Interpretacja indywidualna z dnia 21 sierpnia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0115-KDIT2.4011.359.2023.1.KC

Skutki podatkowe umorzenia pożyczki hipotecznej.

Interpretacja indywidualna

– stanowisko nieprawidłowe

Szanowna Pani,

stwierdzam, że Pani stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 lipca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 17 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zaniechania poboru podatku od umorzonej pożyczki hipotecznej.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

W roku 2008 podpisała Pani z Bankiem I. . z siedzibą w V. umowę o pożyczkę hipoteczną (...).

Kwota pożyczki hipotecznej wynosiła 121 200 00 zł. Przedmiotem zabezpieczenia pożyczki na rzecz Banku jest nieruchomość: dom mieszkalny w H..

Okres spłaty pożyczki ustanowiono na 300 miesięcy. Całkowity koszt pożyczki na sierpień 2008 r. (dzień zawarcia umowy) wyniósł 142 926 85 zł. Pożyczka indeksowana do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem kupna CHF według Tabel Kursów Walut Obcych Banku I w dniu uruchomienia pożyczki. Saldo początkowe we frankach wynosiło 55 893,75 CHF.

Pożyczka została zaciągnięta na własne cele mieszkaniowe (realizację jednej inwestycji mieszkaniowej), tj. przeznaczona na budowę domu w miejscowości O..

Ww. pożyczka jest jedyną pożyczką hipoteczną na cele mieszkaniowe. Nie korzystała Pani z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu innego kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację inwestycji.

Pożyczkobiorcy to: A.A. oraz B.A..

W roku 2020 zwróciła się Pani do Kancelarii X (…) z siedzibą w C. celem reprezentowania Pożyczkobiorcy przed Sądem.

W maju 2020 r. została zawarta Umowa kompleksowej obsługi prawnej sprawy kredytu indeksowanego/denominowanego do waluty obcej - pomiędzy Panią, tj. Pożyczkobiorcą, a Kancelarią. Procedura obsługi została rozpoczęta w przeciągu tygodnia od dnia podpisania umowy z kancelarią. Według analizy kancelarii umowa z bankiem zawiera dwie klauzule abuzywne (niezgodne z prawem). Kancelaria wystąpiła do Sądu o anulowanie umowy pożyczki hipotecznej zawartej przez Pożyczkobiorcę z Bankiem I. w lutym 2008 r. Do dnia składania wniosku do KIS nie rozpatrzono Pani sprawy.

W czerwcu 2023 r. Bank I poprzez Kancelarię X zwrócił się do Pani w sprawie zawarcia ugody z bankiem do umowy ww. pożyczki hipotecznej z lutego 2008 r.

Propozycja Banku I: Bank zwalnia Pożyczkobiorcę z długu (umarza zadłużenie), a Pożyczkobiorca dokonane zwolnienie z długu przyjmuje.

Obecne saldo zadłużenia wynosi 119 000 zł. Nadpłata (wyliczona przez pracowników kancelarii) = 47 000 zł.

Na chwilę obecną nie podjęła Pani (Pożyczkobiorca) decyzji o zawarciu ugody z bankiem. Brak decyzji wynika, m.in.: z niespójnej informacji (po stronie instytucji/banku/biura podatkowego) w zakresie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku umorzenia długu. Urzędnicy odwołują się do przepisów prawa, tj. że umorzona przez bank kwota pożyczki hipotecznej będzie stanowiła przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o PIT, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W zawiązku z czym słyszy Pani, że w sytuacji, gdy dochodzi do zwolnienia pożyczkobiorcy z długu przez bank, po stronie pożyczkobiorcy powstaje przychód kwalifikowany jako tzw. inne źródła. Taki przychód podlega rozliczeniu według skali podatkowej w zeznaniu rocznym. Podstawą opodatkowania jest w tym przypadku wartość umorzonego długu. Nieliczni urzędnicy mówią o zaniechaniu poboru podatku dochodowego i odwołują się do § 1 Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Nie ma Pani precyzyjnej informacji od banku w kwestii wystawienia przez bank PIT-11. Poinformowano Panią o możliwości wystawienia przez bank PIT- 8C, ale nie uzasadniono dlaczego.

Pytania

1.Czy Pożyczkobiorca spełnia kryteria w zakresie zaniechania poboru podatku dochodowego zawarte w § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe?

2.Czy kwota pożyczki hipotecznej objęta umorzeniem (obecnie kwota do umorzenia wynosi 119 000 zł) w przypadku spełnienia przez Pożyczkobiorcę kryteriów zawartych w § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe stanowi przychód Pożyczkobiorcy podlegający opodatkowaniu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy podlega wykazaniu w zeznaniu rocznym?

