Interpretacja indywidualna z dnia 18 stycznia 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB1-2.4010.725.2022.1.MZA

Ustalenie: - czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie stanowi przychód Wnioskodawcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych; - jak ustalić koszty uzyskania tego przychodu po stronie Wnioskodawcy; - jaka będzie stawka podatku dla dochodu Wnioskodawcy; - do jakiego źródła przychodu trzeba będzie przypisać uzyskane przez Wnioskodawcę odszkodowanie; - czy otrzymana kwota odszkodowania wpłynie na utratę przez Wnioskodawcę statusu małego podatnika w roku następnym.

Interpretacja indywidualna

– w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 października 2022 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z 19 października 2022 r., który dotyczy podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:

-czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie stanowi przychód Wnioskodawcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych;

-jak ustalić koszty uzyskania tego przychodu po stronie Wnioskodawcy;

-jaka będzie stawka podatku dla dochodu Wnioskodawcy;

-do jakiego źródła przychodu trzeba będzie przypisać uzyskane przez Wnioskodawcę odszkodowanie;

-czy otrzymana kwota odszkodowania wpłynie na utratę przez Wnioskodawcę statusu małego podatnika w roku następnym.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w terytorium RP. Przedmiotem przeważającej działalności Wnioskodawcy jest realizacja projektów budowlanych związanych ze wznoszeniem budynków.

W dniu (...) kwietnia 2022 roku Sąd Arbitrażowy przy (…) w (…) wydał wyrok, w którym zasądzono od jednego z kontrahentów Wnioskodawcy kwotę 15.000.000 zł (piętnaście milionów złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, tytułem odszkodowania. Orzeczenie to jest prawomocne, a wskazana kwota została już wypłacona na rzecz Wnioskodawcy przelewem na rachunek bankowy.

Wskazane roszczenie Wnioskodawcy wynika z umowy przedwstępnej i towarzyszącej jej umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie zawartych ze wskazanym kontrahentem w dniu (...) kwietnia 2014 roku. Przedmiotem umowy przedwstępnej była sprzedaż 9.000 udziałów stanowiących 100% kapitału zakładowego celowej spółki z o.o. (zwanej dalej „Spółką”), której głównym składnikiem majątku była nieruchomość położona przy ul. (…) w (…), o znacznej wartości rynkowej. Strony wyceniały wówczas (w 2014 roku) rynkową wartość udziałów na kwotę 4.5 mln zł. Z kolei Wnioskodawca objął wskazane udziały w zamian za wkład pieniężny, w łącznej wysokości 4.000.000 zł (czterech milionów złotych).

Aby zabezpieczyć wykonanie umowy przedwstępnej zawarto umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie. Na mocy tej umowy, wskazane powyżej wszystkie udziały w Spółce zostały przewłaszczone (przeniesione) na kontrahenta Wnioskodawcy. W przypadku spełnienia określonych w umowie obowiązków kontrahent był zobowiązany do zwrotu tych udziałów na rzecz Wnioskodawcy, aby możliwe było zawarcie umowy przyrzeczonej (umowy sprzedaży tych udziałów). Kontrahent Wnioskodawcy był przy tym zobowiązany do niedokonywania, w okresie obowiązywania obydwu umów, jakichkolwiek czynności, które mogłyby uniemożliwić wykonanie umowy przedwstępnej lub umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie.

Kontrahent Wnioskodawcy naruszył swoje obowiązki wynikające z umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie. Dokonał on bowiem przekształcenia Spółki w spółkę komandytową i odmówił zwrotu udziałów. Tym samym zwrot udziałów w Spółce na rzecz Wnioskodawcy stał się niemożliwy.

Wskazany powyżej Sąd Arbitrażowy uznał zachowanie kontrahenta Wnioskodawcy za bezprawne i skutkujące wymierną szkodą majątkową po stronie Wnioskodawcy. W toku postępowania przed sądem polubownym biegły rzeczoznawca sporządził operat szacunkowy, z którego wynikało, że na rok 2020 wartość nieruchomości przy ul. (…) w (…) wynosiła 24.494.000,00 zł i taką też przyjęto wartość Spółki na dzień rozstrzygnięcia. Przyjęto, że szkoda Wnioskodawcy, którą miał mu naprawić kontrahent, odpowiada wartości Spółki, która bezpośrednio wynika z wartości nieruchomości. Ponieważ jednak Wnioskodawca żądał odszkodowania w kwocie 15 mln zł, to taką kwotę zasądzono na jego rzecz.

