Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 14 lipca 2015 r., sygn. IV SA/Gl 1223/14

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Walentek Sędziowie Sędzia WSA Beata Kalaga - Gajewska (spr.) Sędzia WSA Renata Siudyka Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 lipca 2015 r. sprawy ze skargi K.C. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej 1) uchyla zaskarżoną decyzję; 2) zasądza od [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. na rzecz skarżącego kwotę [...] złotych (słownie: [...] złotych [...]) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] nr[...], Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w D. odmówił stwierdzenia u K. C. choroby zawodowej - przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy: zespół cieśni w obrębie nadgarstka wymienionej w poz. 20/1 wykazu chorób zawodowych rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30.06.2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1367). Rozstrzygnięcie to wydano w oparciu o postępowanie wyjaśniające narażenie zawodowe K. C. i orzeczenia lekarskie Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w K. Poradni Chorób Zawodowych w S. z dnia [...] nr [...] oraz Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. z dnia [...] r. nr [...]

Odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik K. C., zarzucając jej sprzeczność ustaleń organu orzekającego z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez nieuznanie istnienia choroby zawodowej. Domagał się jej zmiany i stwierdzenie wystąpienia u K. C. choroby zawodowej w postaci obustronnego zespołu cieśni nadgarstka lub jej uchylenia i przekazania sprawy organowi I instancji do ponownego rozpatrzenia.