3.Czy bank po umorzeniu pożyczki hipotecznej wystawia PIT-11 dla Pożyczkobiorcy?

4.Czy bank po umorzeniu pożyczki hipotecznej powinien wystawić PIT-8C dla Pożyczkobiorcy?

Pani stanowisko w sprawie

W Pani ocenie - w odniesieniu do pytania nr 1 - po wnikliwej analizie przepisów prawa, tj. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe spełnia Pani każde z wymienionych w ww. rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z 11 marca 2022 r. kryteriów, tj.

-kryterium 1a - pożyczka hipoteczna została zaciągnięta przez Pożyczkobiorcę na własne cele mieszkaniowe;

-kryterium 1b - Pożyczkobiorca (osoba fizyczna będąca stroną umowy pożyczki hipotecznej) nie korzystał z umorzenia wierzytelności innego kredytu hipotecznego;

-kryterium 2 - pożyczka indeksowana do CHF. Pożyczka została zabezpieczona hipotecznie.

W Pani ocenie - w odniesieniu do pytania nr 2 - po wnikliwej analizie przepisów prawa, tj.:

-rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe;

-ustawy Ordynacja podatkowa;

-art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;

-art. 11 ust. 1 ww. ustawy;

•kwota pożyczki hipotecznej do umorzenia (obecnie kwota do umorzenia w wysokości 119 000 zł), nie jest przychodem Pożyczkobiorcy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegającym wykazaniu w zeznaniu rocznym i nie podlega opodatkowaniu z racji zastosowania zaniechania poboru podatku dochodowego z tego tytułu (rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe).

Dla uzasadnienia swojego stanowiska odnosi się Pani do:

-interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 marca 2022 r. znak: 0113-KDIPT2-2.4011.1273.2021.2.MK, w związku z umorzeniem długu kredytowego oraz zaniechaniem poboru podatku na podatniku nie ciąży obowiązek wykazywania umorzonych kwot w zeznaniu rocznym;

-pisma z 16 maja 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej znak: 0113-KDIPT2-2.4011.250.2023.1.DA, dot. ustalenia skutków podatkowych umorzenia kredytu mieszkaniowego.

W Pani ocenie - w odniesieniu do pytania nr 3 - bank nie powinien wystawić PIT-11 w związku z umorzeniem długu (pożyczki), jeżeli wobec Pożyczkobiorcy mają zastosowanie przepisy prawa, tj. zaniechania poboru podatku dochodowego (§ 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe).

Bank nie ma w przypadku zaniechania poboru podatku dochodowego obowiązku wystawiania informacji PIT-11 dla podatnika. Z rozporządzenia (w sprawie zaniechania poboru podatku) wynika, że umorzone zobowiązania, czyli podstawowa kwota kredytu oraz odsetki, są nieopodatkowane.

Bank nie musi więc wysyłać do kredytobiorcy oraz urzędu skarbowego informacji PIT-11.

W Pani ocenie - w odniesieniu do pytania nr 4 - bank nie powinien wystawić PIT-8C w związku z umorzeniem długu (pożyczki).

PIT- 8C nie jest zeznaniem podatkowy, a formularzem.

Po drugie, rodzaje dochodów wykazywane w informacji PIT- 8C (zgodnie z art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) nie dotyczą Pani przychodów, ponieważ znalazły się tam przychody: z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających, z odpłatnego zbycia udziałów/akcji, z objęcia udziałów/akcji w spółkach lub wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Pani przedstawiła we wniosku, jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z jego treścią:

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Treść powyższego przepisu wskazuje, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych zawartym w powyższej ustawie bądź, od których zaniechano poboru podatku.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.

Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.

Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym, każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.

Nie można zgodzić się z Pani stanowiskiem, zgodnie z którym umorzona kwota pożyczki hipotecznej, nie jest przychodem Pożyczkobiorcy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przedmiotowej sprawie, Pani, jako dłużnik – w momencie umorzenia pożyczki – kosztem wierzyciela (Banku) osiągnie realne przysporzenie majątkowe, a więc przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić należy, że otrzymanie pożyczki i jej spłata na warunkach przewidzianych w umowie pożyczki są obojętne podatkowo. Przychód po stronie pożyczkobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia pożyczki, jej części lub odsetek. Wtedy bowiem pożyczkobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W konsekwencji, umorzoną kwotę wierzytelności z tytułu pożyczki należy zakwalifikować do przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Idąc dalej, umowa pożyczki została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.).

Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego:

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Stosownie do art. 720 § 2 ww. Kodeksu:

Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Kwestia zaniechania poboru podatku od kwoty umorzonych wierzytelności została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 592 ze zm.).

Zgodnie z § 1 ww. rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

1.Zarządza się zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od kwot:

1)umorzonych osobie fizycznej wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego, w przypadku gdy:

a)kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, a w przypadku więcej niż jednego kredytu mieszkaniowego - gdy kredyty mieszkaniowe zostały zaciągnięte na realizację wyłącznie jednej inwestycji mieszkaniowej, oraz

b)osoba fizyczna będąca stroną umowy kredytu mieszkaniowego nie korzystała z zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na realizację innej niż określona w lit. a inwestycji mieszkaniowej;

2)otrzymanych przez osobę fizyczną świadczeń z tytułu kredytu mieszkaniowego udzielonego w walucie obcej lub w złotych, lecz nominowanego lub indeksowanego do waluty obcej, w związku z powstaniem przychodu z tytułu zastosowania ujemnego oprocentowania.

2.Kwoty wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, obejmują:

1)kwoty kredytu mieszkaniowego (kapitału);

2)odsetki, w tym odsetki skapitalizowane, i prowizje;

3)opłaty, jeżeli ich poniesienie przez kredytobiorcę było niezbędne do zawarcia umowy kredytu mieszkaniowego, z wyjątkiem kosztów usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń.

3.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zaciągnięty również na wydatki inne niż określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje kwotę wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego w części, w jakiej kwota kredytu mieszkaniowego zaciągniętego na wydatki określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 tej ustawy pozostaje do całkowitej kwoty zaciągniętego kredytu mieszkaniowego.

4.W przypadku gdy kredyt mieszkaniowy został zastąpiony kredytem refinansowym lub gdy na jego spłatę został zaciągnięty kredyt konsolidacyjny, zaniechanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje odpowiednio kwotę wierzytelności z tytułu kredytu refinansowego lub konsolidacyjnego w części odpowiadającej kwocie wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego.

5.Przez jedną inwestycję mieszkaniową, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, rozumie się inwestycję, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych:

1)jednego gospodarstwa domowego albo

2)więcej niż jednego gospodarstwa domowego, w przypadku gdy osoby fizyczne mające zajmować wspólnie jeden budynek mieszkalny, nie mniej niż jedna osoba fizyczna z każdego takiego gospodarstwa, są osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2021 r. poz. 1043).

6.Przez jedno gospodarstwo domowe, o którym mowa w ust. 5, rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę fizyczną zajmującą jeden lokal mieszkalny albo jeden budynek mieszkalny jednorodzinny, samodzielnie lub wspólnie z innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi.

7.W przypadku gdy stroną umowy kredytu mieszkaniowego na realizację jednej inwestycji mieszkaniowej, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, są co najmniej dwie osoby fizyczne, zaniechanie poboru podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, ma zastosowanie wyłącznie do osób, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b.

W myśl § 3 rozporządzenia w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe:

Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o kredycie mieszkaniowym, należy przez to rozumieć kredyt, który został:

1)udzielony przed dniem 15 stycznia 2015 r. przez podmiot, którego działalność podlega nadzorowi państwowego organu nadzoru nad rynkiem finansowym, uprawniony do udzielania kredytów na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady funkcjonowania takich podmiotów, oraz

2)zabezpieczony w postaci hipoteki ustanowionej na nieruchomości lub udziale w nieruchomości lub prawie wieczystego użytkowania gruntu lub udziale w takim prawie, lub spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego lub udziale w takim prawie, lub prawie do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziale w takim prawie, oraz

3)zaciągnięty na wydatki, o których mowa w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie do § 4 rozporządzenia:

Zaniechanie, o którym mowa w § 1 i § 2, ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2024 r.