Pytania

1)Czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie stanowi przychód Wnioskodawcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

2)Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 1 będzie pozytywna - jak ustalić koszty uzyskania tego przychodu po stronie Wnioskodawcy?

3)Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 1 będzie pozytywna - jaka będzie stawka podatku dla dochodu Wnioskodawcy?

4)Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 1 będzie pozytywna - do jakiego źródła przychodu trzeba będzie przypisać uzyskane przez Wnioskodawcę odszkodowanie?

5)Jeżeli odpowiedź na pytanie nr 1 będzie pozytywna - czy otrzymana kwota odszkodowania wpłynie na utratę przez Wnioskodawcę statusu małego podatnika w roku następnym?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym otrzymane przez niego odszkodowanie nie stanowi przychodu Wnioskodawcy podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, przychodem podatkowym są otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z kolei w art. 12 ust 4 ustawy o CIT ustanowiony został zamknięty katalog przysporzeń otrzymywanych przez podatnika, których nie zalicza się do przychodów podatkowych. Na mocy art. 12 ust 4 pkt 6a ustawy o CIT do przychodów podatkowych nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodu

W ocenie Wnioskodawcy otrzymane przez niego odszkodowanie, zasądzone wyrokiem sądu polubownego, należy potraktować jako „zwrot wydatków” z tytułu objęcia/nabycia udziałów w Spółce. Co istotne, wydatki te, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, nie były zaliczone wcześniej do kosztów uzyskania przychodu.

Analizując treść przepisu art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, należy uznać, że jego zastosowanie jest możliwe pod warunkiem spełnienia następujących przesłanek:

-„inny wydatek” w rozumieniu tego przepisu, to wydatek, który nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodu,

-wydatek musi zostać poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi,

-wydatek zwrócony musi być odpowiednikiem wydatku poniesionego.

W ocenie Wnioskodawcy, wydatki poniesione na objęcie/nabycie udziałów spełniają kryterium „innego wydatku”. W myśl art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT nie uważa się ich bowiem za koszty uzyskania przychodu.

Z kolei kwota odszkodowanie stanowi nic innego, jak przewidzianą przez przepisy prawa cywilnego formę „naprawienia szkody” czyli restytucji - zwrócenia Wnioskodawcy tego, co stracił (czyli wydatków na objęcie udziałów). Wydatek ten był wcześniej przez Wnioskodawcę poniesiony, przez wniesienie do Spółki wkładu pieniężnego.

Wydatek zwrócony (odszkodowanie) jest przy tym odpowiednikiem wydatku poniesionego (na objęcie udziałów). Różnica w wartości wynika przy tym wyłącznie z nabycia nieruchomości o znacznej wartości rynkowej, której wartość zwiększała się w czasie. Ta różnica nie wpływa jednak na fakt, że zwrócony został wydatek za objęcie/nabycie udziałów w Spółce.

Przedstawione podejście znajduje potwierdzenie w stanowisku organów podatkowych, przykładowo:

1)w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 czerwca 2020 r., o sygnaturze: 0111-KDIB2-1.4010.123.2020.2.MK, w której organ uznał, że otrzymana przez wnioskodawcę od towarzystwa ubezpieczeniowego kwota odszkodowania z polisy OC doradcy podatkowego świadczącego na rzecz wnioskodawcy usługi jest odpowiednikiem wydatku poniesionego tytułem odsetek za zwłokę od uiszczonego z opóźnieniem (z winy doradcy podatkowego) podatku od towarów i usług, który to wydatek nie został zaliczony do kosztów podatkowych. W konsekwencji organ zgodził się, że wypłacona wnioskodawcy kwota odszkodowania nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p.,

2)w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 kwietnia 2022 r. o sygnaturze: 0111-KDIB1-2.4010.17.2022.1.AK, w zakresie odszkodowania za wystawione przez spółkę puste faktury. W której Organ zgodził się, że odszkodowanie, otrzymane od osób zobowiązanych do częściowego naprawienia szkody na podstawie prawomocnego wyroku sądu karnego stanowi częściowy zwrot wydatków poniesionych przez Spółkę niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów zatem nie będzie stanowił przychodu podatkowego dla Spółki. W tej sytuacji zastosowanie znajdzie art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p.

