Art. 1a. [Zadania odpowiedniego ministra dotyczące organów celnych] Minister właściwy do spraw finansów publicznych:

1) sprawuje nadzór w sprawach, w których właściwe są organy celne;

2) współdziała w kształtowaniu polityki celnej państwa;

3) realizuje budżet państwa w zakresie ustalonym dla organów celnych;

4) kształtuje politykę kadrową i szkoleniową w organach celnych;

5) współpracuje z organami celnymi innych państw oraz organizacjami międzynarodowymi;

6) prowadzi postępowania w sprawach celnych określonych w przepisach odrębnych;

7) wykonuje inne zadania określone w ustawie oraz w przepisach odrębnych.

Art. 1b. [Zadania dyrektora izby celnej] Do zadań dyrektora izby celnej należy:

1) realizacja polityki celnej państwa;

2) sprawowanie nadzoru nad naczelnikami urzędów celnych;

3) rozstrzyganie w II instancji w sprawach należących w I instancji do naczelników urzędów celnych;

4) rozstrzyganie w I instancji w sprawach celnych określonych w przepisach odrębnych;

5) realizacja polityki kadrowej i szkoleniowej w podległych jednostkach organizacyjnych Służby Celnej;

6) sprawowanie dozoru celnego i wykonywanie kontroli celnej;

7) zwalczanie i ściganie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych w zakresie ustalonym Kodeksem karnym skarbowym;

8) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie oraz w przepisach odrębnych.

Art. 1c. [Zadania naczelnika urzędu celnego] Do zadań naczelnika urzędu celnego należy:

1) nadawanie towarom przeznaczenia celnego oraz wykonywanie innych czynności przewidzianych przepisami prawa celnego;

2) dokonywanie wymiaru i poboru należności celnych;

3) dokonywanie wymiaru i poboru podatku akcyzowego;

4) dokonywanie wymiaru i poboru podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów;

5) sprawowanie dozoru celnego i wykonywanie kontroli celnej;

6) wykonywanie szczególnego nadzoru podatkowego;

7) zwalczanie i ściganie przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych w zakresie ustalonym Kodeksem karnym skarbowym;

8) wykonywanie innych zadań zleconych w przepisach odrębnych.

Art. 1d. [Wykonywanie zadań przy pomocy podległych urzędów] 1. Dyrektorzy izb celnych wykonują zadania przy pomocy podległych urzędów oraz za pośrednictwem naczelników urzędów celnych.

2. Naczelnicy urzędów celnych wykonują zadania przy pomocy podległych urzędów.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi izby celne i urzędy celne oraz określa ich siedziby, uwzględniając kierunki i nasilenie obrotu towarowego.

4. Organizację izb celnych i urzędów celnych określa statut nadany, w drodze zarządzenia, przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych tworzy jednostki organizacyjne Służby Celnej, w tym Centralne Laboratorium Celne oraz ośrodki szkoleniowe, a także określa ich organizację i zakres działania.

Art. 1e. [Upoważnienie do wykonywania niektórych zadań organów celnych] 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z właściwym ministrem może upoważnić, w drodze rozporządzenia, inne organy administracji państwowej do wykonywania niektórych zadań organów celnych. Rozporządzenie powinno szczegółowo określać zakres upoważnienia tych organów oraz miejsca, w których wykonują one zadania organów celnych.

2. Organom administracji państwowej przy wykonywaniu zadań, o których mowa w ust. 1, przysługują prawa i obowiązki organów celnych.

Art. 1f. [Udzielanie pomocy technicznej organom celnym] 1. Organy administracji publicznej oraz inne państwowe i gminne, powiatowe oraz wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne są obowiązane współdziałać i nieodpłatnie udzielać organom celnym pomocy technicznej przy wykonywaniu zadań określonych w ustawie.

2. Właściwy organ celny pokrywa udokumentowane koszty związane z udzieleniem pomocy technicznej, o której mowa w ust. 1, przez jednostkę samorządu terytorialnego na pisemny wniosek właściwego organu, złożony nie później niż 30 dni po poniesieniu takich kosztów.

3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi zasady współdziałania organów celnych z organami i jednostkami, o których mowa w ust. 1, oraz zakres ich świadczeń na rzecz organów celnych.

