Wyrok WSA w Białymstoku z dnia 21 stycznia 2014 r., sygn. II SA/Bk 782/13

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk (spr.), Sędziowie sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska,, sędzia WSA Marek Leszczyński, Protokolant st. sekr. sądowy Marta Marczuk, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi M. F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. z dnia [...] sierpnia 2013 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą jej wydanie decyzję Wójta Gminy Z. z dnia [...] lipca 2013 r., nr [...], 2. stwierdza, że zaskarżone decyzje nie mogą być wykonane w całości do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku.

Uzasadnienie

W dniu 10 lipca 2013 r. M. F. złożył wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad niepełnosprawną córką A. F.

Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Z., decyzją z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...], odmówił przyznania wnioskowanego świadczenia. Powodem odmowy przyznania świadczenie było to, że wnioskodawca jest właścicielem gospodarstwa rolnego i jest objęty ubezpieczeniem w KRUS. W związku z tym nie mógł zrezygnować z zatrudnienia w celu otrzymania świadczenia.

M. F. nie zgodził się z tą decyzją i złożył odwołanie. Podał, że opiekuje się niepełnosprawną córką. Jej matka również choruje i nie jest w stanie zająć się córką. Posiada tylko 2 ha ziemi, której nie uprawia, utrzymuje rodzinę tylko z renty i zasiłku rodzinnego.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ł., decyzją z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...], utrzymało w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu podano, że zgodnie z orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Ł. z dnia [...] września 2012 r., nr [...] A. F. została zaliczona do osób niepełnosprawnych. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się do 30 września 2014 r. z zaznaczeniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji, niepełnosprawność istnieje od urodzenia czyli od 26 października 2011 r. W okresie od 1 sierpnia 2012 r. do 30 czerwca 2013 r. M. F. pobierał świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad niepełnosprawną córką na podstawie decyzji z dnia [...] października 2012 r. [...] (decyzją z dnia [...] czerwca 2013 r. stwierdzono wygaśniecie tej decyzji z dniem 1 lipca 2013 r.). Organ odwoławczy podniósł, że fakt sprawowania opieki przez M. F. nad niepełnosprawną córką A. F. samo przez się nie upoważnia go do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego. Na przeszkodzie w przyznaniu wnioskodawcy świadczenia pielęgnacyjnego stoi prowadzenie przez niego gospodarstwa rolnego i podleganie obowiązkowemu ubezpieczeniu rolników w KRUS. Posiada on gospodarstw rolne o powierzchni 2,9124 ha. Poza gospodarstwem nigdzie nie pracował. SKO wywiodło, że z akt sprawy wynika iż wnioskodawca nie zrezygnował z zatrudnienia w celu otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego lecz otrzymywał je z uwagi na fakt, iż przed podjęciem przez NSA uchwały w składzie siedmiu sędziów z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. akt I OPS 5/12 orzecznictwo sądów administracyjnych dopuszczało możliwość przyznania świadczenia pielęgnacyjnemu rolnikowi. W uchwale tej NSA wskazał, że prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi negatywną przesłankę przyznania tej osobie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych. Według treści ww. uchwały, rolnik posiada źródło dochodu, a zatem nie jest zmuszony do rezygnacji z zatrudnienia, gdyż prowadzenie gospodarstwa rolnego jest jego działalnością zawodową. Rolnik znajduje się w innej sytuacji socjalnej i ekonomicznej, aniżeli osoby świadczące pracę na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonujące pracę lub świadczące usługi na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia, o dzieło albo w okresie członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych, a także prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, zwłaszcza gdy się bierze pod uwagę sposób i warunki uzyskiwania środków utrzymania. W wypadku osób rezygnujących z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, świadczenie pielęgnacyjne ma zrekompensować utratę szans zarobkowych na skutek poświęcenia czasu wyłącznie na opiekę nad bliską osobą niepełnosprawną. W związku z powyższym, w przypadku rolnika, świadczenie pielęgnacyjne nie stanowi rekompensaty za utratę źródła utrzymania.