Wobec powyższego, w ocenie Wnioskodawcy, odszkodowanie otrzymane w okolicznościach opisanych w przedstawionym stanie faktycznym - na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p. - nie powinno zostać potraktowane jako przychód podatkowy Wnioskodawcy na potrzeby CIT.

Ad. 2-5

Gdyby uznać stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 1 za nieprawidłowe, to w ocenie Wnioskodawcy będzie on uprawniony pomniejszyć przychód w kwocie 15 mln zł o koszty jego uzyskania w postaci wydatków poniesionych na objęcie/nabycie udziałów. Wnioskodawca trwale bowiem utracił udziały na rzecz innego podmiotu, w związku z czym ograniczenie wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 8 u.p.d.o.p. nie znajduje już dłużej zastosowania.

W takim wypadku właściwą stawką podatku będzie 19% z uwagi przekroczenie limitu 2 mln euro przychodu, zgodnie z art. 19 ust. 1 u.p.d.o.p.

Mimo to, kwota otrzymanego odszkodowania nie wpływa jednak na status Wnioskodawcy jako małego podatnika. Zgodnie bowiem z art. 4a pkt 10 u.p.d.o.p., pojęcie to oznacza podatnika, „u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 000 000 euro”. Zatem inaczej niż w art. 19 ust. 1 u.p.d.o.p., na potrzeby statusu małego podatnika nie bierze się pod uwagę całego przychodu (innego niż z zysków kapitałowych), a jedynie przychód ze sprzedaży, co jest pojęciem znacznie węższym. Otrzymane odszkodowanie, nawet jeżeli stanowi przychód, to nie jest to przychód „ze sprzedaży”, ale jest to forma naprawienia szkody.

Przychód z tytułu odszkodowania trzeba będzie przy tym zaliczyć do „dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów" w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.d.o.p. - czyli dochodu innego niż z zysków kapitałowych. Tego rodzaju przychód (dochód) nie został bowiem wymieniony w zamkniętym katalogu zawartym w art. 7b ust. 1 u.p.d.o.p. Tym samym otrzymane odszkodowania są przychodem „operacyjnym”, a nie zyskiem kapitałowym.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest w części prawidłowe i w części nieprawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej.

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytanie przedstawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznacza zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytań). Zatem, inne kwestie wynikające z opisu sprawy i własnego stanowiska, nieobjęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.; dalej: „ustawa o CIT”) nie zawiera definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 ustawy o CIT, przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT:

Zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT:

Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy CIT, można stwierdzić, że co do zasady przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną – przychód powstaje zatem z momentem jego faktycznego uzyskania przez podatnika, czyli wpływu, bezpośrednio do majątku podatnika względnie na jego rachunek, wymienionych środków, skutkującego powstaniem po stronie podatnika możliwości dysponowania tymi środkami.

Literalna wykładnia powołanego przepisu prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Do przychodów podatkowych podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. W piśmiennictwie i judykaturze przychód podatkowy identyfikowany jest z trwałym przysporzeniem majątkowym zwiększającym wartość aktywów (zob. P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i rachunkowość – Komentarz do art. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. LEX 2014). Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 lutego 2013 r., sygn. akt II FSK 1248/11 stwierdzając, że z istoty podatku dochodowego wynika, że jest on ciężarem publicznoprawnym od przyrostu majątkowego (dochodu), a zatem przychodem jest ta wartość, która wchodząc do majątku podatnika może powiększyć jego aktywa. Przychodem jest zatem takie przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, które definitywnie powiększa aktywa osoby prawnej.

Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika lub zmniejsza jego zobowiązania w sposób trwały, a nie tymczasowy. Owa definitywność w zakresie środków pieniężnych definiowana powinna być przez pryzmat możliwości swobodnego nimi dysponowania. W ocenie organu przysporzenie w postaci otrzymania przez podatnika środków pieniężnych zostać może uznane za przychód w podatku dochodowym od osób prawnych, o ile łącznie zostaną spełnione poniższe warunki:

-przysporzenie to ma charakter definitywny, powodujący w sposób trwały zwiększenie wartości aktywów podatnika lub też zmniejszenie wysokości jego zobowiązań oraz

-podatnik może rozporządzać otrzymanymi środkami jak własnymi.

