Wyrok WSA w Warszawie z dnia 15 grudnia 2009 r., sygn. III SA/Wa 166/09

 

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Jarecka (sprawozdawca), Sędziowie Sędzia WSA Maciej Kurasz, Sędzia WSA Jarosław Trelka, Protokolant Agata Rogosz, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2009 r. sprawy ze skargi S. Sp. z o.o. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia [...] października 2008 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług 1) uchyla zaskarżoną interpretację indywidualną, 2) stwierdza, że uchylona interpretacja indywidualna nie może być wykonana w całości.

Uzasadnienie

III SA/Wa 166/09

UZASADNIENIE

I - 9 lipca 2008 r. S. Sp. z o.o. z siedzibą w W. - (zwana dalej Spółką) - złożyła wniosek (z 7 lipca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków poniesionych na budowę boisk w momencie rozwiązania umowy o użytkowanie gruntu. We wniosku o interpretację opisała zdarzenie przyszłego, które wyjaśnione ma zostać przez organ podatkowy w trybie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego. Spółka podała, że prowadzi działalność w zakresie budowy i sprzedaży mieszkań. Spółka nabyła prawo wieczystego użytkowania gruntu (którego właścicielem jest Gmina Miasto S.), na którym Spółka zamierza zbudować osiedle mieszkaniowe. Początkowo Spółka uzyskała pozwolenie na budowę na tym gruncie mniejszej ilości mieszkań. Celem uzyskana możliwości budowy większej ilości mieszkań, Spółka zobowiązała się wobec Miasta S. (właściciela gruntu) do zbudowania trzech boisk na części tego gruntu, następnie do wydzielenia tej części gruntu, gdy już zostaną zbudowane boiska oraz do rozwiązania umowy użytkowania wieczystego z Miastem S. - w części dotyczącej gruntu, na którym zostaną zbudowane boiska. Wskutek powyższego Miasto S., jako właściciel gruntu, stanie się właścicielem boisk zbudowanych na tym gruncie przez Spółkę. W myśl § 8 ust. 1 umowy pomiędzy Spółką a Miastem S., Miasto S. oraz Spółka w terminie jednego miesiąca po dokonaniu podziału geodezyjnego, zgodnie z § 7 pkt 1 tej umowy, dokonają rozwiązania umowy o oddanie w wieczyste w części opisanej w § 5 pkt 1 lit. b) (czyli użytkowania gruntów, na którym będą znajdowały się boiska zbudowane przez Spółkę). Ponadto zgodnie z § 6 ust. 1 umowy strony postanowiły że niewykonanie przez użytkownika wieczystego (tj. przez Spółkę) w ustalonym terminie boisk z przyczyn od niego niezależnych, stanowić będzie rażące naruszenie umowy o oddanie w wieczyste użytkowanie i będzie podstawą do rozwiązania umowy użytkowania wieczystego co do części działki, o której mowa w § 5 pkt 1 lit. a) i b) tego aktu. Innymi słowy w razie niewykonania boisk w umówionym terminie, Gmina Miasto S. zastrzegła sobie prawo do rozwiązania umowy użytkowania wieczystego zarówno co do części dotyczącej zabudowy mieszkalnej, jak też części działki, na której mają być zbudowane omawiane boiska. Alternatywnie, zgodnie z § 6 ust. 2 umowy, Spółka zapłaci karę umowną w wysokości dwukrotności wartości budowy boisk, nie mniejszą niż 2 mln zł. Ponadto Spółka udzieliła Gminie pełnomocnictwa do dokonania podziału gruntu, będącego w użytkowaniu wieczystym Spółki w taki sposób, aby po jego podzieleniu grunt, na którym zostaną zbudowane boiska, był odrębną działką. Dodatkowo Spółka udzieliła Gminie pełnomocnictwa do rozwiązania umowy o wydanie w użytkowanie wieczyste działki, na której zostaną zbudowane boiska, a która następnie zostanie wyodrębniona. W związku z powyższym Spółka sformułowała pytanie - czy Spółka ma prawo odliczyć VAT naliczony od wydatków poniesionych na budowę boisk bez konieczności naliczania VAT należnego w momencie rozwiązania umowy o użytkowanie wieczyste gruntu? Jej zdaniem będzie miała prawo odliczyć VAT naliczony od powyższych wydatków bez konieczności naliczania VAT należnego. Podniosła, że zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) - (dalej zwaną ustawą o VAT) opodatkowaniu tym podatkiem podlegają czynności zakwalifikowane jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług. Czynności zakwalifikowane jako dostawa towarów lub świadczenie usług w niektórych przypadkach podlegają opodatkowaniu również wtedy, gdy zostały wykonane nieodpłatnie. Nie ulega jednak wątpliwości, iż w pierwszej kolejności należy ustalić, czy w danym przypadku miała miejsce czynność, a jeżeli tak, to czy była to czynność objęta zakresem ustawy o VAT. Dopiero w dalszej kolejności należy ustalić, czy była to czynność odpłatna, czy nieodpłatna, a jeżeli nieodpłatna, to czy była związana z prowadzonym przez podatnika przedsiębiorstwem, czy nie. Zgodnie z 8 ust. 1 umowy z dnia 27 lipca 2007 r., zmieniającej warunki umowy o oddanie w użytkowanie wieczyste, strony tej umowy (tj. Gmina Miasto S. oraz Spółka) postanowiły, że w terminie jednego miesiąca po dokonaniu podziału geodezyjnego, zgodnie z § 7 pkt 1 umowy, dokonają rozwiązania umowy o oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie w części opisanej w § 5 pkt 1 lit. b) (czyli użytkowania gruntów, na którym będą znajdowały się boiska zbudowane przez Spółkę). Zgodnie z art. 235 §1 kodeksu cywilnego budynki i inne urządzenia wzniesione przez wieczystego użytkownika na gruncie Skarbu Państwa lub gruncie należącym do jednostek samorządu terytorialnego, bądź ich związków, stanowią jego własność. To samo dotyczy budynków i innych urządzeń, które wieczysty użytkownik nabył zgodnie z właściwymi przepisami przy zawarciu umowy o oddanie gruntu w wieczyste użytkowanie. Jednakże zgodnie z § 2 przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym. Z § 2 wynika zatem jednoznacznie, iż skoro własność budynków lub budowli wybudowanych przez użytkownika wieczystego na gruncie, jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym, to w istocie prawo własności tych budowli dzieli los prawny użytkowania wieczystego, a w szczególności prawo własności budowli wzniesionych na gruncie wygasa łącznie z wygaśnięciem prawa użytkowania wieczystego, co potwierdził np. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 stycznia 2003 r. sygn. akt II CKM 1155/00. Również w uchwale z dnia 23 sierpnia 2006 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że "zrzeczeniu się prawa użytkowania wieczystego towarzyszy utrata własności budynków i innych budowli wzniesionych na użytkowanym gruncie. Prawo własności budynków stanowi bowiem prawo związane z użytkowaniem wieczystym i jako takie dzieli los prawny prawa głównego. Podobnie należy odnieść się do skutków w postaci wygaśnięcia obciążeń użytkowania wieczystego. Zgodnie z art. 241 kodeksu cywilnego wraz z wygaśnięciem użytkowania wieczystego wygasają ustanowione na nim obciążenia, a ochrona interesów osób trzecich, na rzecz których obciążenia te zostały ustanowione, może być realizowana w drodze innych przepisów" (sygn. akt III CZB 60/06).