Potrącenia z wynagrodzeń i zasiłków w 2021 r. – procedura postępowania

Wstęp

Obowiązkiem pracodawcy lub zleceniodawcy jest dokonywanie potrąceń z wynagrodzenia pracownika albo wierzytelności zleceniobiorcy na podstawie zawiadomienia organów administracji państwowej i komorników. Pracodawca/zleceniodawca musi też na bieżąco informować te podmioty o każdej zmianie okoliczności wpływających na możliwość potrącenia, np. o osiąganiu przez zatrudnionego dłużnika wyłącznie wynagrodzenia minimalnego albo o rozwiązaniu z nim stosunku pracy czy też zakończeniu współpracy na podstawie umowy cywilnoprawnej. Za uchybienie tym obowiązkom pracodawcy/zleceniodawcy grozi grzywna w wysokości do 5000 zł. Oprócz tego na pracodawcy/zleceniodawcy ciąży odpowiedzialność odszkodowawcza za naruszenie obowiązków wynikających z zajęcia bądź za złożenie niezgodnego z prawdą oświadczenia o rodzaju przeszkód do wypłacenia wynagrodzenia albo dokonanie wypłaty zajętej części wynagrodzenia dłużnikowi. Należy bowiem przyjąć, że podmiot zatrudniający pracowników i/lub zleceniobiorców, uchybiając swoim obowiązkom związanym z egzekucją, wyrządził szkodę wierzycielowi.

Jednocześnie należy pamiętać, że wynagrodzenie za pracę jest chronione przed nadmiernymi potrąceniami przez przepisy Kodeksu pracy, które wyznaczają granice potrąceń i kwoty wolne od potrąceń. W niektórych przypadkach taką ochroną objęte są wierzytelności przysługujące osobom zatrudnionym na innej podstawie niż stosunek pracy, np. zleceniobiorcom czy wykonawcom umowy o dzieło. Przepisy Kodeksu postępowania cywilnego doprecyzowują zasady potrąceń m.in. dla osób niebędących pracownikami, posłów i senatorów czy osób bezrobotnych, którzy otrzymują zasiłki dla bezrobotnych, dodatki aktywizacyjne oraz stypendia. W określonych warunkach u tych osób także trzeba stosować zarówno granicę potrącenia, jak i kwotę wolną od potrąceń.

Dokonując potrąceń, należy zwrócić uwagę na wiele czynników mających wpływ na wielkość potrącenia, m.in. wysokość stosowanych kwot wolnych. Już nie tylko czynniki podatkowe, jak koszty uzyskania przychodu czy kwota zmniejszająca podatek, o tym decydują, ale także wiek podatnika (zwolnienie podatkowe osób w wieku do 26 lat), kwestia przynależności bądź nie do PPK czy utrata części zarobków z powodu COVID-19. W związku z tym występuje obecnie wiele kwot wolnych od potrąceń, co dodatkowo komplikuje czynności związane z potrącaniem należności z wynagrodzenia i zasiłków.