Wyrok WSA w Krakowie z dnia 15 grudnia 2022 r., sygn. II SA/Kr 406/22

Wodne prawo

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Joanna Człowiekowska Sędziowie : Sędzia WSA Monika Niedźwiedź (spr.) Sędzia WSA Sebastian Pietrzyk Protokolant : sekretarz sądowy Anna Bubula po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 grudnia 2022 r. sprawy ze skargi P. Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 30 grudnia 2021 r. znak SKO.PW/4171/106/2021 w przedmiocie odmowy zatwierdzenia statutu spółki wodnej skargę oddala.

Uzasadnienie

Decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z dnia 30 grudnia 2021 r. znak SKO.PW/4171/106/2021 orzeczono o utrzymaniu w mocy decyzji Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 21 września 2021 r. znak WS-08.6343.3.2021.WM o odmowie zatwierdzenia statutu spółki wodnej pod nazwą "[...] Spółka Wodna" z siedzibą przy ul. [...] w K. obejmującej swoją działalnością obszar Miasta Krakowa, gdzie członkowie mają prawa do nieruchomości, gruntów i budowli. W uzasadnieniu decyzji organ streścił przebieg postępowania w sprawie. Wskazano, że kwestionowane rozstrzygnięcie Prezydenta Miasta Krakowa podjęte zostało w ramach sprawowanego przez ten organ nadzoru nad działalnością spółek wodnych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (dalej p.w.). Nadzór ten jest sprawowany od etapu organizowania spółki wodnej, przesłanką bowiem jej powstania jest zawarcie umowy przez założycieli i uchwalenie przez nich statutu spółki podlegającego zatwierdzeniu przez starostę w drodze decyzji. Starosta zatwierdzając statut, bada jego zgodność z obowiązującym prawem, a przez zatwierdzenie statutu spółka nabywa osobowość prawną. Nadzór sprawowany przez starostę na bieżąco dotyczy w szerokim zakresie merytorycznej działalności spółek. Spółka wodna może być rozwiązana przez starostę, w drodze decyzji, m.in. jeżeli działalność spółki wodnej narusza przepisy prawa lub postanowienia statutu. Konieczność nadzoru administracyjnego nad spółkami wynika z charakteru prowadzonej przez nie działalności (w dziedzinie gospodarki wodnej). Woda, jako strategiczny zasób naturalny, jest chroniona prawem w sposób szczególny m.in. poprzez ustanowienie w ustawie prawo wodne szczegółowych zasad nabywania praw do korzystania z niej w drodze uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Wykonywanie praw i obowiązków wynikających z pozwolenia wodnoprawnego poddane jest wyłącznie kontroli administracyjnej. Analogicznie więc ustawodawca postanowił w sprawach kontroli działania spółek wodnych, których działalność prowadzona jest na mocy praw wynikających z pozwoleń wodnoprawnych, np. na wykonanie urządzeń wodnych lub różnego rodzaju korzystania z wód. Często spółki wodne są zawiązywane w celu realizacji celów publicznych dotyczących zaspokojenia potrzeb społeczności danej miejscowości. Mogą one także realizować indywidualne obowiązki i prawa jej członków wobec Prawa wodnego, np. utrzymanie funkcji urządzeń wodnych będących własnością członków spółki wodnej. Spółki powinny utrzymywać się ze składek swoich członków. Ustawodawca przewidział dla nich możliwość wsparcia finansowego ze strony państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Prawo wodne zakłada jednak, że realizacja celów, dla których realizacji została utworzona spółka wodna, nie może być obliczona na osiąganie zysków. Następnie organ II instancji przytoczył treść mających zastosowanie w sprawie przepisów ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. prawo wodne. Dokonując zastosowania powołanych przepisów do stanu faktycznego przedmiotowej sprawy Kolegium zważyło, że poddany ocenie statut nie odpowiadał przepisom prawa. Po pierwsze, nieprawidłowo określono w analizowanym statucie teren działania zawiązanej spółki (art. 448 ust. 1 pkt 1 p.w. ) i Kolegium podtrzymało stanowisko wyrażone w decyzji organu I instancji tj. w § 1 pkt 3 statutu wskazany teren działania spółki - obszar miasta Kraków, gdzie członkowie mają prawa do nieruchomości, gruntów i budowli jest nieprecyzyjnym zapisem i tak jak wskazano w uzasadnieniu decyzji teren działania spółki wodnej winien być ściśle określony z potrzebami członków spółki wodnej w dziedzinie gospodarowania wodami, w granicach określonych ustawą Prawo wodne. Członkiem spółki wodnej może być podmiot, który ma możliwość realizacji celów ustawowych i statutowych i który jest właścicielem określonych gruntów, służących prawidłowej gospodarce wodnej. Udział w spółce w charakterze członka nie podlega zatem swobodnemu obrotowi prawnemu, lecz ma charakter osobisty i wiąże się z prawem do danego gruntu, (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 23 czerwca 2021 r. sygn. II SA/Go 809/20 publ. w LEX nr 3208772).