Wyrok WSA w Opolu z dnia 28 października 2010 r., sygn. II SA/Op 339/10

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Roman Ciąglewicz Sędziowie Sędzia WSA - Teresa Cisyk - spr. Sędzia WSA - Ewa Janowska Protokolant st. sekretarz sądowy Grażyna Stykała po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 października 2010 r. sprawy ze skargi S. H. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 9 lutego 2009 r. S. H. wystąpiła o przyznanie pomocy finansowej na opłaty w formie zasiłku celowego.

Działając z upoważnienia Burmistrza Nysy, decyzją z dnia [...], nr [...], Dyrektor Ośrodka Pomocy Społecznej w N., po ponownym rozpoznaniu sprawy - wskutek uchylenia przez organ odwoławczy wcześniejszych decyzji - odmówił przyznania S. H. zasiłku celowego. Decyzja wydana została na podstawie art. 2, art. 3, art. 8 ust. 1, 3, 9, art. 39 i art. 41 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2008 r. Nr 115, poz. 728 ze zm.), zwanej dalej ustawą oraz art. 104 K.p.a. W uzasadnieniu organ powołał regulację art. 39 ustawy i wskazując na warunkujące przyznanie świadczenia kryterium dochodowe, ustalone w art. 8 tej ustawy organ określił, że dla rodziny skarżącej wynosi ono 1755 zł. Odnosząc się do ustaleń dokonanych w toku postępowania wyjaśniającego, organ wskazał, że strona prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z czwórką dzieci, a jej mąż P. H. prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Organ dodał, że z dniem 16 lipca 2009 r. strona utraciła status poszukującej pracy z powodu nie zgłoszenia się do urzędu pracy w wyznaczonym terminie. Na jej dochód składa się zasiłek rodzinny w kwocie 200 zł, dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej w kwocie 80 zł, dodatek mieszkaniowy w wysokości 190,87 zł, alimenty w kwocie 80 zł, a także dochód z gospodarstwa rolnego w R. w wysokości 1945,53 zł. Ustalając dochód z gospodarstwa, organ obliczył, że dla gospodarstwa rolnego o powierzchni 6,7080 ha, którego właścicielką jest strona, przyjąć należy powierzchnię 9,3987 ha przeliczeniowego. Określił też, że zgodnie z art. 8 ust. 9 ustawy, dla 1 ha przeliczeniowego przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 207 zł. Organ wyjaśnił, że ustawa o pomocy społecznej nie daje podstaw do wyłączenia dochodów z hektarów przeliczeniowych w przypadku, gdy właściciel nie prowadzi działalności rolniczej osobiście. Bez względu na fakt, czy ziemia uprawiana jest bezpośrednio przez właściciela, czy też działalność rolniczą prowadzi inna osoba, dochód ustala się tak samo, biorąc pod uwagę wielkość gospodarstwa rolnego. Przy takiej interpretacji nie ma też znaczenia fakt, że gospodarstwo rolne jest dzierżawione. W oparciu o art. 2 ustawy organ stwierdził, że właściciel gospodarstwa rolnego może wykorzystać swoje uprawnienia i możliwości, które wynikają z faktu posiadania tytułu własności. Z tego też powodu uznał, że skoro strona jest osobą zdrową, nie pracuje zawodowo, jej dzieci z uwagi na wiek nie wymagają stałej opieki, a stanowiące przedmiot jej własności gospodarstwo znajduje się w odległości 6 km od miejscowości w której mieszka, ma możliwość jego prowadzenia. Następnie, odnosząc się do przesłanki przyznania świadczenia w postaci spełnienia kryterium dochodowego organ stwierdził, że łączny dochód strony wynosi 2496,40 zł i przekroczył ustawowe kryterium o 741,40 zł, co skutkuje uznaniem, że strona nie kwalifikuje się do otrzymania zasiłku celowego. Wskazując na wydatki z tytułu ponoszonych opłat mieszkaniowych, wyliczone w łącznej kwocie 560,21 zł organ wyjaśnił, że rozważano także możliwość przyznania stronie specjalnego zasiłku celowego, o którym mowa w art. 41 ustawy. W trakcie postępowania wyjaśniającego ustalono, że sytuacja w jakiej znajduje się rodzina wnioskodawczyni nie stanowi sytuacji szczególnie trudnej, a to z uwagi na brak wystąpienia niepełnosprawności, czy długotrwałej choroby, powodujących konieczność znacznego zwiększenia wydatków na zakup leków lub leczenie, bądź innej jeszcze przesłanki. Organ wskazał, że syn wnioskodawczyni - D. H. pomimo braku zatrudnienia nie jest i nigdy nie był zarejestrowany jako osoba bezrobotna. W ocenie organu, jako osoba pozostająca w gospodarstwie domowym strony winien jednak wykazać więcej inicjatywy w poszukiwaniu pracy celem zapewnienia rodzinie jak najlepszych warunków bytowych. W odniesieniu do sytuacji bytowej skarżącej organ wskazał ponadto, że strona zawarła umowę dzierżawy gospodarstwa rolnego stanowiącego jej własność na okres 10 lat, przy czym w umowie nie określono kwoty za dzierżawę, a jego zabudowana część o powierzchni 0,2550 ha pozostała w użytkowaniu strony. Na podstawie pisma z KRUS ustalono również, że nie złożyła wniosku o przyznanie emerytury rolniczej. W oświadczeniu majątkowym nie podała natomiast, że posiada samochód podczas, gdy w toku postępowania ustalono, iż mąż strony nabył w dniu 17 lipca 2008 r. samochód marki [...], którego cena waha się w granicach od 17 000 zł do 27 000 zł. Organ stwierdził, że wprawdzie strona i jej mąż prowadzą odrębne gospodarstwa domowe , jednak nie mają rozdzielności majątkowej i samochód należy do majątku wspólnego małżonków. W kontekście celu pomocy społecznej określonego w art. 2 ustawy i obowiązku osób korzystających z pomocy społecznej do aktywnego współdziałania w pokonywaniu trudności życiowych organ uznał, że strona może własnymi siłami pokonać trudności finansowe. Jako działania zmierzające w tym kierunku wskazał: renegocjowanie umowy dzierżawy gruntów rolnych, poprzez ustalenie czynszu dzierżawnego, sprzedaż nieruchomości w R., których wartość rynkowa wynosi 80000 zł, czy też złożenie wniosku o podwyższenie alimentów płaconych od 11 lat w niezmienionej kwocie 20 zł na dziecko. Organ wyjaśnił, że mąż skarżącej jest właścicielem nieruchomości położonej w obrębie miejscowości K. o powierzchni 17,2600 ha, wobec czego jego stan majątkowy daje szansę na podwyższenie alimentów. Z uwagi na sytuację finansową męża, strona winna w pierwszej kolejności od niego dochodzić zaspokojenia potrzeb finansowych, a nie przerzucać ciężaru utrzymania rodziny na Ośrodek. Organ podkreślił, że z pomocy społecznej korzysta wiele osób, które nie posiadają gruntów, samochodów i nie mają możliwości w żaden sposób polepszyć swojej sytuacji materialnej. Posiadanie przez stronę mieszkania w N., gruntów w R., a także sytuacja finansowa jej męża, stanowią z kolei wystarczające środki do tego, aby samodzielnie pokonać problemy finansowe. Z tego też powodu, jak i z uwagi na brak po stronie wnioskodawczyni woli współpracy w celu rozwiązywania swojej kryzysowej sytuacji, organ stwierdził brak podstaw do przyznania jej pomocy społecznej. Końcowo odnotował, że w sierpniu 2009 r. do organu wpłynęły 603 podania o udzielenie pomocy, a we wrześniu 107. Miesięcznie na zasiłki celowe przeznaczana jest kwota 70833 zł, co pozwala na przyznanie przeciętnie zasiłku dla rodziny w kwocie 110 zł, a dla osoby samotnej 60 zł.