Wyrok WSA w Opolu z dnia 30 czerwca 2020 r., sygn. II SA/Op 14/20

Prawo miejscowe; Samorząd terytorialny

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Sobieralski Sędziowie Sędzia WSA Ewa Janowska (spr.) Sędzia WSA Elżbieta Kmiecik Protokolant Referent stażysta Marta Gajowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 czerwca 2020 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Kluczborku na uchwałę Rady Gminy Świerczów z dnia 26 czerwca 2008 r., Nr XVII/116/2008 w przedmiocie ustalenia opłat na cmentarzach komunalnych stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu przez Prokuratora Rejonowego w Kluczborku (dalej też: Prokurator lub skarżący) jest uchwała Rady Gminy Świerczów z dnia 26 czerwca 2008 r., Nr XVII/116/2008, podjęta w sprawie ustalenia wysokości opłat za korzystanie z cmentarzy komunalnych na terenie Gminy Świerczów.

Powyższa uchwała została wydana na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2006 r. nr 220, poz. 1600, z późn. zm.) w związku z art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2007 r. nr 48, poz. 327, z późn. zm. - dalej: "u.s.g."). W § 1 i § 2 uchwały Rada Gminy Świerczów postanowiła, że ustala wysokość jednorazowych opłat za korzystanie z cmentarzy komunalnych na terenie Gminy Świerczów, zaś jej wykonanie powierzyła Wójtowi Gminy Świerczów (§ 3). Określiła też, że uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. (§ 4).

Na wskazaną uchwałę, pismem z dnia 4 grudnia 2019 r., Prokurator Rejonowy w Kluczborku wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu. Zaskarżonej uchwale zarzucił rażące naruszenie art. 13 pkt 2 ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1461), poprzez uznanie, że uchwała nie stanowi aktu prawa miejscowego, podczas gdy uchwała ta jako akt prawa miejscowego podlegała publikacji, zgodnie z art. 4 ust. 1 cyt. ustawy w Dzienniku Urzędowym Województwa Opolskiego. W związku z tym zarzutem domagał się stwierdzenia nieważności w całości zaskarżonej uchwały. W uzasadnieniu skargi Prokurator wywodził, że z art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej wynika upoważnienie dla organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej, do określenia wysokości cen i opłat albo sposobu ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Powyższy przepis stanowi lex specialis w stosunku do samorządowych ustaw ustrojowych i zawiera wszystkie elementy delegacji ustawowej do wydania aktu prawa miejscowego. Odwołując się do art. 94 Konstytucji RP, Prokurator wyjaśnił, że organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Ustawa określa zasady i tryb wydawania takich aktów. Warunkiem ich wejścia w życie - co wynika z Konstytucji - jest ich ogłoszenie. Natomiast, zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Zgodnie z art. 4 ust. 1 tej ustawy akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych, wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba, że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Obowiązek skierowania aktu normatywnego do ogłoszenia powstaje z momentem wydania (uchwalenia) danego aktu. Późniejsze czynności organu ukierunkowane na publikację zaskarżonego aktu nie mogą konwalidować zaistniałych nieprawidłowości. W świetle orzecznictwa sądowoadministracyjnego nie budzi wątpliwości, że przedmiotowa uchwała stanowi akt prawa miejscowego, a uprawnienia o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej, w sytuacji powierzenia ich przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - organom wykonawczym tych jednostek - powinny być realizowane w formie aktu prawa miejscowego. Prokurator zauważył, iż na podstawie przedmiotowej uchwały dochodziło do wiążącego obciążenia mieszkańców gminy obowiązkiem ponoszenia opłat za korzystanie z cmentarzy komunalnych. Tymczasem w treści § 4 uchwały wskazano, że wchodzi ona w życie z dniem 1 stycznia 2009 r. Zgodnie z art. 40 ust. 2 pkt 4 u.s.g. kompetencja organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, jest szczególnym upoważnieniem ustawowym, do podjęcia aktu prawa miejscowego, który wymaga w szczególności prawidłowego ogłoszenia. Skoro wymóg taki nie został w przedmiotowej sprawie spełniony, zatem uzasadnionym jest stwierdzenie nieważności przedmiotowej uchwały.