Wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 grudnia 2011 r., sygn. IV SA/Wa 1543/11

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marian Wolanin (spr.), Sędziowie Sędzia WSA Alina Balicka, Sędzia WSA Tomasz Wykowski, Protokolant ref. staż. Renata Puchalska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2011 r. sprawy ze skargi A. L. na decyzję Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W. z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy zmiany pozwolenia wodnoprawnego - oddala skargę -

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...] Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w W., po rozpatrzeniu odwołania A. L., utrzymał w mocy decyzję Starosty E. z dnia [...] marca 2010 r. o odmowie zmiany pozwolenia wodnoprawnego udzielonego decyzją Starosty E o z dnia [...] lipca 2001 r. na szczególne korzystanie z wód rowu melioracyjnego dla potrzeb stawów rybnych w m. B.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji wskazano, że decyzją z dnia [...] lipca 2001 r. Starosta E. udzielił A. L. pozwolenia wodnoprawnego na użytkowanie wód znajdujących się w rowie R-A pod warunkiem wykonanie dwóch stawów rybnych na działce nr [...] w m. B., zgodnie z operatem wodnoprawnym, z zachowaniem odległości 20 m od skarpy nasypu drogi E. - R. W decyzji nie określono rzędnych poziomu wody w stawach oraz na zastawkach, natomiast w operacie wodnoprawnym rzędną poziomu wody na zastawce w rowie R-A określono na [...] m npm. Powiatowy Zarząd Dróg w E. zgłosił Staroście E. naruszenie warunków pozwolenia wodnoprawnego poprzez niezachowanie wymaganej odległości stawu od drogi oraz zastąpienie rowu na odcinku od przepustu do stawu drenem, co uniemożliwia odprowadzanie wody z rowu przydrożnego, powoduje zamulanie przepustu i zalewanie drogi w okresie zimowo-wiosennym. Niedrożność przepustu potwierdziły oględziny przeprowadzone w dniu [...] kwietnia 2004 r., w czasie których zalecono wykonanie studni osadowej. Starosta E. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie cofnięcia pozwolenia wodnoprawnego z dnia [...] lipca 2001 r., jednakże skarżący wniósł o umorzenie tego postępowania i jednocześnie o zmianę pozwolenia wodnoprawnego w zakresie zmniejszenia odległości stawów od nasypu drogi z 20 do 7 - 8 m oraz obniżenie rzędnej lustra wody w stawach z [...] do [...] m npm. Powiatowy Zarząd Dróg w E. nie wyraził zgody na sankcjonowanie samowoli budowlanej i przyjęcie propozycji zawartych w korespondencji prowadzonej w okresie prawie 2 lat, w sprawie warunków zmiany pozwolenia wodnoprawnego. W wyniku kolejnych decyzji organów obu instancji, Starosta E. decyzją z dnia [...] marca 2010 r. odmówił zmiany pozwolenia wodnoprawnego, ponieważ stawy zostały wykonane niezgodnie z udzielonym pozwoleniem wodnoprawnym. Za podstawę do przyjęcia zmian skarżący przyjmował sporządzoną w październiku 2008 r. przez mgr inż. M. Z. instrukcję gospodarowania woda oraz ekspertyzę dotyczącą funkcjonowania stawu rybnego. Na takie zmiany nie wyraził zgody Powiatowy Zarząd Dróg w E., powołując się m.in. na art. 43 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, co łącznie z całością materiału dowodowego stanowiło podstawę do odmowy zmiany pozwolenia wodnoprawnego. W ocenie organu odwoławczego powołana ekspertyza skoncentrowała się na warunkach funkcjonowania stawu rybnego, a nie na jego wpływie na korpus drogi. Zwrócono w niej uwagę, że operat wodnoprawny stanowiący podstawę do wydania pozwolenia wodnoprawnego zawierał szereg braków, za które skarżący nie może ponosić konsekwencji, a niesprecyzowane uprawnienia nadane w decyzji w oparciu o ten operat, nie mogą skutkować cofnięciem pozwolenia wodnoprawnego. Stanowisko takie jest od podstaw błędne, gdyż operat wodnoprawny jest własnością zakładu ubiegającego się o pozwolenie wodnoprawne, w tym przypadku skarżącego i w postępowaniu o udzielenie pozwolenia wodnoprawnego to on ponosi wszelkie konsekwencje powstałe w wyniku błędów operatu wodnoprawnego. Ewentualnych roszczeń może dochodzić w drodze cywilnoprawnej od autora operatu. Dokonując w ekspertyzie oceny stanu technicznego wykonanych urządzeń autorka stwierdziła, że powierzchnia stawu wynosi [...] m2, odległość stawu od krawędzi asfaltu - [...] m; od skarpy nasypu drogi - [...] m; od granicy pasa drogowego - [...] m; rzędna wylotu przepustu pod drogą - [...] m npm, a wlotu ze studzienki osadnikowej do stawu - [...] m npm. Potwierdziła tym samym zarzut, że staw został wykonany niezgodnie z udzielonym pozwoleniem wodnoprawnym. W propozycjach poprawy sytuacji autorka ekspertyzy uznaje potrzebę odsunięcia skarpy stawu od drogi na odległość uzgodnioną z Powiatowym Zarządem Dróg w E., nadania skarpie nachylenia 1:2 lub 1:3 oraz jej umocnienia płotkiem faszynowym lub narzutem kamiennym. Należy zgodzić się ze zdaniem autorki ekspertyzy, że na wykonanie tych robót, jako przebudowy stawu, niezbędne jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego. Sprawy powyższej zarówno ze względów prawnych jak i merytorycznych nie można załatwić w trybie zmiany decyzji Starosty E. i w tym zakresie odmowa zmiany decyzji jest w pełni uzasadniona. Z opracowanej ekspertyzy wynika, że przed wybudowaniem stawów działka stanowiła podmokły nieużytek, na który rurociągiem o przekroju 20 cm spływały wody z terenu po drugiej stronie drogi oraz z nieużytków przylegających bezpośrednio do drogi, a następnie odpływały rowami do jeziora S. Przed wybudowaniem stawu odpływ nie był więc niczym zakłócony i odbywał się w sposób naturalny, co uległo zasadniczej zmianie w wyniku wykonania stawu i zastawek, których celem jest utrzymywanie stałego poziomu wody i tamowanie naturalnego przepływu. Błędna jest zatem konkluzja autorki ekspertyzy, że stagnacja wód roztopowych i opadowych oraz zalewanie drogi nie jest spowodowane wybudowaniem stawu. Nie można wykluczyć, że zwiększenie średnicy przepustu pod drogą mogłoby przyczynić się do poprawy warunków przepływu wód, jednakże nie przyniesie to efektu, jeżeli poziom wody w stawie nie zostanie określony na właściwym poziomie. Z danych zawartych na str. 8 i 9 opracowania nazwanego Instrukcją gospodarowania wodą w związku z poborem i spustem wody do rowu R-A ze stawu rybnego położonego w m. B. wynika, że minimalnym poziomem dla zapewnienia warunków bytowania ryb jest rzędna [...] m npm, normalnym poziomem rzędna [...] m npm, natomiast poziomem maksymalnym - rzędna [...] m npm. Uzupełnienie pozwolenia wodnoprawnego o określenie maksymalnego poziomu lustra wody w stawach, byłoby zgodne z zapisem art. 133 ust. 2 pkt 2 Prawa wodnego, pozwalającym na zmianę pozwolenia wodnoprawnego w zakresie nałożenia obowiązku, o którym mowa w art. 128 ust. 1 pkt 7, w tym przypadku obowiązku wobec Powiatowego Zarządu Dróg w E., narażonego na szkody w związku z utrzymywaniem w stawie zbyt wysokiego lustra wody. Zmiana pozwolenia wodnoprawnego wyłącznie w zakresie określenia maksymalnej rzędnej lustra wody w stawie, bez przebudowy skarpy stawu, nie rozwiąże jednak sprawy ujemnego oddziaływania na drogę. Wprowadzenie powyższej zmiany będzie można rozważyć dopiero po przeprowadzeniu przebudowy skarpy stawu, w związku z czym przy aktualnym stanie technicznym stawu, odmowa zmiany pozwolenia wodnoprawnego z dnia [...] lipca 2001 r. była zasadna. Pozwolenie wodnoprawne określone decyzją Starosty E. z dnia [...] lipca 2001 r. dotyczy szczególnego korzystania z wody powierzchniowej w rowie R-A, i strona wnioskuje aby takie zasilanie było przywrócone, czyli było zgodne z ustaleniami tego pozwolenia. Brak jest zatem podstaw do wprowadzania zmian w tym zakresie w obowiązującym pozwoleniu wodnoprawnym. Jeżeli zablokowanie przepływu wody nastąpiło w wyniku przebudowy drogi, to sprawa ta może być rozpatrzona jednakże w odrębnym postępowaniu, jeżeli stosowny wniosek zostanie przez stronę złożony. Odmowa zmiany decyzji w tym zakresie była zatem w pełni uzasadniona. Nie można podzielić stanowiska strony, że stawy położone są w terenie zabudowanym, w związku z czym ich odległość od drogi powinna wynosić nie 20 lecz 8 m od krawędzi jezdni. O położeniu stawów w terenie zabudowanym nie świadczy ani dołączone do odwołania zaświadczenie Urzędu Gminy w E., ani dokumentacja fotograficzna. Znak D-42 określający teren zabudowany zlokalizowany jest na samym końcu ogrodzenia posesji skarżącego. Ponadto, odległość zabudowy, określona w art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, jest odległością minimalną, zawartą w udzielonym pozwoleniu wodnoprawnym. Odległość ta w decyzji wydawanej na podstawie art. 133 Prawa wodnego mogłaby być zwiększona w celu likwidacji naruszania interesów osób trzecich, natomiast nie może być zmniejszona. Z uwagi na pogorszenie warunków oddziaływania stawu na korpus drogi w przypadku proponowanego zmniejszenia odległości skarpy stawu od granicy pasa drogowego zmiana ta nie mogła być uwzględniona w decyzji wydawanej w trybie art. 133 Prawa wodnego. Nieprawdą jest, że za odległością 8 m od drogi optują przedłożone opracowania. Nie ma również takiego stwierdzenia, że odległość 20 m powinna się odnosić do punktu styku skarpy brzegowej z dnem skarpy. We wnioskach na str. 30 ekspertyzy stwierdzono, że skarpa powinna być przebudowana z odpowiednim nachyleniem skarpy i jej ubezpieczeniem, odsunięta od granicy pasa drogowego na odległość uzgodnioną z Powiatowym Zarządem Dróg w E. Nieprawdą jest również, że proponowane jest liczenie odległości od tafli wody do krawędzi drogi jak również, że przedłożona ekspertyza proponuje liczenie odległości od styku skarpy z dnem stawu. W punkcie 10.3. ekspertyzy wyraźnie jest mowa o odsunięciu linii brzegu skarpy od granicy pasa drogowego. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że wymiary każdego urządzenia wodnego, nie tylko stawu, liczone są po jego zewnętrznym obrysie.