.in. pojazdów, których właścicielami są instytucje finansowe udostępniające pojazdy podmiotom trzecim w ramach zawieranych z nimi umów leasingu lub najmu. W takich przypadkach, nie są Państwo w stanie ustalić danych kierowcy pojazdu korzystającego z parkingu, jeśli nie uda jej się uzyskać tych danych od będącej właścicielem pojazdu instytucji finansowej.
Zdarzają się również przypadki, w których w żaden sposób nie są Państwo w stanie ustalić danych kierowcy pojazdu korzystającego z parkingu. Jest tak np. w sytuacji, gdy według danych z CEPiK, pojazd zarejestrowany jest na osobę zmarłą, pojazd niefiguruje w bazie CEPiK lub też jest to pojazd zarejestrowany poza Polską (pojazd z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi). W przypadkach, w których dane użytkownika pojazdu są obiektywnie niemożliwe do pozyskania z wykorzystaniem środków i metod, które są dostępne dla Gminy, opłaty dodatkowe nie są egzekwowane z uwagi na obiektywne okoliczności uniemożliwiające ich skuteczny pobór.
Powtórzyć należy,że co do zasady, każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi usługę w rozumieniu ustawy. Przy czym muszą być spełnione następujące warunki:
·w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
·świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).
Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby określona czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług.
Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczona usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.
Zatem, w analizowanej sprawie, w przypadku gdynie są Państwo w stanie ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego, to tym samym nie są Państwo w stanie podjąć czynności nakierowanych na wyegzekwowanie opłaty dodatkowej. Tym samym, nie istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, bowiem nie dojdzie do zapłaty wynagrodzenia za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego.
Podsumowując, w przypadku gdy nie są Państwo w stanie ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego, a tym samym nie są Państwo w stanie podjąć czynności nakierowanych na wyegzekwowanie opłaty dodatkowej – to taka opłata dodatkowa naliczana z tytułu korzystania przez kierowców pojazdu z parkingu niezgodnie z regulaminem nie stanowi wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowanego podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.
Zatem, Państwa stanowisko, w części opodatkowania opłaty dodatkowej pobieranej w związku z nieprzestrzeganiem regulaminu korzystania z parkingu, w przypadku gdy nie można ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego jest prawidłowe.
Państwa wątpliwości, w przypadku uznania, że opłaty dodatkowe, o których mowa w pyt. 1 podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT jako wynagrodzenie za świadczenie usług, dotyczą także kwestii ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku VAT.
Dla ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego w powyższym przypadku, istotne jest określenie momentu wykonania przez Państwa usługi. Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy:
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 1a, 1b, 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20, art. 21 ust. 1 i art. 138f.
Należy wskazać, że dla celów powstania obowiązku podatkowego wykonanie usługi następuje z chwilą jej faktycznego dokonania, z wyjątkiem przypadków, w których przepisy ustawy określają wprost ten moment.
Obowiązek podatkowy rodzi również otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem usługi.
Stosownie do art. 19a ust. 8 ww. ustawy:
Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z wyjątkiem:
1) dostaw towarów, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 1b;
2) dostaw towarów i świadczenia usług, w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje w sposób, o którym mowa w ust. 5 pkt 4.
Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis art. 19a ust. 1 formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres. Jednakże, w sytuacji, gdy przed wykonaniem usługi podatnik otrzyma całość lub część zapłaty, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że moment powstania obowiązku podatkowego wymaga od wykonawcy danej usługi prawidłowego określenia momentu jej wykonania. Ustawa nie definiuje tego momentu, ani w żaden sposób nie precyzuje jakimi kryteriami należy posługiwać się dla jego określenia. Wskazać jednak należy, że o faktycznym wykonaniu usługi decyduje jej charakter.
Z opisu sprawy wynika, że miejsca parkingowe udostępniane są za odpłatnością pobieraną przy użyciu parkomatów. Opłaty za parkowanie wnoszone są z góry za cały deklarowany łączny czas postoju, niezwłocznie (nie później niż w ciągu 5 minut od zaparkowania), poprzez wykupienie biletu parkingowego w parkomacie. W przypadku nieuiszczenia opłaty lub przekroczenia opłaconego czasu parkowania pobierana jest opłata dodatkowa w wysokości 150 złotych brutto, lub w wysokości 75 złotych brutto – w przypadku uregulowania należności w ciągu trzech dni od otrzymania zawiadomienia o opłacie dodatkowej. Opłata dodatkowa winna być wpłacana najpóźniej w ciągu 7 dni od wystawienia zawiadomienia o opłacie dodatkowej w kasie Urzędu Miasta lub na rachunek bankowy podany w zawiadomieniu. Opłata dodatkowa ma charakter opłaty sankcyjnej, pełniącej wyłącznie rolę dyscyplinującą wobec użytkowników parkingu i pobierana jest za naruszenie regulaminu korzystania z parkingu. Zawiadomienia o opłacie dodatkowej wypisywane są przez kontrolerów i umieszczane za wycieraczką pojazdu. Parkingi nie są wyposażone w szlabany ograniczające wjazd i wyjazd pojazdów.
