Prezydent podpisał ważne ustawy dla rynku nieruchomości, energii i budownictwa w tym dotyczącą użytkowania wieczystego i planowania przestrzennego

Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawy: umożliwiającą przedsiębiorcom wykup gruntów posiadanych w użytkowaniu wieczystym; wprowadzającą plan ogólny wiążący dla decyzji o warunkach zabudowy; ułatwiającą budowę biogazowni rolniczych; ułatwiającą realizację inwestycji w elektroenergetyczne sieci przesyłowe i dystrybucyjne.

Ustawy podpisane przez Prezydenta to:

• ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw:
  • jej podstawowym celem jest umożliwienie nabycia prawa własności użytkownikom wieczystym gruntów, które nie uległy dotąd uwłaszczeniu z mocy prawa lub na podstawie decyzji administracyjnej;
  • cena nieruchomości nabywanej przez użytkownika wieczystego będącego przedsiębiorcą będzie ustalana jako co najmniej 20-krotność dotychczasowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, w przypadku niewykorzystywania nieruchomości na działalność gospodarczą cena będzie ustalana na poziomie 20-krotności dotychczasowej opłaty;
  • w ciągu roku od wejścia w życie ustawy użytkownik wieczysty nieruchomości gruntowej będzie mógł wystąpić z żądaniem sprzedaży tej nieruchomości na jego rzecz, z roszczenia wyłączono grunty, w stosunku do których użytkowanie wieczyste zostało ustanowione po 31 grudnia 1997 r. oraz grunty Skarbu Państwa powierzone Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, Agencji Mienia Wojskowego, Lasom Państwowym i parkom narodowym;
  • w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zakłada objęcie PCC w wysokości 6% zakupu co najmniej sześciu mieszkań w jednej inwestycji oraz zwolnione z PCC nabycia pierwszego mieszkania;
  • w zakresie społecznych agencji najmu (SAN), pośredniczących między właścicielami mieszkań na wynajem i osobami, których nie stać na wynajem mieszkania na warunkach rynkowych, rozszerza katalog podmiotów, które mogą prowadzić SAN-y, o wszystkie podmioty wymienione w ustawie o pożytku publicznym, umożliwia SAN-om dzierżawę budynków niemieszkalnych w celu przekształcania ich na lokale mieszkalne lub budynki mieszkalne jednorodzinne, umożliwia tym podmiotom ubieganie się o finansowe wsparcie w ramach Funduszu Dopłat w BGK;
  • większość przepisów ustawy wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw, przepisy dotyczące wyższego PCC przy zakupie co najmniej sześciu mieszkań w jednej inwestycji wejdą w życie 1 stycznia 2024 r.;
• ustawa z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw:
  • jej celem jest uproszczenie, ujednolicenie i przyspieszenie procedury planistycznej;
  • wprowadza plan ogólny gminy, jako akt prawa miejscowego zastępujący studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin zachowają moc do dnia wejścia w życie w danej gminie planu ogólnego, jednak nie dłużej niż do 31 grudnia 2025 r.;
  • plan ogólny będzie schematem zagospodarowania przestrzeni, a jego ustalenia będą wiążące zarówno dla planów miejscowych jak i decyzji o warunkach zabudowy, normy zawarte w planie ogólnym będą wskazywały ramy docelowego zagospodarowania przestrzeni i będą stanowiły wytyczne dla szczegółowych działań projektowych na kolejnych etapach procesu planistycznego, niezależnie od formy prawnej, jakie te działania przyjmą;
  • dodaje rozdział 1a Partycypacja społeczna, który ma umożliwić udział interesariuszom w przygotowaniu aktów planowania przestrzennego, w tym wypowiadanie się, składanie wniosków lub uczestnictwo w konsultacjach społecznych oraz poznanie potrzeb, zebranie stanowisk i pomysłów interesariuszy dotyczących polityki przestrzennej;
  • umożliwia mieszkańcom gmin samodzielne zainicjowanie procedury planistycznej zmierzającej do uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w ramach obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej;
  • wprowadza instytucję zintegrowanego planu inwestycyjnego oraz umowy urbanistycznej;
  • zakłada, że inwestor będący właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, na której ma być realizowana inwestycja uzupełniająca, zobowiązuje się przez umowę urbanistyczną do zbycia tej nieruchomości gminie, jeżeli osoba trzecia jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, na której ma być realizowana inwestycja uzupełniająca, może w szczególności zobowiązać się przez umowę urbanistyczną do zbycia tej nieruchomości gminie;
  • wprowadza szczególny tryb wydawania na wniosek Rady Ministrów kierowany do wojewody zarządzenia w sprawie prawa miejscowego dla inwestycji o szczególnym znaczeniu dla ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa Państwa lub gospodarki narodowej o planowanych kosztach inwestycji wynoszących co najmniej 500 mln zł oraz liczbie nowych miejsc pracy wynoszącej co najmniej 50;
  • wprowadza rozdział zawierający podstawy prawne do utworzenia Rejestru Urbanistycznego będącego referencyjnym źródłem informacji i danych, w tym danych przestrzennych z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego, prowadzony w systemie teleinformatycznym;
  • większość przepisów ustawy wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw;
• ustawa z 13 lipca 2023 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowaniu:
  • uprawnionymi do skorzystania z przepisów są osoby fizyczne lub prawne prowadzące gospodarstwo rolne, podmioty wykonujące działalność gospodarczą obejmującą wytwarzanie prądu, ciepła, biogazu rolniczego lub biometanu z biogazu rolniczego, grupy producentów rolnych, producenci win i spółdzielnie energetyczne;
  • biogazownie rolnicze muszą być zlokalizowane na nieruchomości podmiotu uprawnionego, w biogazowni trzeba wykorzystywać część substratów powstających w gospodarstwie;
  • rozporządzenie do ustawy ma wskazać, jakie substraty nie będą traktowane jako odpad, czyli nie trzeba będzie przeprowadzać procedury uznania danego przedmiotu lub substancji za produkt uboczny oraz potwierdzenia spełnienia warunków uznania takich substancji za produkt uboczny, w rozporządzeniu mają znaleźć się takie surowce jak: odchody zwierzęce oraz produkty przetworzenia biomasy roślinnej, np. wywar gorzelniany, wytłoki oraz inne pozostałości pochodzące z przetworzenia surowców rolnych;
  • biogazownie rolnicze będą miały ograniczenia w zakresie mocy i wolumenu produkowanego biogazu - będą mogły mieć maksymalną moc na poziomie 3,5 MW lub 10,5 MW osiągalnej cieplnej w skojarzeniu albo mieć roczną wydajność produkcji biogazu rolniczego nieprzekraczającą 14 mln m3 lub roczną wydajność produkcji biometanu z biogazu rolniczego nieprzekraczającą 8,4 mln m3;
  • jeśli dana osoba lub podmiot będzie miał na terenie gminy kilka biogazowni rolniczych, to ich łączna moc oraz wydajność nie będą mogły przekraczać wyżej wymienionych limitów, do łącznej wartości będą wliczane instalacje, które będą mieli inni członkowie rodziny - np. rodzic, brat czy siostra, ograniczona jest też możliwość zbywania takich instalacji, żeby beneficjentami łatwiejszej ścieżki inwestycyjnej nie stały się podmioty nieuprawnione do skorzystania z preferencji;
  • ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw;
• ustawa z 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw:
  • jej celem jest skrócenie i uproszczenie procedur związanych z inwestycjami w zakresie elektroenergetycznych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych o szczególnym znaczeniu dla funkcjonowania krajowego rynku elektroenergetycznego oraz zwiększenie bezpieczeństwa eksploatacji punktów bunkrowania skroplonym gazem ziemnym (LNG);
  • wprowadza definicję inwestycji towarzyszącej – to zadanie inwestycyjne pozostające w funkcjonalnym związku ze strategiczną inwestycją w zakresie sieci przesyłowej dystrybucyjnej o napięciu równym lub wyższym niż 110 kV, istniejących linii elektroenergetycznych stanowiących elementy sieci dystrybucyjnej o napięciu równym lub wyższym niż 110 kV, tymczasowych obiektów budowlanych, obiektów sieci gazowej, sieci i przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, telekomunikacyjnych, infrastruktury drogowej lub kolejowej oraz ogólnodostępnych stacji ładowania;
  • upoważnienia rząd do określenia w rozporządzeniu wykazu inwestycji towarzyszących polegających na przebudowie lub remoncie istniejących linii elektroenergetycznych stanowiących elementy sieci dystrybucyjnej o napięciu równym lub wyższym niż 110 kV, do których znajdą zastosowanie przepisy ustawy przesyłowej;
  • wprowadza definicje sieci dystrybucyjnej oraz strategicznej inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnej;
  • stanowi, że przepisy dotyczące postępowań w sprawach nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, stosuje się także w przypadku braku danych w katastrze nieruchomości pozwalających na ustalenie danych osobowych, w szczególności adresu zamieszkania, właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości - zastrzega, że niektóre przepisy ustawy będą stosowane do strategicznych inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnych wprost, inne odpowiednio, a stosowane niektórych będzie wyłączone;
  • określa sposób informowania o zamiarze wywłaszczenia nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym;
  • usuwa czasowe ograniczenie dla stosowania uproszczonych procedur do realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, ustawa przestanie mieć status ustawy epizodycznej i wejdzie na stałe do krajowego porządku prawnego, jako akt prawny zezwalający na stałe odstępstwa od stosowania wskazanych przepisów ustaw;
  • załącznik do ustawy dotychczas obejmujący 52 strategiczne inwestycje w zakresie sieci przesyłowych, obejmie 85 inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz 81 inwestycji towarzyszących;
  • wprowadza wyłączenie spod obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę podbudowy linii elektromagnetycznych, wymagane będzie zgłoszenie takiej inwestycji;
  • wprowadza obowiązki związane z uruchomieniem i funkcjonowaniem centralnego systemu informacji rynku energii, właściciel lub użytkownik wieczysty nieruchomości będzie obowiązany do udostępnienia nieruchomości w celu wykonania czynności związanych z przebudową urządzeń, podczas gdy obecnie obowiązek ten obejmuje jedynie udostępnienie w celu konserwacji oraz usuwania awarii;
  • w zakresie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, wskazuje terminy składania wniosków w przypadku poszczególnych badań technicznych punktu bunkrowania skroplonym gazem ziemnym;
  • ustawa wejdzie w życie po upływie 30 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem zmiany ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, która wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia publikacji w Dzienniku Ustaw.

Redakcja INFORLEX