Jak rozliczyć w księgach wierzyciela rekompensatę za koszty odzyskiwania należności

W związku ze znacznym opóźnieniem w zapłacie przez kontrahenta należności za wykonaną usługę spółka postanowiła skorzystać z możliwości, jakie daje ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych i obciążyć tego kontrahenta rekompensatą za koszty odzyskiwania należności. Jak taką rekompensatę ująć w księgach rachunkowych spółki (wierzyciela)? Czy i kiedy podatkowo będzie to przychód? Czy rekompensata jest świadczeniem usługi w świetle przepisów VAT? Jak powinna wyglądać nota obciążająca?

Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych pozwala wierzycielom żądać od dłużnika ryczałtowej opłaty w wysokości 40, 70 lub 100 euro za każdą opóźnioną płatność za zrealizowaną transakcję handlową. Rekompensata ta nie podlega opodatkowaniu VAT, ale stanowi przychód zarówno bilansowy, jak i podatkowy. W księgach rachunkowych przychód ten jest ewidencjonowany na koncie 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”. Szczegóły wraz z wzorem noty księgowej dotyczącej naliczenia rekompensaty – w uzasadnieniu.

W sytuacji gdy wierzyciel spełnił swoje świadczenie, a nie otrzymał zapłaty od dłużnika w określonym umownie terminie, wierzycielowi przysługuje od dłużnika, bez wezwania, zryczałtowana rekompensata za koszty odzyskiwania należności. Zgodnie z art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (dalej: ustawa o terminach zapłaty) rekompensata taka stanowi równowartość kwoty: