Interpretacja indywidualna z dnia 26 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-1.4012.720.2022.1.MK

Nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji inwestycji.

Interpretacja indywidualna   – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

19 grudnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 15 grudnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Powiat (...) jest jednostką samorządu terytorialnego, posiadającą osobowość prawną i obowiązaną do realizowania zadań nałożonych przez ustawę o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526) czyli tzw. zadań własnych. Powiatu nie uznaje się za podatnika VAT w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie określonym w art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym.

Powiat (…) planuje złożyć do dnia 5 stycznia 2023 r. wniosek o przyznanie pomocy dla operacji typu Budowa lub modernizacja dróg lokalnych w ramach poddziałania „(…)”, objętego PROW na lata 2014-2020, dla inwestycji pn.: „(…)”.

W wyniku realizacji inwestycji zostanie osiągnięty cel w postaci niwelowania utrudnień komunikacyjnych na obszarach wiejskich, umożliwienie mieszkańcom obszarów wiejskich podejmowania zatrudnienia poza miejscem zamieszkania, umożliwienia mieszkańcom obszarów wiejskich korzystania z usług publicznych.

Realizując ten projekt Powiat będzie realizował zadania własne nałożone przepisami ustawy o samorządzie powiatowym. Realizację inwestycji będzie nadzorował Zarząd (…). Bezpośrednim beneficjentem będzie Powiat (…).

Powiat (…) zobowiązany jest dołączyć do wniosku o pomoc interpretację indywidualną dotyczącą odliczenia lub zwrotu podatku VAT, ponieważ chce zaliczyć kwotę podatku VAT realizowanej inwestycji do kosztów kwalifikowalnych projektu i otrzymać do nich dofinansowanie. W tym celu Powiat (…) musi wykazać, że podatek VAT nie będzie mógł być odzyskany w całości lub w części zarówno podczas realizowania inwestycji ani po jej zakończeniu. Tylko w takiej sytuacji Powiat (…) może zaliczyć podatek VAT poniesiony na realizację inwestycji jako wydatek kwalifikowany opisanego projektu.

Pytanie

Czy w związku z realizacją projektu przebudowy drogi publicznej Powiat (…) będzie miał prawo do odzyskania w całości lub w części kwoty podatku VAT naliczonego (w drodze odliczenia lub zwrotu tego podatku), zarówno w trakcie realizowania inwestycji jak i po jej zakończeniu, jeżeli ten podatek będzie kosztem kwalifikowanym tej inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy - Powiatu (…), nabycie towarów i usług w związku z realizacją inwestycji pn.: „(…)” nie daje mu w świetle art. 86 ust. 1, art. 87 ust. 1 oraz art. 15 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług prawa do odzyskania (w drodze odliczenia lub zwrotu) podatku VAT naliczonego w całości lub w części zarówno w trakcie ponoszenia kosztów na inwestycję jak i po jej zakończeniu, ponieważ inwestycja ta należy do zakresu zadań własnych Powiatu ustalonych przepisami ustawy o samorządzie powiatowym oraz Powiat nie będzie prowadził sprzedaży opodatkowanej podatkiem VAT z wykorzystaniem inwestycji.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o VAT za podatników tego podatku uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Zgodnie natomiast z ust. 6 tej regulacji nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem sądów administracyjnych do organów władz publicznych należy zaliczyć także jednostki samorządu terytorialnego w tym powiaty (m.in. orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego: I FSK 627/11 z 31 stycznia 2012 r., I FSK 825/09 z 25 maja 2010 r., I FSK 491/11 z 13 grudnia 2011 r., I FSK 821/14 z  2 lipca 2015 r.).

Jak przewiduje art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku VAT naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o VAT). W świetle art. 87 ust. 1 ustawy o VAT w przypadku gdy kwota podatku VAT naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku VAT należnego, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku VAT należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Jak stanowi art. 88 ust. 4 ustawy o VAT obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku VAT nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni zgodnie z art. 96 z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku VAT należnego o kwotę podatku VAT naliczonego lub zwrotu różnicy podatku VAT przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT oraz gdy towary i usługi z nabyciem których podatek VAT został naliczony są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia lub zwrotu podatku VAT naliczonego jest zatem związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku VAT należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Powyższe przepisy wykluczają zatem możliwość dokonania odliczenia lub zwrotu podatku VAT naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych czyli w sytuacji ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

W opisanym przypadku przebudowy drogi realizowanej w ramach tzw. zadań własnych powiatu nałożonych przepisami ustawy o samorządzie powiatowym, przebudowa drogi służy zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty powiatowej, a droga położona jest na gruncie powiatu. Przebudowana droga nie będzie służyła działalności opodatkowanej podatkiem VAT. Tym samym powiat realizując opisaną inwestycję nie będzie działał w charakterze podatnika VAT, ponieważ nabywanych towarów i usług niezbędnych do zrealizowania tej inwestycji nie będzie wykorzystywała do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT opodatkowanej podatkiem VAT.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami art. 86 ust. 1 ustawy o VAT Powiatowi nie będzie zatem przysługiwało prawo do odliczenia kwoty podatku VAT naliczonego - zarówno w trakcie ponoszenia kosztów na inwestycję jak i po jej zakończeniu. Powiat nie będzie również miał prawa do zwrotu kwoty różnicy tego podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy. Nie zostanie bowiem spełniony warunek uprawniający do odliczenia lub zwrotu podatku VAT, tj. wykorzystywanie towarów i usług nabywanych w związku z realizowaną inwestycją do wykonywania czynności opodatkowanych.

