Jak ujmować rezerwy na spodziewane straty w księgach rachunkowych

W naszej polityce rachunkowości mamy zapis, że rezerwy w księgach rachunkowych są ewidencjonowane na koncie 83 „Rezerwy”. Jak powinny prawidłowo przebiegać operacje związane z ich tworzeniem? Jakiego rodzaju rezerwy występują ?

Celem tworzenia rezerw jest rzetelne i jasne przedstawienie rzeczywistej sytuacji majątkowej i finansowej jednostki. Wpływają one na kształtowanie wyniku finansowego podmiotu, a w konsekwencji warunkują jego rozwój. Obowiązek tworzenia rezerw w systemie księgowości wynika z naczelnych zasad prawa bilansowego, tj.: memoriału, współmierności przychodów i kosztów oraz zasady ostrożności (art. 6 i art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowości; dalej u.r.).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 21 u.r. przez rezerwy należy rozumieć zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Z kolei Krajowy Standard Rachunkowości nr 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe” mówi, że się je tworzy zgodnie z obowiązkiem prawnym lub – zwyczajowo – oczekiwanym obowiązkiem handlowym, to jest wtedy, gdy występuje na tyle duże prawdopodobieństwo, że zajdzie konieczność wywiązania się jednostki z ciążącego na niej obowiązku, a koszty lub straty wymagające poniesienia dla wywiązania się z tego obowiązku są na tyle znaczące, że ich nieuwzględnienie w wyniku finansowym tego okresu, w którym obowiązek powstał spowodowałoby istotne zniekształcenie obrazu sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego podmiotu (pkt.2.2 KSR nr 6).

Rodzaje

Zgodnie z zasadą ostrożności poszczególne składniki aktywów i pasywów w księgach rachunkowych należy wyceniać, stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie lub wytworzenie ceny/koszty. W szczególności należy w tym celu w wyniku finansowym, bez względu na jego wysokość, uwzględnić m.in. rezerwy na znane jednostce ryzyko, grożące straty oraz skutki innych zdarzeń (art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o rachunkowości). Mogą one występować jako rezerwy: