Wyrok SN z dnia 26 maja 2021 r., sygn. II USKP 47/21

1. Wygaśnięcie umowy o pracę zachodzi tylko wówczas, gdy następuje wskutek zdarzenia prawnego innego niż czynność prawna. Skutek konwersji stosunków pracy (pracownicy, którzy złożyli pozytywne oświadczenie stali się z dniem 1 września 2017 r. pracownikami KOWR) należy uznać, że mechanizm określony przez ustawodawcę jako „wygaśnięcie” stosunku pracy, mimo, iż z nazwy nawiązuje do instytucji znanej w prawie pracy, to z charakteru (istoty rzeczy) nie mieści się w jej ramach. Można wręcz stwierdzić, że przypisane cechy zbliżają je do modelu rozwiązania stosunku pracy. Stosowanie tego rodzaju praktyk przekłada się wprost na stopień ochrony i stabilizacji zatrudnienia pracowników.

2. Zakres swobody „nowego pracodawcy” na etapie zaniechania przedstawienia propozycji dalszego zatrudnienia kłóci się z funkcją ochrony macierzyństwa, bo pozwala na dowolne i niczym nieskrępowane wyłączenie ciężarnej kobiety spod parasola ochronnego (systemu ochronnego).

3. Tego rodzaju praktyka w obrębie państwowych osób prawnych, a więc podmiotów, które z racji swej pozycji i roli w krajowym systemie prawa pracy winny kształtować wzorcowy standard ochrony macierzyństwa, prowadzi do faktycznego wypaczenia zakresu ochrony macierzyństwa.

4. W takim przypadku przeniesienie sporu na grunt ubezpieczeń społecznych nie może ograniczać się do bezrefleksyjnej wykładni językowej, której rezultatu nie da się pogodzić z istotą ochrony macierzyństwa, gdyż pracownicę, o której mowa w art. 177 § 1 k.p. pozostawia poza nawiasem przysługujących jej praw.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Halina Kiryło (przewodniczący)

‎SSN Bohdan Bieniek (sprawozdawca)

SSN Krzysztof Staryk

w sprawie z wniosku P. D. ‎przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych […] Oddziałowi w W. ‎o zasiłek macierzyński, ‎po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 26 maja 2021 r., skargi kasacyjnej organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 5 grudnia 2018 r., sygn. akt VII Ua (...),