Przychodem jest więc każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych, na podstawie art. 12 ust. 4 ustawy CIT. W przepisie tym wskazany został enumeratywny katalog przychodów wyłączonych spod opodatkowania.

Stosownie do art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT:

Należy podkreślić, że art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT odnosi się wyłącznie do poniesionych i zwróconych podatnikowi wydatków niezaliczonych z mocy ustawy do kosztów uzyskania przychodów. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, konieczne jest, by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu przepisu art. 15 tej ustawy (lub stanowić wydatek wyłączony z tego na mocy art. 16 ustawy o CIT) oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

W judykaturze zauważa się, że „wydatek zwrócony”, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, to ten sam, a nie taki sam wydatek który został poniesiony. Zwróconym innym wydatkiem nie jest bowiem uzyskana przez podatnika kwota, która tylko odpowiada wartości poniesionego wydatku, lecz nie stanowi jego zwrotu. Stanowisko takie zawarto m.in. w wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych, w tym: WSA w Warszawie z 20 lutego 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 1011/16 oraz 29 maja 2017 r. sygn. akt III SA/Wa 1657/16 i z 21 marca 2019 r. sygn. akt III SA/Wa 1392/18; WSA we Wrocławiu z 12 września 2013 r. sygn. akt I SA/Wr 1151/13; WSA w Łodzi z 13 listopada 2007 r. sygn. akt I SA/Łd 877/07. W tym ostatnim orzeczeniu Sąd poczynił także bardzo istotną uwagę, a mianowicie „Przyjęcie innego rozumienia tego pojęcia („zwrotu innego wydatku niezaliczonego do kosztów uzyskania przychodów” – przyp. organu) prowadziłoby do niedopuszczalnych konsekwencji. Wówczas bowiem to podmiot dokonujący przysporzenia na rzecz podatnika decydowałby jak należy je zaklasyfikować. Innymi słowy – od woli podmiotu dokonującego wpłaty uzależnione byłoby, czy wpłata zostałaby zaliczona do przychodu, czy też nie. Do takich zaś następstw prowadzi w istocie przyjęte przez stronę skarżącą założenie, że nie ma znaczenia podstawa prawna zwrotu wydatku, a decydujące znaczenia ma sam fakt zwrotu tego wydatku”. Potwierdzają je także orzeczenia NSA, w tym z dnia: 1 grudnia 2005 r. sygn. akt FSK 2673/04, 13 lipca 2010 r. sygn. akt II FSK 455/09, 15 maja 2019 r. sygn. akt II FSK 1692/17, 11 marca 2020 r. sygn. akt II FSK 829/18, 14 października 2021 r. sygn. akt II FSK 240/19.

Jak wskazano powyżej, w świetle przepisu art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, zatem żeby można mówić o zwrocie wydatku należy najpierw ten wydatek ponieść. Istotnym również jest aby wydatek został zwrócony przez podmiot na rzecz, które został ten wydatek poniesiony.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia, czy otrzymane przez Wnioskodawcę odszkodowanie stanowi przychód Wnioskodawcy podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (pytanie oznaczone nr 1).

Odnosząc wyżej cytowane przepisy prawa podatkowego do stanu faktycznego przedstawionego we wniosku stwierdzić należy, że otrzymane odszkodowanie będzie Państwa przychodem na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, które nie będzie korzystać z wyłączenia z przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT.

Przepis art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT nie znajduje zastosowania w analizowanej sprawie, ponieważ na gruncie analizowanej sprawy nie dochodzi do zwrotu wydatku. Jak wynika z opis sprawy Sąd uznał zachowanie kontrahenta Wnioskodawcy za bezprawne i skutkujące wymierną szkodą majątkową po stronie Wnioskodawcy. W toku postępowania przed sądem przyjęto, że szkoda Wnioskodawcy, którą miał mu naprawić kontrahent, odpowiada wartości Spółki, która bezpośrednio wynika z wartości nieruchomości. Natomiast Państwo „szkodą” brak możliwości zwrotu udziałów w spółce na Państwa rzecz, który to obowiązek wynikał z umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie.