Zatem mamy do czynienia z sytuacją, w której opłaty za parkowanie wnoszone są z góry za cały deklarowany łączny czas postoju, niezwłocznie (nie później niż w ciągu 5 minut od zaparkowania), poprzez wykupienie biletu parkingowego w parkomacie. Tym samym, po uiszczeniu opłaty kierowcy pojazdu nabierają uprawnienie do skorzystania z określonej usługi, na podstawie już zapłaconego biletu.
Bilet jest dokumentem potwierdzającym uprawnienie do skorzystania z danej usługi. Bilet jest znakiem legitymacyjnym potwierdzającym, że okaziciel posiada uprawnienie do skorzystania z usługi oferowanej przez przedsiębiorcę. Bilet (wydrukowany, elektroniczny) jest dokumentem stwierdzającym istnienie określonego stosunku prawnego. Udostępnienie parkingu za opłatą stanowi umowę wzajemną, gdzie dwie strony zobowiązują się do wzajemnego świadczenia. W opisanej sytuacji jedna ze stron zobowiązuje się do spełnienia pewnej usługi (udostępnienie parkingu), a druga strona do uiszczenia zapłaty za tę usługę.
W celu wyjaśnienia Państwa wątpliwości należy przede wszystkim zauważyć, że – co do zasady – każde świadczenie usług dla celów ustalenia praw i obowiązków podatkowych z nim związanych (w tym np. dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego) powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, a dopiero w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, wtedy przyjmuje się, że usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów podatkowych.
Aby uznać, że dana usługa jest usługą kompleksową, powinna ona składać się z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę kompleksową składa się więc kombinacja różnych czynności prowadzących do realizacji określonego celu, tj. do wykonania świadczenia (usługi) głównego, na które składają się różne świadczenia (usługi) pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą jeżeli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi głównej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej tylko wówczas, jeżeli cel świadczeniausługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi głównej bez usługi pomocniczej.
Powyższe wskazuje na to, że z ekonomicznego punktu widzeniausługi nie powinny być dzielone dla celów podatkowych wówczas, gdy tworzyć będą jedną usługę kompleksową, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzić będą czynności, które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności (usługi) głównej lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi kompleksowej. Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), który np. w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. o sygn. C-349/96 (Card Protection Plan Ltd.) stwierdził, że „Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku dousługi zasadniczej jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystaniausługi zasadniczej”.
Należy jednak podkreślić, że z wyżej cyt. orzecznictwa TSUE jednoznacznie wynika, że traktowanie usługi jako świadczenia kompleksowego jest wyjątkiem od zasady ogólnej, wg której co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Zasada kompleksowości musi więc być stosowana jako pewien wyjątek w określonych sytuacjach, a nie jako reguła ogólna.
Podsumowując, w przypadku usług o charakterze złożonym, o momencie powstania obowiązku podatkowego decydować będzie to, czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z jedną usługą kompleksową, czy też z szeregiem jednostkowych usług. Ocena tej okoliczności winna odbywać się na podstawie tego, czy dokonywane czynności (świadczenia) wykazują ze sobą tak ścisłe powiązanie, że w sensie gospodarczym tworzą jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter.
W sprawie będącej przedmiotem wniosku, jak rozstrzygnięto powyżej, istnieje bezpośredni związek pomiędzy nałożeniem opłaty sankcyjnej (opłaty dodatkowej) ze skorzystaniem z usługi parkowania (najem miejsca parkingowego). Te dwa świadczenia – najem miejsca parkingowego oraz nałożenie kary umownej – są od siebie wzajemnie zależne, a mianowicie jedno jest dokonywane tylko pod warunkiem dokonania drugiego i odwrotnie. Nałożenie opłaty sankcyjnej (w postaci opłaty dodatkowej) możliwe jest jedynie w przypadku nieregulaminowego skorzystania z parkingu (najmu miejsca parkingowego) i odwrotnie – nieregulaminowe skorzystanie z parkingu skutkuje nałożeniem opłaty sankcyjnej.
