Wyrok WSA w Lublinie z dnia 25 września 2009 r., sygn. III SA/Lu 227/09

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Marek Zalewski, Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Drwal,, Sędzia NSA Maria Wieczorek (sprawozdawca), Protokolant Starszy inspektor Maria Filipek, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 25 września 2009r. sprawy ze skargi G. Z. na orzeczenie dyscyplinarne Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] marca 2009 r. nr [...] w przedmiocie wymierzenie kary dyscyplinarnej nagany oddala skargę

Uzasadnienie

Orzeczeniem dyscyplinarnym z dnia [...] marca 2009 r., wydanym po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez G. Z. - od orzeczenia dyscyplinarnego Naczelnika Urzędu Celnego w Z. Nr [...] z dnia [...] lutego 2009 r., działając na podstawie art. 437 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) w zw. z art. 79 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641 ze zm.) Dyrektor Izby Celnej w B. utrzymał zaskarżone orzeczenie w mocy.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że Naczelnik Urzędu Celnego w Z. orzekł o wymierzeniu kary nagany w stosunku do skarżącego, obwinionego o to, że w dniu 27 sierpnia 2008 r. nieprawidłowo nadzorował proces niszczenia wyrobów tytoniowych w firmie "C." w C. i został uznany winnym naruszenia obowiązku wynikającego z art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej.

Od orzeczenia organu I instancji skarżący złożył odwołanie, w którym wnosi o uchylenie kary dyscyplinarnej i umorzenie postępowania w przedmiotowej sprawie, zarzucając naruszenie m. in. art. 62 ustawy o Służbie Celnej.

Dyrektor Izby Celnej w B. ustalił, że w dniu 27 sierpnia 2008 r. doszło do nieprawidłowego nadzorowania procesu niszczenia wyrobów tytoniowych w firmie "C." w C.. Nieprawidłowość polegała na opuszczeniu miejsca niszczenia przez trzech funkcjonariuszy celnych, będących w składzie komisji powołanej do zniszczenia wyrobów tytoniowych w firmie, w tym przez skarżącego, który był przewodniczącym komisji. W związku z tym wszczęto postępowanie dyscyplinarne.

Przeprowadzono postępowanie dowodowe, które potwierdziło, iż doszło do nieprawidłowego nadzorowania procesu. W trakcie rozładunku towaru skarżący zaproponował, aby zawieźć go do baru w celu spożycia posiłku. Nieobecność trwała według różnych zeznań od 20 do 40 minut, a powrót nastąpił przed zakończeniem rozładunku papierosów.

Skarżący nie przyznał się do zarzucanego mu czynu, podnosząc, że w miejscu, w którym odbywało się niszczenie (składowisko odpadów) nie było warunków do spożycia posiłku. By nie przerywać procesu niszczenia zaproponował funkcjonariuszom, którzy byli w komisji, by podzielić się na dwie grupy 3 osobowe i zrobić przerwy 30 minutowe dla każdej grupy. Przy samym niszczeniu była obecna cała komisja, natomiast wyjazd nastąpił w czasie rozładunku.

Dyrektor Izby Celnej uznał, że wynikiem przeprowadzonego postępowania dyscyplinarnego jest stwierdzenie, że skarżący, jako funkcjonariusz celny naruszył ciążący na nim obowiązek wynikający z art. 32 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej. Zgodnie z tym artykułem funkcjonariusz celny jest obowiązany w szczególności rzetelnie i bezstronnie, sprawnie i terminowo wykonywać powierzone zadania. W tym wypadku powierzonym obowiązkiem było m.in. nadzorowanie towarów podlegających zniszczeniu w trakcie czynności związanych z ich wydaniem z magazynu, załadunkiem na środek przewozowy, transportem do miejsca zniszczenia, wydaniem osobie uprawnionej do zniszczenia oraz nadzorowanie przebiegu procesu ich niszczenia przez uprawniony podmiot lub osoby. Obowiązki te zostały skonkretyzowane w § 4 decyzji Dyrektora Izby Celnej w B. nr 47 z dnia 7 maja 2008 r. - Instrukcji "Tryb przygotowywania wyrobów tytoniowych do likwidacji i ich niszczenia", poprzez określenie zadań Komisji do spraw zniszczenia towarów, do których należało w szczególności nadzorowanie przebiegu procesu ich niszczenia. Wskazany przepis decyzji Dyrektora wskazuje również, że do zadań komisji należy osobisty udział członków Komisji w procesie zniszczenia towarów, jeżeli zakres umiejętności lub uprawnień posiadanych przez członków Komisji pozwala na wykonywanie takich czynności.

Skarżący był inicjatorem wyjazdu, a to on, jako przewodniczący komisji powinien zadbać szczególnie o należyte przeprowadzenie procesu niszczenia. Wyznaczenie skarżącego na przewodniczącego komisji wiązało się z zaufaniem bezpośredniego przełożonego, oraz stażem i doświadczeniem zawodowym skarżącego, które to względy powinny gwarantować prawidłowość przebiegu procesu niszczenia.

Dyrektor Izby Celnej podtrzymał zatem stanowisko zawarte w zaskarżonym orzeczeniu, uznając, że wymierzenie kary dyscyplinarnej "nagany" będzie adekwatne do stopnia zawinienia, a wymierzona kara będzie właściwa i spełni swój zapobiegawczy i wychowawczy cel.

Skarżący wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Lublinie skargę na to orzeczenie, w której zarzuca naruszenia art. 62 ustawy o Służbie Celnej.