Zatem w analizowanej sprawie nie dochodzi do zwrotu wydatku, a jedynie mamy do czynienia z wypłatą odszkodowania na Państwa rzecz, które odpowiada wysokości poniesionej przez Państwa szkody. A takiej sytuacji nie obejmuje dyspozycja art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT.

Odszkodowanie otrzymane przez Państwa odpowiada poniesionej przez Państwa szkodzie, niemniej nie stanowi zwrotu poniesionego przez Państwa wydatku, co przesądza o braku możliwości zastosowania przepisu art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o CIT.

W konsekwencji otrzymane odszkodowanie stanowi dla Państwa przychód. 

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

Przechodząc do kwestii ustalenia kosztów uzyskania przychodów, wskazać należy, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT:

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, bądź zabezpieczenie istniejącego źródła. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki wydatek, który spełnia łącznie następujące warunki:

-    został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika – nie stanowią kosztów uzyskania przychodów wydatki, które zostały podatnikowi zwrócone w jakiejkolwiek formie (rzeczowej, pieniężnej, usługowej, wygaszenia wzajemnych roszczeń),

-    jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

-    pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

-    poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

-    został właściwie udokumentowany,

-    nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Z kolei art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT, stanowi, że:

Powyższy przepis wskazuje, że wydatki na nabycie akcji oraz udziałów stanowią koszty uzyskania przychodów co do zasady dopiero w momencie odpłatnego zbycia tych akcji lub udziałów.

Natomiast w Państwa sytuacji nie dochodzi do sprzedaży udziałów, tym samym nie ma możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu otrzymanego odszkodowania wydatków poniesionych na nabycie udziałów.

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT znajduje zastosowania w sytuacji zbycia udziałów/akcji. Wykładnia literalna powyższego przepisu nie pozostawia żadnych wątpliwości.

W analizowanej sprawie nie doszło do sprzedaży udziałów i uzyskania przychodu z tego tytułu, z którym można by powiązać koszt uzyskania przychodu w postaci wydatków na nabycie/objęcie udziałów.

Jak wynika z opisu sprawy otrzymali Państwo odszkodowanie w związku z niewykonaniem przez kontrahenta umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, które odpowiada wartości spółki, w której mieli Państwo udziały. Otrzymanego odszkodowania nie można utożsamiać ze sprzedażą udziałów, pomimo nawet faktu, że odszkodowanie odpowiada wartości utraconych przez Państwa udziałów. Sprzedaż a otrzymanie odszkodowania to dwie różne czynności prawne, które mają odrębne skutki podatkowe.

Brak jest przesłanek, które wskazywałyby na możliwość rozpoznania w kosztach uzyskania przychodu wartości wydatków poniesionych na objęcie/nabycie udziałów w przypadku otrzymania odszkodowania z tytułu utraty tych udziałów.

W konsekwencji nie mają Państwo możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu w związku z otrzymanym odszkodowaniem wydatków poniesionych na objęcie/nabycie udziałów.

Z wniosku nie wynika również, aby Państwo ponieśli inne wydatki, które byłyby związane otrzymanym odszkodowaniem.

Zatem mając na względzie przedstawiony przez Państwa opis nie będą Państwo uprawnieni do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu otrzymanego odszkodowania, w szczególności kosztem takim nie może być wartość wydatków poniesionych na objęcie/nabycie udziałów. 

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 należało uznać za nieprawidłowe.

Przedmiotem Państwa wątpliwości jest także kwestia ustalenia:

-jaka będzie stawka podatku dla Państwa dochodu,

-do jakiego źródła przychodu trzeba będzie przypisać uzyskane odszkodowanie,

-czy otrzymana kwota odszkodowania wpłynie na utratę statusu małego podatnika w roku następnym.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o CIT:

Stosownie do treści art. 7 ust. 2 ustawy o CIT:

Należy w tym miejscu zauważyć, że od 2018 r. w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych przychody podatników zostały rozdzielone na źródła:

-  z zysków kapitałowych oraz

-  z innych źródeł.

Istotą wprowadzonych zmian jest wyodrębnienie źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych i oddzielenie dochodów uzyskiwanych z tego tytułu od pozostałych dochodów uzyskiwanych przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

Wydzielając na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odrębne źródło przychodów – z zysków kapitałowych – ustawodawca zamieścił w ustawie katalog, w którym określił listę przychodów zaliczanych do tego źródła. Katalog ten został zawarty w art. 7b ustawy o CIT.

