Wyrok NSA z dnia 12 lutego 2013 r., sygn. II FSK 1248/11

Dokonując wskazania cech istotnych dla kategoryzacji nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt. 2 u.p.d.o.p. należy podnieść, że za takie mogą być uznane te, które po pierwsze mają wymierny dla podatnika efekt finansowy, po drugie co do zasady korzyść wynikająca z nich nie może być dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów, gdyż w przeciwnym razie każdy uczestnik obrotu gospodarczego w równym stopniu byłby nieodpłatnie wzbogacony, a po trzecie jej uzyskanie nie wiąże się z obowiązkiem ponoszenia żadnego ekwiwalentu na rzecz innych osób.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Aleksandra Wrzesińska - Nowacka, Sędziowie NSA Antoni Hanusz, WSA del. Maciej Jaśniewicz (sprawozdawca), Protokolant Barbara Mróz, po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej E. S.A. z siedzibą w G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 5 stycznia 2011 r. sygn. akt I SA/Gd 1162/10 w sprawie ze skargi E. S.A. z siedzibą w G. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w B. działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 9 lipca 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 5 stycznia 2011r. sygn. akt I SA/Gd 1162/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku oddalił skargę E. S.A. w G. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 9 lipca 2010r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że Spółka w dniu 28 kwietnia 2010 r. złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie powstania nieodpłatnego świadczenia w związku z nabyciem służebności gruntowej w drodze ugody sądowej. Spółka podała, że jest przedsiębiorstwem energetycznym. Posiada oraz buduje nowe urządzenia elektroenergetyczne, które służą do doprowadzania i odprowadzania energii elektrycznej, które w większości przypadków nie są i nie mogą być zlokalizowane na gruntach stanowiących własność Spółki. W celu realizacji zadań ustanawiana jest służebność gruntowa na podstawie przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm., zwana dalej "K.c."). Do ustanowienia służebności gruntowej na rzecz Spółki może dojść w drodze ugody sądowej. W tym stanie faktycznym Spółka zadała pytanie: czy powstanie na jej rzecz nieodpłatnej służebności gruntowej poprzez jej ustanowienie w drodze umownej (art. 245 k.c), w celu korzystania z cudzej nieruchomości w zakresie przedstawionym w stanie faktycznym, stanowi przychód Spółki na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm., zwana dalej "u.p.d.o.p.")? Zdaniem Spółki, powstanie służebności gruntowej bez wynagrodzenia poprzez jej ustanowienie w drodze umownej nie stanowi przychodu. Służebność gruntowa nie jest świadczeniem wynikającym ze zobowiązania cywilnoprawnego, lecz jest ograniczonym prawem rzeczowym. Jest to prawo związane z własnością nieruchomości władnącej i stanowi jej część składową zgodnie z art. 50 K.c. Służebność gruntowa samodzielnie nie podlega obrotowi i z tego względu nie można uznać, że jest ona przysporzeniem o konkretnym wymiarze finansowym. Korzystanie w oznaczonym zakresie z nieruchomości nie przysparza korzyści majątkowych Spółce, stwarza jedynie warunki umożliwiające normalne i niezakłócone wykonywanie działalności opodatkowanej, polegające na dystrybucji energii elektrycznej, a co za tym idzie prawidłowe oraz zgodne z obowiązkami narzuconymi przez ustawę z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006r. Nr 89 poz. 625 ze zm.; zwana dalej : "Prawo energetyczne") funkcjonowanie przedsiębiorstwa energetycznego. Odpłatność nie stanowi essentialia negotii umowy służebności i ustanowienia jej bez wynagrodzenia nie można uznać za odstąpienie przez właściciela nieruchomości od żądania opłaty z tego tytułu. Zdaniem strony takie stanowisko potwierdza ugruntowana linia orzecznicza sądów administracyjnych oraz interpretacje indywidualne.