[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K. decyzją z dnia [...] nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji z dnia [...] Za podstawę rozstrzygnięcia w przedmiocie podejrzenia u K. C. choroby zawodowej, organ odwoławczy przyjął warunki, jakie powinny być spełnione do uznania zawodowej etiologii rozpoznanego schorzenia, biorąc pod uwagę definicję choroby zawodowej, określoną w art. 235¹ ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502, zwanej dalej w skrócie jako: "K.p."), która stanowi, iż "za chorobą zawodową uważa się chorobą, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym"". Ustalił, że K. C. pracował obciążając stawy nadgarstkowe rąk w latach 1971-1977 w [...] Zakładach A w Ł. jako tokarz (zakład zlikwidowany), w latach 1977-1997 w Hucie B w D. (obecna nazwa C S.A.) jako tokarz, w latach 1997-2005 w D Sp. z o. o. w D. jako tokarz (zakład nie istnieje), w latach 2005-nadal w E Sp. z o. o. w D. (obecna nazwa D1 Sp. z o. o.) jako tokarz. Był badany w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w K. - Poradni Chorób Zawodowych w S. (orzeczenia lekarskie nr [...]), gdzie lekarze specjaliści orzekli o braku podstaw do rozpoznania u niego przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy: zespół cieśni w obrębie nadgarstka wymieniony w poz. 20/1 wykazu chorób zawodowych. Biorąc pod uwagę badanie podmiotowe, przedmiotowe, konsultację neurologiczną ortopedyczną analizę udostępnionej dokumentacji medycznej oraz wynik badania elektroneurograficznego z dnia 03.08.2013 r. - lekarze specjaliści rozpoznali obustronny zespół cieśni nadgarstka, stan po operacyjnym leczeniu zespołu cieśni nadgarstka obustronnie. Jednakże biorąc pod uwagę fakt istnienia u badanego uznanych pozazawodowych czynników ryzyka powstania zespołu cieśni nadgarstka, tj.: otyłość (BMI=32,2), podwyższone stężenie kwasu moczowego (dna moczanowa) oraz współistnienie zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających kręgosłupa szyjnego uznano, iż brak jest podstaw do rozpoznania bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem zespołu cieśni nadgarstka pochodzenia zawodowego. Następnie K. C. był badany w Klinice Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S., gdzie lekarze specjaliści na podstawie obserwacji klinicznej w dniach 14 -18.07.2014 r., w orzeczeniu lekarskim z dnia [...] nr [...] również nie znaleźli podstaw do rozpoznania u niego choroby zawodowej, pod postacią zespołu cieśni w obrębie nadgarstka, wymienionej w poz. 20/1 wykazu chorób zawodowych. W trakcie obserwacji klinicznej biorąc pod uwagę wyniki przeprowadzonych badań i specjalistycznych konsultacji: neurologicznej i ortopedycznej, wynik EMG oraz analizę dokumentacji medycznej - wykazano obecnie istnienie obustronnego zespołu cieśni w obrębie nadgarstka. Biorąc pod uwagę istnienie u K. C. szeregu udokumentowanych, samoistnych czynników ryzyka rozwoju zespołu cieśni nadgarstka, takich jak: otyłość, dna moczanowa, zmiany zwyrodnieniowe nadgarstków, zaburzenia gospodarki lipidowej i węglowodanowej, nietolerancja glukozy, dyslipidemia, nadciśnienie tętnicze, radikulopatia szyjna - lekarze orzecznicy nie znaleźli podstaw do przyjęcia zawodowej etiologii schorzenia i do rozpoznania u niego bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem przewlekłej choroby zawodowej obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy pod postacią zespołu cieśni w obrębie nadgarstków. W ocenie organu odwoławczego przywołane opinie obu placówek diagnostycznych są zgodne w swoich konkluzjach, a strona nie przedstawiła dowodów podważających ich zasadność. Orzeczenia lekarskie kompetentnych placówek medycznych I i II stopnia organ uznał za uzasadnione w stopniu pozwalającym na przyjęcie ich za podstawę swojego rozstrzygnięcia. Podkreślił, iż zgodnie z ustaleniami upowszechnionego orzecznictwa sądów administracyjnych (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 02.02.2010 r. o sygn. akt IV SA/Gl 582/09) wydane w sprawie orzeczenie lekarskie jednostki właściwej do rozpoznania chorób zawodowych ma charakter opinii biegłego, a organ prowadzący postępowanie jest nim związany. Organ nie ma prawa do samodzielnej oceny dokumentacji lekarskiej, prowadzącej do odmiennego rozpoznania schorzenia. Związanie to wynika z tego, że orzeczenie lekarskie stanowi jedyny wiarygodny środek dowodowy służący stwierdzeniu choroby zawodowej, jeśli nie budzi wątpliwości w świetle pozostałych dowodów. Zdaniem organu odwoławczego, zespół cieśni w obrębie nadgarstka występuje w populacji ogólnej z częstością podobną jak w tych grupach zawodowych, gdzie sposób wykonywania pracy może być uznany za czynnik sprawczy. Etiologia tej neuropatii z ucisku jest wieloczynnikowa i nie istnieją obiektywne badania pozwalające na jednoznaczne potwierdzenie etiologii zawodowej. Każde natomiast badanie interpretowane jest i oceniane w aspekcie mniejszego lub większego prawdopodobieństwa związku z warunkami pracy. Uznanie w tych przypadkach etiologii zawodowej wymaga wykazania takiego związku w sposób bezsporny lub co najmniej z przeważającym prawdopodobieństwem, a to z kolei wiąże się z koniecznością wykluczenia innych możliwych przyczyn schorzeń obwodowego układu nerwowego. Wobec istnienia u K. C. uznanych, pozazawodowych czynników ryzyka rozwoju zespołu cieśni nadgarstka brak jest podstaw do przyjęcia, w sposób bezspornie lub przynajmniej z wysokim prawdopodobieństwem, zawodowej etiologii rozpoznawanej neuropatii nerwów pośrodkowych, a tym samym do rozpoznania przewlekłej choroby zawodowej obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy pod postacią obustronnego zespołu cieśni w obrębie nadgarstka. Organ odwoławczy nie kwestionował istnienia narażenia K. C. na wykonywanie przez niego pracy obciążającej stawy nadgarstkowe, jak również nie podważał okresu jego trwania, lecz z uwagi na fakt niespełnienia wymogów formalnych i wobec treści orzeczeń lekarskich WOMP w K. oraz IMP i ZŚ w S. nie znalazł podstaw do zmiany rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji.