Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 8 grudnia 2020 r., sygn. II SA/Ol 770/20

Prawo miejscowe

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora Sędziowie Sędzia WSA Marzenna Glabas Sędzia WSA Piotr Chybicki (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 8 grudnia 2020 r. sprawy ze skargi Wojewody Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Rady Gminy Kurzętnik z dnia 3 marca 2020 r. nr XII/120/20 w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi na terenie Gminy Kurzętnik stwierdza nieważność: § 8 pkt 7 i pkt 9, § 11 ust. 2, § 12 w zakresie słów "oraz zwierzętom gospodarskim odebranym czasowo właścicielowi lub opiekunowi", § 14, § 15, § 16 załącznika do zaskarżonej uchwały. WSA/wyr.1a - sentencja wyroku (tryb uproszczony)

Uzasadnienie

Pismem z dnia 10 września 2020 r. Wojewoda Warmińsko - Mazurski wniósł do tut. Sądu skargę na uchwałę Nr Xll/120/20 Rady Gminy Kurzętnik z dnia 3 marca 2020 r. w sprawie przyjęcia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi na terenie Gminy Kurzętnik. Powołując się na art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2020 r., poz. 713, dalej: u.s.g.), wniósł o stwierdzenie

nieważności zaskarżonej uchwały w części dotyczącej: § 8 pkt 7 i 9 załącznika uchwały,

§ 11 ust. 2 załącznika uchwały w zakresie zwrotu "zwierzętom bezdomnym", § 12 załącznika uchwały w zakresie zwrotu "oraz zwierzętom gospodarskim odebranym czasowo właścicielowi lub opiekunowi", §14 załącznika uchwały, §15 załącznika uchwały, §16 załącznika uchwały - z uwagi na ich niezgodność z obowiązującym prawem.

W uzasadnieniu skargi podniósł, że § 8 pkt 7, postanowiła, że koszty leczenia, akcji ratowniczej oraz pobytu zwierzęcia w przypadku zwierząt powypadkowych ponosi właściciel zwierzęcia. W ocenie skarżącego wskazane uregulowanie wykracza poza zakres programu opieki na zwierzętami, bowiem po pierwsze nie odnosi się do zwierząt bezdomnych, lecz zwierząt, których właściciel został zidentyfikowany. Ponadto, kwestia dochodzenia od właściciela ewentualnych kosztów wynikających z leczenia, akcji ratowniczej, czy sprawowania opieki nad zwierzęciem, ma charakter cywilnoprawny. W § 8 pkt 9 programu Rada Gminy postanowiła, że "samodzielne złapanie, trzymanie zwierzęcia z terenu gminy, na terenie własnej posesji lub zawiezienie go do zakładu leczniczego przez mieszkańca lub jakąkolwiek inną osobę skutkuje przejęciem przez niego całkowitej odpowiedzialności za zwierzę, w tym odpowiedzialności finansowej. Tutejszy urząd nie uznaje takich zwierząt za bezdomne". Zdaniem skarżącego w tym wypadku wykroczono poza ramy nakreślone przepisami ustawy o ochronie zwierząt. Podmiotem odpowiedzialnym za realizację programu jest gmina działająca poprzez swoje organy. Stąd za niezrozumiałe uznać należy enigmatyczne stwierdzenie, że "Tutejszy urząd nie uznaje takich zwierząt za bezdomne", ponieważ urząd gminy jest jedynie aparatem pomocniczym organu wykonawczego gminy. Istotniejsze jest jednak to, że gmina poprzez reprezentujące ją podmioty nie może arbitralnie decydować, o tym czy zwierzę jest bezdomne i czy w związku z tym udzielona mu pomoc objęta zostanie programem finansowanym przez gminę. Przesądza o tym faktyczna sytuacja, a nie sztuczne założenia, czy też kryteria. Ponadto, program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt jest aktem prawa miejscowego. Oznacza to, że zakres unormowań, które mogą być określone w programie został wyznaczony w ustawie o ochronie zwierząt, a organy gminy nie jest upoważnione do przekraczania upoważnienia ustawowego. Uznać zatem należy za uprawniony wniosek, iż ustawodawca nie wyposażył rady gminy w kompetencje do tworzenia tego typu regulacji mającej w istocie charakter restrykcyjny i finansowy w stosunku do osób, które samodzielnie zajmą się bezdomnym zwierzęciem. Wojewoda argumentował, że wadliwe są także postanowienia § 11 ust. 2, § 14, § 15 oraz § 16 programu, ponieważ naruszają dyspozycję art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o ochronie zwierząt, w myśl którego przedmiotowy program powinien obejmować zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt. W kwestionowanym postanowieniu § 11 ust. 2 programu stwierdzono natomiast, że zapewnienie schronienia i opieki zwierzętom bezdomnym i kotom wolno żyjącym realizuje Zakład Gospodarki Komunalnej w Kurzętniku Sp. z o.o. Z regulacją tą koresponduje postanowienie § 14 programu, według którego bezdomne zwierzęta domowe z terenu gminy Kurzętnik umieszczane będą tymczasowo na terenie Zakładu Gospodarki Komunalnej w Kurzętniku Sp. z o.o., a docelowo w schronisku w Brodnicy. Zrozumiałym jest, że od chwili odłowienia zwierzęcia do momentu przekazania do schroniska może minąć trochę czasu, niemniej nie wiadomo, co dokładnie Rada Gminy rozumie przez tymczasowe umieszczenie w schronisku, a zwłaszcza jaki okres można uznać za tymczasowy tym bardziej, że treść kolejnych postanowień § 15 i § 16 programu, sugeruje dłuższe przebywanie zwierzęcia na terenie ww. Zakładu i pełnienie przez ten podmiot de facto funkcji schroniska dla zwierząt. Dodatkowo organ nadzoru wskazał na wadliwość części postanowienia § 12 programu, według którego bezdomnym zwierzętom gospodarskim oraz zwierzętom gospodarskim odebranym czasowo właścicielom lub opiekunowi, gmina zapewni miejsce w gospodarstwie rolnym w "[...]". Wojewoda wskazał w powyższym zakresie, że program przyjmowany na podstawie art. 11a ww. ustawy o ochronie zwierząt ukierunkowany jest na działania dotyczące co do zasady zwierząt bezdomnych i żyjących na wolności, wobec czego regulacja dotycząca zwierząt gospodarskich odebranych czasowo właścicielom lub opiekunowi wykracza poza jego zakres. Kwestię tą normuje art. 7 ust. 1 ww. ustawy, w myśl którego czasowe odebranie zwierzęcia właścicielowi lub opiekunowi może nastąpić na podstawie decyzji wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce pobytu zwierzęcia.