W ocenie ekspertów sektora budowlanego zapaści branży budowlanej może zapobiec szybka waloryzacja kontraktów

W trakcie debaty ekspertów zorganizowanej przez Polski Związek Pracodawców Budownictwa uznano, że polski sektor budownictwa znajduje się pod wpływem dwóch negatywnych zjawisk. Nadzwyczajny wzrost cen materiałów z lat 2021-2022, wysokie ceny paliw, ponadprzeciętna dynamika wzrostu wynagrodzeń oraz rosnące koszty obsługi kredytu i leasingu wywindowały koszty działalności firm budowlanych do niebotycznych rozmiarów.

Członek zarządu i główny ekonomista PZPB, Damian Kaźmierczak wskazał:

• przy braku efektywnych mechanizmów waloryzacji kontraktów na polskim rynku budowlanym, w szczególności na rynku zamówień publicznych, wiele projektów pozyskanych przez firmy przed wybuchem wojny w Ukrainie przynosi dzisiaj duże straty;
• dekoniunktura gospodarcza i pogorszenie klimatu inwestycyjnego skutkują spadkiem przychodów przedsiębiorstw i prowadzą do wyniszczającej konkurencji cenowej o pozyskanie nowych kontraktów w tych segmentach budownictwa, w których pojawiają się nowe zlecenia;
• mniejsze przedsiębiorstwa są w trudnej sytuacji finansowej już dziś, bo niekorzystne uwarunkowania rynkowe uderzają w nie zawsze najszybciej i najmocniej, wskazuje na to rekordowy wzrost liczby niewypłacalności firm budowlanych w pierwszym półroczu 2023 r.;
• największe spowolnienie jest w segmencie budownictwa mieszkaniowego, trzeba jednak podkreślić, że w ciągu ostatnich tygodni poziom optymizmu na rynku mieszkaniowym wyraźnie się zwiększył, ale prawdopodobnie upłyną jeszcze miesiące, zanim budowy w tym obszarze znacząco przyspieszą;
• wysokie koszty finansowania doprowadziły do spadku liczby nowych projektów także w przemyśle i segmencie magazynowym, budownictwo ratują dzisiaj długoterminowe projekty infrastrukturalne rozpoczęte w latach 2019-2022.

Prezes zarządu Unibep SA, przewodniczący Kongresu Budownictwa Polskiego Dariusz Blocher ocenił, że w branży działa ponad 220 tys. firm i zapewne wiele z nich czeka wkrótce upadłość, przeważnie z powodu niekontrolowanego wzrostu kosztów i braku zamówień, branża budowlana stoi w progu recesji, jeżeli chodzi o ten rok wszystkie wskaźniki źle wróżą i te sygnały nas bardzo niepokoją, dlatego apelujemy o realną waloryzację cen.

Przewodniczący Federacji Przedsiębiorców Polskich Marek Kowalski stwierdził, że nie należy tworzyć dodatkowych zapisów i mieszać w ustawie o zamówieniach publicznych, jednak warto dodać dział dotyczący sytuacji kryzysowych, w którym można byłoby zawrzeć temat waloryzacji kontraktów, niedoboru pracowników, certyfikatów itp.

Partner w Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka mec. Tomasz Darowski wskazał, że polskie pomysły legislacyjne są dobre i warto o nich rozmawiać, ustawa o certyfikacji jest bardzo potrzebna, gdyż skróciłaby czas gromadzenia stosu dokumentów, potrzebnych dziś do zdobycia zamówienia publicznego.

Przewodniczący Rady Koordynacyjnej Organizacji Budowlanych, członek rady PZPB, były wiceprezes, a obecnie udziałowiec Erbud SA. Józef Zubelewicz zwrócił uwagę, że branża budowlana najpóźniej wchodzi w kryzys, a jednocześnie najdłużej z niego wychodzi, dlatego potrzebna jest koordynacji działań, żeby ochronić polski rynek i ściśle egzekwować przepisy.

Dodał, że jednym z problemów rynku są tzw. egzotyczne konsorcja. To mała firma z Polski plus firma spoza UE, która chce wejść na nasz rynek. Takie konsorcjum wygrywa przetarg. Ochrona rynku przed takim procederem jest czymś naturalnym.

Przewodniczący Rady Związku Ogólnopolskiego Projektantów i Inżynierów, prezes zarządu spółki Transprojekt Gdański Marek Rytlewski podkreślił, że składnikiem rynku budowlanego są też projektanci. Naszej części sektora nie grozi zapaść, jednak zagrożone są biura projektowe, które związane są tylko z jednym inwestorem. Jeżeli on będzie miał kłopoty, projektant też to odczuje.

Prezes Izby Gospodarczej Transportu Lądowego, wiodącej organizacji firm z obszaru budownictwa kolejowego Marita Szustak powiedziała, że jako branża nie odczuwamy, że kolej traktowana jest priorytetowo, zapaść inwestycyjna, która doskwiera naszemu sektorowi nie zdarzyła się od lat. Mamy bardzo dużo projektów, ale puste konta, to największy problem, z którym musimy się borykać.

Do apelu o zmianę wartości waloryzacji kontraktów infrastrukturalnych przystąpiły kolejne organizacje branżowe: Pracodawcy RP, Izba Gospodarcza Transportu Lądowego oraz Forum Kolejowe Railway Business Forum. Niestety Ministerstwo Infrastruktury nadal nie zaproponowało terminu spotkania z przedstawicielami sektora.

Redakcja INFORLEX (na podstawie komunikatu PAP)