Zgodnie z art. 7b ust. 1 ustawy o CIT:

Należy zatem zauważyć, że przepis art. 7b ust. 1ustawy o CIT zawiera zamknięty katalog przychodów, które należy zakwalifikować do przychodów z zysków kapitałowych. Wskazane zostały w nim konkretne transakcje gospodarcze kreujące przychód podatkowy z zysków kapitałowych co oznacza, że wszelkie inne przychody niewymienione w tym przepisie nie będą zaliczane do tej kategorii przychodów.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, przychód z tytułu odszkodowania nie mieści się w katalogu przychodów z zysków kapitałowych zawartym w art. 7b ust. 1 ustawy o CIT. Tym samym należy go kwalifikować do źródła przychodów jakim są zyski inne niż zyski kapitałowe.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o CIT:

W myśl art. 19 ust. 1d ustawy o CIT:

Definicja „małego podatnika” została zawarta w art. 4a pkt 10 ustawy o CIT, zgodnie z którym:

Z powyższych przepisów wynika, że co do zasady, podatek dochodowy od osób prawnych jest obliczany według stawki 19% na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Niektórzy podatnicy mogą jednak korzystać z opodatkowania podatkiem dochodowym według stawki 9%. Jest tak w przypadku podatników, u których przychody ogółem osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły równowartości 2 000.000 euro (art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT), o ile podatnicy ci posiadają status małego podatnika (art. 19 ust. 1d ustawy o CIT) lub rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej (art. 19 ust. 1e ustawy o CIT).

Z opisu sprawy wynika, że otrzymane odszkodowanie, które jest przychodem zgodnie z ustaleniami poczynionymi w poprzednich pytaniach, spowoduje przekroczenie przez Państwa progu, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o CIT.

Zatem skoro nie spełnią Państwo warunku limitu przychodów, o którym mowa w art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, bowiem Państwa przychody osiągnięte w roku podatkowym z uwzględnieniem odszkodowania przekroczą kwotę 2 000 000 euro, to oznacza, że właściwą dla Państwa stawką podatku jest stawka w wysokości 19% podstawy opodatkowania.

Przechodząc do kwestii statusu małego podatnika zauważyć należy, wskazane w art. 4a pkt 10 ustawy o CIT, sformułowanie „wartość przychodu ze sprzedaży” nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Wskazać także należy, że nie należy tego pojęcia utożsamiać z pojęciem przychodu podatkowego. W związku z tym należy dokonać literalnej wykładni tego pojęcia. Przy obliczaniu powyższego limitu należy uwzględnić wszelkie przychody ze sprzedaży danego podatnika, w tym także zwolnione od podatku dochodowego, z wyłączeniem przychodów osiąganych z innego tytułu niż sprzedaż, np. uzyskane odszkodowania, odsetki od środków finansowych na rachunku bankowym, dotacje, dopłaty lub refundacje kosztów.

Stwierdzić należy, że otrzymane odszkodowanie nie jest przychodem ze sprzedaży, tym samym nie bierze się pod uwagę tego przychodu do ustalenia statusu małego podatnika, o którym mowa w art. 4a pkt 10 ustawy o CIT, w konsekwencji otrzymane odszkodowanie nie wpłynie na ustalenie statusu małego podatnika w kolejnym roku podatkowym.

Podsumowując otrzymane odszkodowanie nie jest przychodem z zysków kapitałowych w myśl art. 7b ustawy o CIT (należy go zaliczyć do przychodów z innych źródeł), nie wpływa na ustalenie statusu małego podatnika w myśl art. 4a pkt 10 ustawy o CIT, a właściwa stawka podatku dla Państwa przychodów w roku otrzymania odszkodowania (z uwagi na przekroczenie limitu przychodów 2.000.000 euro) będzie wynosić 19% stosownie do art. 19 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytań nr 3-5 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny i zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym i zdarzeniem przyszłym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do przywołanych przez Państwa interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie mają zastosowania ani konsekwencji wiążących w odniesieniu do żadnego innego stanu faktycznego czy też zdarzenia przyszłego. Natomiast Organ, mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkuje się wydanymi rozstrzygnięciami, to nie ma możliwości zastosowania ich wprost, ponieważ nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.; dalej jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).