Zgodnie zatem z omówioną wyżej unijną koncepcją świadczeń kompleksowych, analogiczne jak dla świadczenia głównego, zasady w zakresie rozpoznania obowiązku podatkowego znajdą zastosowanie także do wynagrodzenia płatnego z tytułu świadczeń pomocniczych, tj. uiszczenia przez klienta opłat dodatkowych związanych z zawartą umową parkingu. Innymi słowy, kwalifikacja czynności wykonywanej przez Państwa jako świadczenia kompleksowego ma ten skutek, że dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego świadczenie to winno być traktowane jako jedno, a z uwagi na fakt, że świadczeniem głównym jest usługa parkingu – w momencie zapłaty za bilet i wydania tego biletu (tj. sprzedaży praw) na zasadach ogólnych wynikających z art. 19a ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż w tym momencie następuje sprzedaż usługi, a nabywca nabywa określone prawo, z którego może skorzystać lub nie.
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy trzeba stwierdzić, że dokonanie opłaty poprzez wykupienie biletu w parkomacie jest nabyciem usługi (tj. prawa do skorzystania z usługi parkingowej). Nabywca usługi już w momencie zapłaty nabywa pewne prawa, zatem w tym momencie wszelkie korzyści wynikające z dokonania zapłaty przechodzą na nabywcę.
W konsekwencji, obowiązek podatkowy z tytułu czynności, w związku z którymi pobierane są/będą od kierowców pojazdu opłaty dodatkowe, powinni Państwo rozpoznać zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy.
Tym samym, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu płatności za opłaty dodatkowe, powstanie na zasadach ogólnych wynikających z art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z chwilą wykonania usługi, co w przedstawionych okolicznościach jest równoznaczne z momentem uiszczenia opłaty parkingowej (zapłaty za parking).
Podsumowując, mimo że wskazali Państwo właściwą podstawę prawną (art. 19 ust. 1 ustawy) to Państwa stanowisko, zgodnie z którym moment ustalenia obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu płatności za opłaty dodatkowe powstaje z chwilą wykonania usługi, rozumianą jako ostatnia zidentyfikowana przez Państwa godzina postoju samochodu na parkingu, wskazana w zawiadomieniu o opłacie dodatkowej jest nieprawidłowe.
Wątpliwości Państwa dotyczą także kwestii ustalenia sposobu dokumentowania opłat dodatkowych, w przypadku gdy nie można zidentyfikować usługobiorcy, jednak wyłącznie w przypadku uznania że opłaty dodatkowe podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT w przypadku gdy nie są Państwo w stanie ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego.
Wyżej rozstrzygnięto, że w przypadku gdy nie są Państwo w stanie ustalić danych podmiotu korzystającego z miejsca parkingowego, a tym samym nie są Państwo w stanie podjąć czynności nakierowanych na wyegzekwowanie opłaty dodatkowej, to taka opłata dodatkowa pobierana z tytułu korzystania przez kierowców pojazdu z parkingu, niezgodnie z regulaminem, nie stanowi wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, opodatkowanego podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy – tym samym, udzielenie odpowiedzi na pytanie nr 3 wniosku jest bezzasadne.
Państwa wątpliwości dotyczą także kwestii ustalenia obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy fiskalnej sprzedaży usług parkingowych w związku z którymi pobierana jest opłata dodatkowa.
Z opisu sprawy wynika, że nie rejestrują Państwo sprzedaży realizowanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, ani rolników ryczałtowych, z wykorzystaniem kasy fiskalnej, gdyż korzystają Państwo ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących na podstawie par. 3 ust. 1 pkt 5 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej Gmina nie realizuje sprzedaży towarów, ani usług wymienionych w par. 4 Rozporządzenia o zwolnieniach z kasy fiskalnej.
Urząd Gminy oraz wszystkie inne jednostki organizacyjne Gminy przed dniem scentralizowania rozliczeń VAT korzystały ze zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, na podstawie albo par. 2 ust. 1 albo par. 3 ust. 1 obowiązującego wówczas rozporządzenia Ministra Finansów z 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Gmina nie posiada kas rejestrujących.
Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy:
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w ww. przepisie odbiorców. Odbiorcami tymi są:
1)osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, oraz
2)rolnicy ryczałtowi.
W myśl przepisu art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy:
Podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny lub fakturę z każdej sprzedaży:
a)w postaci papierowej lub
b)za zgodą nabywcy, w postaci elektronicznej, przesyłając ten dokument w sposób z nim uzgodniony.
Stosownie do art. 111 ust. 8 ustawy:
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (…).
Jednostki, za pośrednictwem których planowana jest sprzedaż na podstawie § 2 ust. 1 Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z dnia 4 listopada 2014 r. (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1215) korzystały ze zwolnienia:
Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r., czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia.
W myśl art. 8 pkt 1 i 2 ustawy o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego z dnia 5 września 2016 r. (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 280):
1)Jednostki samorządu terytorialnego, których jednostki organizacyjne dokonujące sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, o których mowa w art. 2 pkt 19 ustawy o podatku od towarów i usług, były obowiązane zgodnie z przepisami prawa podatkowego dotyczącymi podatku do prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, mogą nadal wykorzystywać kasy, za pomocą których jednostki organizacyjne rozpoczęły prowadzenie tej ewidencji i które były przez nie wykorzystywane na dzień poprzedzający dzień podjęcia wspólnego rozliczania z jednostką samorządu terytorialnego, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r.
2)Do dnia 31 grudnia 2016 r. zwalnia się jednostki samorządu terytorialnego z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, jeżeli te jednostki organizacyjne w dniu poprzedzającym dzień podjęcia wspólnego rozliczania z jednostką samorządu terytorialnego korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku.
Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 1 powyższej ustawy:
Ilekroć w ustawie jest mowa o jednostce organizacyjnej – rozumie się przez to:
a)utworzone przez jednostkę samorządu terytorialnego samorządową jednostkę budżetową lub samorządowy zakład budżetowy,
b)urząd gminy, starostwo powiatowe, urząd marszałkowski;
Następnie w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z dnia 20 grudnia 2017 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 2454 ze zm.) w § 3 ust. 1 pkt 5 zapisano:
Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2018 r. jednostki samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. poz. 1454 i 1948):
a)które na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 tej ustawy, albo
b)jeżeli ich jednostki organizacyjne na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku.
W kolejnym rozporządzeniu Ministra Finansów w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących z dnia 28 grudnia 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 2519 ze zm.) w § 3 ust. 1 pkt 5 powyższe zwolnienie utrzymano do końca 2021 r.
Obecnie kwestie dotyczące zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy użyciu kas rejestrujących niektórych czynności i niektórych grup podatników od 1 stycznia 2022 r. reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2021 r. poz. 2442 ze zm.), zwane dalej rozporządzeniem.
Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kas rejestrujących zostało określone w § 2 i § 3 ww. rozporządzenia.
I tak stosownie do § 3 ust. 1 pkt 5 tego rozporządzenia:
Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2023 r. jednostki samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2018 r. poz. 280):
a)które na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 tej ustawy, albo
b)jeżeli ich jednostki organizacyjne na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku.
W myśl § 4 ust. 1 rozporządzenia:
Zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku dostawy:
a)gazu płynnego,
b)części do silników (CN 8409 91 00 i 8409 99 00),
c)silników do napędu pojazdów i motocykli, silników spalinowych tłokowych z zapłonem iskrowym i samoczynnym do różnego rodzaju jednostek, w tym motocykli (CN 8407 i 8408),
d)nadwozi do pojazdów silnikowych (CN 8707),
e)przyczep i naczep (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00); kontenerów (CN 8609 00),
f)części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (CN 8716 90),
g)części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (CN 8708 i 9401 90 80), z wyłączeniem motocykli, to jest do: ciągników; pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób z kierowcą; samochodów i pozostałych pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi; pojazdów silnikowych do transportu towarów; pojazdów silnikowych specjalnego przeznaczenia, innych niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów, w szczególności: pojazdów pogotowia technicznego, dźwigów samochodowych, pojazdów strażackich, betoniarek samochodowych, zamiatarek, polewaczek, przewoźnych warsztatów, ruchomych stacji radiologicznych,
h)komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych oraz silników elektrycznych, prądnic i transformatorów (PKWiU ex 26 i ex 27.11),
i)sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
j)wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej ,,ustawą'',
k)zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
l)wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol CN,
m)wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
n)napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2%, napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5% (bez względu na kod CN), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
o)perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów.
Mając na uwadze przywołane przepisy i opis sprawy należy stwierdzić, że skoro Urząd Gminy i jednostki, za pośrednictwem których dokonywane jest świadczenie usług do dnia świadczenia tych usług korzystają ze zwolnienia z ewidencji na kasie rejestrującej na podstawie § 3 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia, a przedmiot sprzedaży nie jest usługą wymienioną w § 4 Rozporządzenia Ministrów Finansów z dnia 22 grudnia 2021 r., to również w wyniku tej sprzedaży zwolnienia nie utracą.
Zatem, Gmina świadcząc usługi parkingowe, w momencie pobierania opłat dodatkowych nie ma obowiązku ewidencjonowania tej sprzedaży na kasie rejestrującej, korzysta ze zwolnienia.
Tym samym Państwa stanowisko jest prawidłowe.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.
Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Ponoszą Państwo ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.
Zwrócić należy uwagę, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – w wydanej interpretacji rozpatrzone.
Odnośnie powołanej przez Państwa interpretacji indywidualnej, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1)z zastosowaniem art. 119a;
2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).