Art. 1g. [Tworzenie organów opiniodawczo-doradczych] 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze zarządzenia, tworzyć organy opiniodawczo-doradcze w sprawach należących do zadań Służby Celnej.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, tworząc organy opiniodawczo-doradcze, o których mowa w ust. 1, określi ich nazwę, skład, zakres działania oraz tryb postępowania.

Art. 2. [Pełnienie służby w Służbie Celnej] W Służbie Celnej może pełnić służbę osoba, która:

1) jest obywatelem polskim;

2) korzysta z pełni praw publicznych;

3) nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie;

4) ma co najmniej średnie wykształcenie;

5) cieszy się nieposzlakowaną opinią;

6) posiada stan zdrowia pozwalający na pełnienie służby na określonym stanowisku.

Art. 3. [Prawo do informacji o wolnych stanowiskach w Służbie Celnej] 1. Każdy obywatel ma prawo do informacji o wolnych stanowiskach służbowych w Służbie Celnej.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres informacji, o których mowa w ust. 1, i sposób podawania ich do wiadomości, uwzględniający kryteria naboru na poszczególne stanowiska. Zakres podanych do wiadomości informacji nie może ujawniać stanu obsady etatowej urzędów celnych.

Art. 4. [Stosowanie przepisów Kodeksu karnego] Funkcjonariusz celny, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) dla funkcjonariuszy publicznych.

Art. 5. [Ustanowienie odznaki honorowej] 1. Ustanawia się odznakę honorową „Zasłużony dla Służby Celnej”.

2. Odznakę honorową „Zasłużony dla Służby Celnej” nadaje minister właściwy do spraw finansów publicznych osobom wyróżniającym się w Służbie Celnej lub mającym szczególne zasługi dla Służby Celnej.

3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór odznaki, szczegółowe zasady i tryb jej nadawania, a także sposób jej noszenia oraz wzór wniosku o nadanie odznaki i legitymacji. We wzorze wniosku powinny zostać sprecyzowane niezbędne dane, w tym informacje o osiągnięciach uzasadniających nadanie odznaki.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór sztandaru Służby Celnej oraz tryb jego nadania. Wzór sztandaru Służby Celnej powinien nawiązywać do tradycji administracji celnej.

Art. 6. [Ustanowienie dnia Służby Celnej] Dzień 21 września ustanawia się dniem Służby Celnej.

Art. 6b. [Wykonywanie czynności kontrolnych] 1. Czynności kontrolne, o których mowa w art. 6a ust. 3, wykonują pracownicy lub funkcjonariusze celni zatrudnieni w urzędach celnych oraz w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, zwani dalej „pracownikami szczególnego nadzoru podatkowego”, na podstawie upoważnienia wydanego przez właściwego naczelnika urzędu celnego lub Szefa Służby Celnej.

2. Szczególny nadzór podatkowy może być wykonywany jako nadzór stały.

3. Sprawowanie stałego nadzoru polega na wykonywaniu czynności kontrolnych, o których mowa w art. 6a ust. 3, przez komórkę organizacyjną utworzoną w tym celu przez właściwego naczelnika urzędu celnego na terenie podmiotu podlegającego szczególnemu nadzorowi podatkowemu, zwaną dalej „komórką stałego nadzoru”.

Art. 6c. [Uprawnienia pracowników szczególnego nadzoru podatkowego] 1. Pracownicy szczególnego nadzoru podatkowego są uprawnieni do:

1) żądania powtórzenia, jeżeli to możliwe, każdej czynności, w wyniku której uzyskuje się dane o przyjmowanych, wydawanych lub wprowadzanych do procesu produkcyjnego surowcach, materiałach, produkcji w toku i półproduktach oraz uzyskanych produktach, wyrobach gotowych i wysokości strat produkcyjnych;

2) pobierania próbek surowców, półproduktów i wyrobów gotowych w celu ich zbadania, zabezpieczania zebranych dowodów, zbierania innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym szczególnym nadzorem podatkowym oraz zasięgania opinii biegłych;