Skarżący podnosi, że skoro dozór nad przywiezionymi wyrobami tytoniowymi musiał być stale prowadzony, a warunki na miejscu nie pozwalały na to, by wszyscy funkcjonariusze mogli mieć jednocześnie przerwę, dlatego utworzył dwie grupy po trzech funkcjonariuszy. Skarżący podnosi też, że przerwa w pracy była potrzebna, ponieważ funkcjonariusze pracowali tego dnia od 8 rano, załadowali papierosami całą naczepę samochodu ciężarowego zwożąc je z 6 piętra magazynu, potem pojechali na miejsce niszczenia, fizyczne zniszczenie papierosów trwało do ok. godz. 18, a skarżący wrócił do domu ok. godz. 19.20. Skarżący czas na przerwę wybrał świadomie tj: po wydaniu papierosów podmiotowi niszczącemu a przed fizycznym zniszczeniem by w trakcie niszczenia cała Komisja była obecna i świadomie podpisała protokół z niszczenia wyrobów tytoniowych.

Skarżący podnosi też, że Dyrektor Izby Celnej uznał, że sam fakt wyjazdu stanowi naruszenie obowiązków służbowych, ale nie uzasadnił, jaki przepis, decyzja czy polecenie zabraniało wyjazdu i jakie negatywne skutki miało to dla sprawowania dozoru celnego. Uważa on, że do obowiązków przewodniczącego komisji należy samodzielne podejmowanie decyzji, a decyzja ta nie była niezgodna z żadnym poleceniem służbowym.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej w B. wniósł o jej oddalenie i podtrzymał swoje stanowisko w sprawie.

Dodatkowo organ wskazał, że podtrzymuje stanowisko, że definicja procesu niszczenia obejmuje wszystkie czynności następujące po przywiezieniu papierosów do ich zniszczenia. Z Instrukcji - Tryb przygotowywania wyrobów tytoniowych do likwidacji i niszczenia nie wynika, że przewiduje się rozdzielenie poszczególnych czynności po przewiezieniu wyrobów tytoniowych do zniszczenia. Czynności związane z niszczeniem są określone jako "komisyjne niszczenie papierosów".

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

W świetle powołanego przepisu ustawy Wojewódzki Sąd Administracyjny w zakresie swej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję administracyjną lub innego aktu z punktu widzenia ich zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tejże decyzji.

Kontrolując zaskarżone orzeczenie z punktu widzenia powyższych zasad skargę jako niezasadną należało oddalić.

Wskazać należy, że do zadań sądu administracyjnego w sprawach związanych z postępowaniem dyscyplinarnym należy sprawdzenie zgodności tegoż postępowania z obowiązującymi przepisami prawa, tj. czy postępowanie zostało wszczęte i toczyło się zgodnie z przepisami rozdziału 12 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (tj. Dz.U. z 2004 r. Nr 156, poz. 1641 ze zm.) oraz rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 sierpnia 2003 r. w sprawie trybu przeprowadzania postępowania wyjaśniającego dyscyplinarnego i dyscyplinarnego przyśpieszonego oraz sposobu wykonywania kar dyscyplinarnych w stosunku do funkcjonariuszy celnych (Dz.U. Nr 156, poz. 1520), a także czy zastosowana wobec funkcjonariusza kara mieści się w katalogu dyscyplinarnym zawartym w art. 63 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej.

Zgodnie z art. 62 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o Służbie Celnej funkcjonariusze celni ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną za naruszenie obowiązków służbowych.

Stosownie zaś do art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy funkcjonariusz celny jest obowiązany w szczególności rzetelnie, bezstronnie, sprawnie i terminowo wykonywać powierzone zadanie.

Ocena wagi naruszenia obowiązku służbowego i dobór adekwatnej do niego kary należy do organów dyscyplinarnych.

Sądowa kontrola decyzji uznaniowych sprowadza się w istocie do oceny, czy organ rozstrzygający badał sprawę w zakresie dyrektyw ustawowych jak również czy zebrał i rozważył cały materiał dowodowy.

Stan faktyczny sprawy nie budzi wątpliwości. Powierzonym obowiązkiem skarżącego było nadzorowanie towarów podlegających zniszczeniu w trakcie czynności związanych z ich wydaniem z magazynu, załadunkiem na środek przewozowy transportem do miejsca zniszczenia, wydaniem osobie uprawnionej do zniszczenia oraz nadzorowanie przebiegu procesu ich niszczenia przez uprawniony podmiot lub osoby. Wynika to wprost z regulacji zawartej w decyzji Nr 47 Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie powołania Zespołu do Spraw Zniszczenia Towarów w Urzędzie Celnym w B.

W ocenie sądu organy obu instancji prawidłowo oceniły dowody i trafnie przyjęły, że skarżący G. Z. opuszczając miejsce niszczenia wyrobów tytoniowych w trakcie trwania procedury niszczenia naruszył istotnie obowiązki przewodniczącego Komisji, naruszył obowiązki rzetelnego wykonywania powierzonych zadań.

Podkreślić należy przy tym, że to z jego inicjatywy opuścili miejsce wykonywania wskazanych wyżej obowiązków jeszcze dwaj funkcjonariusze celni.

Zarzut, iż orzeczenie narusza art. 62 ust. 1 ustawy o Służbie Celnej jest więc bezzasadny.

Nie stwierdzając zatem uchybień postępowania, ani nieprawidłowej interpretacji norm prawa materialnego na mocy art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie skargę oddalił.