Mając na względzie obowiązujące przepisy ustawy o VAT oraz przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że Powiat nie będzie miał prawa do odzyskania podatku VAT naliczonego w całości lub w części zarówno w trakcie realizowania jak i po zakończeniu inwestycji.

Podobne stanowisko w sprawie możliwości odliczenia lub zwrotu podatku VAT naliczonego od wydatków poniesionych w związku z przebudową drogi znajduje odzwierciedlenie w wyrokach NSA (sygn. akt I FSK 1669/13 z dnia 19 listopada 2014 r., sygn. akt I FSK 965/11 z dnia 11 października 2011 r., sygn. akt I FSK 1906/11 z dnia 26 października 2012 r., sygn. akt I FSK 1922/11 z dnia 26 października 2012 r.).

Zdaniem sądu każde działanie służące zaspokajaniu potrzeb zbiorowych wspólnoty samorządowej należy uznać za działanie publiczne w ramach tzw. zadań własnych. Przebudowa drogi leżącej na gruncie stanowiącym własność powiatu odbywa się w ramach władztwa publicznego i powiat wykonując takie zadanie działa jako administracja publiczna i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. Droga ze swojej istoty zaspokaja bowiem zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej danego powiatu.

Analogiczne stanowisko dotyczące prawa do odliczenia lub zwrotu podatku VAT w związku z realizacją inwestycji polegającej na przebudowie drogi zajęte zostało w interpretacjach indywidualnych wydanych przez:

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPP4/443-1235/10/KG z dnia 23 września 2010 r.;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPP4/443-221/11/KG z dnia 3 marca 2011 r.;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP3/4512-386/15-5/UNR z dnia 27 października 2015 r.;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP3/4512-473/15-2/BM z dnia 18 listopada 2015 r.;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPP3/4512-876/15-2/RD z dnia 11 grudnia 2015 r.;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP3/4512-528/15-4/OS z dnia 5 lutego 2016 r.;

‒Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu nr ILPP2/4512-1-207/16/2/AKr z dnia 13 maja 2016 r.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy:

Zasady dokonywania zwrotu różnicy podatku na rachunek bankowy podatnika określone zostały w art. 87 ust. 2-6 ustawy.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do  wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w  ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Art. 15 ust. 2 ustawy:

Ponadto, należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1526):

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy:

W świetle powołanych wyżej przepisów stwierdzić należy, że zakres aktywności podejmowanej przez jednostkę samorządu terytorialnego należy interpretować w perspektywie ogólnej zasady, tj. że realizacja zadań własnych ma służyć zaspokajaniu zbiorowych potrzeb mieszkańców powiatu. Obowiązywanie tej zasady powoduje, że każde działanie podejmowane przez jednostki w imieniu własnym, na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu jednostek, a dotyczące mienia powiatu należy uznać za działanie publiczne, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, które jest wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadanie własne.

Zatem czynności wynikające z zadań własnych, z tytułu których powiat nie uzyskuje wpływów pozostają poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług. Są one bowiem realizowane przez powiat poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a powiat realizując te czynności nie występuje w charakterze podatnika podatku VAT zdefiniowanego w art. 15 ust. 1 ustawy.

Należy także przytoczyć przepis art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1693 ze zm.), zgodnie z którym:

W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych:

Według art. 2a ust. 2 ww. ustawy:

Jak wynika z art. 19 ust. 2 ww. ustawy o drogach publicznych:

Zgodnie z art. 20 pkt 3 i 11 ww. ustawy o drogach publicznych:

Jak wynika z art. 21 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Przywołane powyżej regulacje prawne w sposób jednoznaczny wskazują, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga.

Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

Mając na uwadze powyższe uregulowania, należy stwierdzić, że realizując zadania własne udostępniają Państwo drogi publiczne ogółowi użytkowników i nie użytkują ich Państwo do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Tym samym w powyższym zakresie nie działają Państwo jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy. W konsekwencji, powyższa czynność jest wyłączona z systemu podatku VAT i z tego względu stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W omawianych okolicznościach sprawy nie będzie występował więc związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z wydatkami poniesionymi przez Państwa na realizację inwestycji. Będą Państwo ponosili bowiem wydatki związane z przebudową drogi, która służy realizacji zadań publicznych.

Rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie powyższy warunek nie będzie spełniony. Nie będą Państwo ponosili wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym nabywane towary i usługi będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu.

W związku z powyższym, nie będą Państwo mieli prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi z tytułu realizacji inwestycji pn. „(…)”. Tym samym, z tego tytułu nie będzie Państwu przysługiwało prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pojęcie „kosztu kwalifikowalnego” nie jest pojęciem podatkowym i organy podatkowe nie są właściwe do rozstrzygania wątpliwości podatników odnośnie możliwości zaliczania wartości podatku od towarów i usług do kosztów kwalifikowalnych. Kwestię tę rozstrzygają bowiem przepisy regulujące zasady korzystania ze środków pomocowych. Zasady i przepisy podatkowe przywołane w uzasadnieniu niniejszej interpretacji mogą być jedynie pomocne dla Państwa przy dokonywaniu oceny, czy podatek VAT w tej sytuacji powinien być kosztem kwalifikowalnym. W związku z powyższym nie zajęto stanowiska w tej sprawie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

‒Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawyz dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

‒Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

‒w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

‒w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).