Wyrok WSA w Opolu z dnia 21 lipca 2016 r., sygn. II SA/Op 257/16

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Janowska Sędziowie Sędzia WSA Grażyna Jeżewska (spr.) Sędzia WSA Elżbieta Naumowicz Protokolant St. inspektor sądowy Joanna Szyndrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 lipca 2016 r. sprawy ze skargi T. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 18 września 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego zasiłku celowego oddala skargę.

Uzasadnienie

T. R., reprezentowany przez ustanowionego z urzędu pełnomocnika, wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 18 września 2015 r., nr [...], utrzymującą w mocy decyzję Kierownika Działu Świadczeń Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działającego z upoważnienia Burmistrza Nysy, z dnia 29 czerwca 2015 r., nr [...], którą odmówiono przyznania skarżącemu specjalnego zasiłku celowego na zakup węgla i drewna.

Zaskarżona decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym:

Wnioskiem z dnia 14 maja 2015 r. T. R. zwrócił się do Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie o objęcie go pomocą materialną i przyznanie pomocy na zakup opału. Wskazał, że mieszka w lokalu socjalnym, który "po połowie" jest ogrzewany elektrycznie i piecami na węgiel.

Po przeprowadzeniu w dniu 29 maja 2015 r. przesłuchania strony, Kierownik Działu Świadczeń Ośrodka Pomocy Społecznej w Nysie, działający z upoważnienia Burmistrza Nysy, decyzją z dnia 29 czerwca 2015 r., nr [...], odmówił przyznania T. R. wnioskowanego świadczenia. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał art. 2, art. 8, art. 39 i art. 41 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163), zwanej dalej ustawą. Organ ustalił, że T. R. jest żonaty, lecz pomimo zmiany stanu cywilnego prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe; żona zamieszkuje oddzielnie pod innym adresem - przy ul [...], małżonkowie posiadają całkowitą rozdzielność majątkową, przy czym do protokołu z przesłuchania świadka z dnia 12 listopada 2014 r., żona podała, że odwiedza męża w ciągu dnia i nocy, gotuje, sprząta i opiekuje się nim. Podał organ, że w obecnym mieszkaniu socjalnym, w kuchni i łazience nie ma instalacji gazowej, są natomiast dwa piece kaflowe w dwóch pokojach oraz grzejniki elektryczne. Dalej stwierdził, że źródłem utrzymania wnioskodawcy w kwietniu 2015 r. była renta inwalidzka, która po potrąceniach wyniosła 722,53 zł. Suma należności alimentacyjnych na rzecz dwóch synów T. R. w kwietniu 2015 r. stanowiła kwotę 396,90 zł, co wynika z zaświadczenia komornika z dnia 15 czerwca 2015 r. Natomiast wydatki za telefon i internet wyniosły 115 zł, za energię elektryczną 144 zł oraz czynsz 100 zł. Wskazał, że strona podała, iż posiada zadłużenie u znajomych w wysokości 3.600 zł, natomiast zadłużenie w spółdzielni mieszkaniowej z tytułu nieuregulowania opłat czynszowych, które były przyczyną eksmisji określiła na kwotę, ok. 50 tys. zł. Następnie, organ stwierdził, że dochód wnioskodawcy przekracza ustawowe kryterium ustalone zgodnie z art. 8 ustawy o pomocy społecznej, które wynosi 542 zł, zatem nie kwalifikuje się on do otrzymania pomocy w formie zasiłku celowego. Odnosząc się do żądania strony dotyczącego przyznania pomocy w formie specjalnego zasiłku celowego organ wskazał na wynikającą z art. 2 ustawy zasadę subsydiarności, podkreślając m.in., że osoby zwracające się o pomoc społeczną zobowiązane są przede wszystkim do wykorzystania własnych środków, możliwości i uprawnień, zaś rodzaj, forma i rozmiar pomocy muszą być odpowiednie nie tylko do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, ale również do możliwości finansowych Ośrodka. Ze względu na ograniczony budżet, jakim dysponuje organ, przyznawanie pomocy uzależnione jest od liczby osób ubiegających się o pomoc oraz od wysokości środków finansowych przeznaczonych na świadczenia z zakresu pomocy społecznej. Organ podkreślił, że T. R. jest objęty pomocą społeczną od roku 1994 i jego sytuacja nie zmienia się od wielu lat. Posiada stały, comiesięczny dochód z tytułu renty i nie może oczekiwać, że świadczenia z pomocy społecznej staną się regularną formą wspomagania, gdyż zasiłek specjalny nie jest świadczeniem stałym. Organ stwierdził, że wnioskodawca od sierpnia 2010 r. nie odbiera przyznanych mu świadczeń i nie wskazał racjonalnych przyczyn niepodejmowania tych środków, które na dzień wydania decyzji wynoszą 3.800 zł. W ocenie organu, oznacza to, że wnioskodawca radzi sobie bez pomocy finansowej OPS. Organ zwrócił uwagę, że nieodebrane środki T.R. mógłby w każdej chwili wykorzystać na zaspokojenie wskazywanych potrzeb. Natomiast takie okoliczności, jak nieopłacanie czynszu za mieszkanie, zaciąganie pożyczek u znajomych nie mieszczą się w pojęciu szczególnie uzasadnionego przypadku. Ponadto wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim, co zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zobowiązuje małżonków do wzajemnej pomocy i współdziałania dla dobra rodziny. Organ zaznaczył przy tym, że żona wnioskodawcy - J. M. otrzymuje specjalny zasiłek opiekuńczy w związku z opieką nad mężem w wysokości 520 zł miesięcznie. Zdaniem organu, w okolicznościach rozpoznawanej sprawy brak jest zatem podstaw do przyznania pomocy w trybie art. 41 ustawy o pomocy społecznej, gdyż nie można sytuacji wnioskodawcy uznać za przypadek szczególnie uzasadniony. Organ przedstawił też szczegółową analitykę rozdysponowania posiadanych środków finansowych na zasiłki celowe w miesiącu maju oraz czerwcu 2015 r., a następnie stwierdził, że odmowa przyznania stronie zasiłku celowego i specjalnego zasiłku celowego podyktowana została ograniczonymi środkami finansowymi będącymi w posiadaniu Ośrodka oraz dużą liczbą osób ubiegających się o ten rodzaj pomocy.