Podkreślenia wymaga, że prawo do zaniechania poboru podatku jest wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania, dlatego do interpretacji przepisów ustanawiających to prawo należy stosować wykładnię ścisłą, która nie wychodzi poza literalne brzmienie przepisów. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 2 czerwca 2022 r. sygn. akt I SA/Gl 115/22:

Wymaga bowiem przypomnienia, że co do zasady - przepisy o ulgach podatkowych, jako przewidujące wyjątki od zasady powszechnego opodatkowania, powinny być interpretowane ściśle, nie mogą być one przedmiotem wykładni rozszerzającej. Stanowisko to zgodne jest z wypracowanym przez orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i utrwalonym już poglądem, że przepisy dotyczące wszelkiego rodzaju ulg i zwolnień podatkowych – jako odstępstwo od sformułowanej w art. 84 Konstytucji RP zasady równości i powszechności opodatkowania – powinny być interpretowane ściśle. Wykładnia przepisów zawierających takie normy winna być precyzyjna, aby mogła doprowadzić do prawidłowego jej odczytania, wykluczone jest dokonywanie wykładni rozszerzającej, czy zawężającej mogącej spowodować skutki o charakterze prawotwórczym, przy czym organy podatkowe obowiązane są do stosowania przepisów prawa, zaś sądy do badania poprawności realizowania tego procesu (zob. wyroki WSA w Gdańsku z dnia 8 lipca 2014 r. I SA/Gd 538/14; NSA z dnia 25 lutego 2014 r. II FSK 94/12).

Odnosząc się do Pani wątpliwości wyjaśnić należy, że z literalnego brzmienia powołanego wyżej rozporządzenia Ministra Finansów wprost wynika, że dotyczy ono wyłącznie kredytu hipotecznego. Na gruncie regulacji przepisów prawa kredyt i pożyczka to dwie odrębne instytucje różniące się podstawami prawnymi i zasadami ich zawierania, zatem nie są tożsame i nie mogą być używane zamiennie, jeśli chodzi o wykładnię przepisów prawa, które się do nich odnoszą. Do pożyczki - jak już wcześniej wyjaśniono - zastosowanie ma Kodeks cywilny. Natomiast kredyt został uregulowany przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2324 ze zm.).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe:

Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Następne przepisy rozdziału 5 ustawy Prawo bankowe szczegółowo określają: elementy umowy kredytu, w tym w szczególności cel, na który kredyt został udzielony, zasady udzielania kredytu i oceny zdolności kredytowej, obowiązek udzielania informacji dotyczących kontroli sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy oraz wykorzystania i spłaty kredytu, zabezpieczenie i wypowiadanie umów kredytu, ochronę kredytobiorcy czy też zasady oprocentowania kredytu. Zatem, nie ulega wątpliwości, że Prawo bankowe rozróżnia udzielanie kredytów od udzielania pożyczek.

Pożyczki hipotecznej, którą Pani zaciągnęła nie należy utożsamiać z kredytem mieszkaniowym (hipotecznym), o którym mowa w ww. rozporządzeniu.

Zatem, nie można zgodzić się z Pani stanowiskiem, zgodnie z którym spełnia Pani każde kryterium wskazane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe, bowiem ww. rozporządzenie dotyczy wyłącznie kredytu mieszkaniowego (hipotecznego), a nie pożyczki hipotecznej. Pożyczka hipoteczna nie została przez ustawodawcę w omawianym rozporządzeniu uwzględniona.

W niniejszej sprawie, umorzenie kwoty wierzytelności z tytułu zaciągnięcia pożyczki hipotecznej waloryzowanej kursem CHF, nawet w sytuacji, gdy została przeznaczona na cele określone w art. 21 ust. 25 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie podlega zaniechaniu poboru podatku dochodowego na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe.

Wobec powyższego, umorzona przez Bank kwota pożyczki hipotecznej zaciągniętej przez Panią 8 lutego 2008 r., stanowić dla Pani będzie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychód ten należy wykazać w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym zostanie otrzymany.

Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Odnosząc się z kolei do Pani wątpliwości dotyczących wystawienia przez Bank PIT-11 i PIT-8C wyjaśnić należy, że na mocy delegacji ustawowej, zawartej w art. 45b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, na stronie Ministerstwa Finansów opublikowano wzór informacji PIT-11 i PIT-8C.

Zgodnie z ustalonym wzorem informacji, PIT-8C dotyczy wyłącznie niektórych dochodów z kapitałów pieniężnych. Natomiast w przypadku podlegających opodatkowaniu należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, właściwym jest ich ujęcie w informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy PIT-11.

W konsekwencji, w związku z umorzeniem kwoty pożyczki hipotecznej zaciągniętej przez Panią 8 lutego 2008 r., na Banku będzie ciążył obowiązek sporządzenia dla Pani, informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11), o której mowa w art. 42a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bank nie powinien natomiast wystawić PIT-8C.

Stosownie do art. 42a ust. 1 ww. ustawy:

Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i przesłać ją podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

•Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

•Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

•Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

•w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

•w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).