3) nakładania zabezpieczeń urzędowych na urządzenia, pomieszczenia i naczynia służące do działalności objętej szczególnym nadzorem podatkowym w celu uniemożliwienia dostępu do ich wnętrz bez uszkodzenia zabezpieczenia urzędowego, a także na dokumentację prowadzoną w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, w celu jej urzędowego uwierzytelnienia;

4) uczestniczenia w dokonywanych przez podmiot podlegający szczególnemu nadzorowi podatkowemu czynnościach, o których mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–3;

5) żądania zamknięcia dokumentacji prowadzonej w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, w celu umożliwienia porównania rzeczywistego stanu ze stanem ewidencyjnym;

6) przeprowadzania kontroli obrachunkowych;

7) uczestniczenia w czynnościach niszczenia wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym.

2. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, przysługują pracownikom szczególnego nadzoru podatkowego także w stosunku do podmiotów wykonujących działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, bez zachowania warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Art. 6d. [Zapewnienie warunków i środków do przeprowadzania kontroli] 1. Podmioty podlegające szczególnemu nadzorowi podatkowemu są obowiązane zapewnić warunki i środki do sprawnego przeprowadzania kontroli, w tym:

1) przesłać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego, co najmniej na 14 dni przed rozpoczęciem działalności w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, zgłoszenie oraz dokumentację dotyczącą tej działalności, a w przypadku wznowienia działalności, po przerwie trwającej dłużej niż 3 miesiące – zgłoszenie dotyczące wznowienia tej działalności;

2) zapewnić warunki do przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia podmiotu, w tym w miarę możliwości samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów;

3) przygotować i oznaczyć urządzenia, pomieszczenia i naczynia służące do działalności objętej szczególnym nadzorem podatkowym;

4) przechowywać w oddzielnych naczyniach i pomieszczeniach wyroby objęte szczególnym nadzorem podatkowym;

5) dostosować urządzenia, pomieszczenia i naczynia, o których mowa w pkt 3, do nakładania zabezpieczeń urzędowych, a ponadto dostarczyć potrzebną ilość plomb, laku lub masy plastycznej do pieczęci oraz inne materiały do nałożenia zabezpieczeń urzędowych;

6) posiadać legalizowane przyrządy pomiarowe, odczynniki i sprzęt techniczny, niezbędne do kontroli ilości i jakości surowców, półproduktów i wyrobów gotowych;

7) zgłaszać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego albo komórce stałego nadzoru informacje o terminach czynności, o których mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–3;

8) przeprowadzać czynności, o których mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–3, w obecności pracownika szczególnego nadzoru podatkowego;

9) prowadzić dokumentację w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, związaną z prowadzeniem działalności objętej szczególnym nadzorem podatkowym;

10) dokonać zamknięcia dokumentacji prowadzonej w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 3 pkt 1–4, na żądanie pracownika szczególnego nadzoru podatkowego w celu umożliwienia porównania rzeczywistego stanu ze stanem ewidencyjnym;

11) zgłaszać w terminie 2 dni właściwemu naczelnikowi urzędu celnego albo komórce stałego nadzoru przypadki zniszczenia lub kradzieży wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym bądź znaków akcyzy;

12) zgłaszać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego zamiar zniszczenia wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym, nieprzydatnych do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia na co najmniej 3 dni przed zamierzonym terminem ich zniszczenia;

13) zgłaszać bezzwłocznie właściwemu naczelnikowi urzędu celnego albo komórce stałego nadzoru przypadki zdarzeń związanych z działaniem lub stanem urządzeń, pomieszczeń i naczyń, o których mowa w pkt 3, wskazujących na niebezpieczeństwo strat lub zniszczenia wyrobów akcyzowych objętych szczególnym nadzorem podatkowym.

2. Za stan pomieszczeń, urządzeń i naczyń służących do wykonywania działalności w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, oraz za stan nałożonych na nie zabezpieczeń urzędowych odpowiedzialny jest podmiot podlegający szczególnemu nadzorowi podatkowemu.

3. Koszty związane z realizacją obowiązków określonych w ust. 1 obciążają podmioty podlegające szczególnemu nadzorowi podatkowemu.

4. Pracownik szczególnego nadzoru podatkowego dokonujący czynności kontrolnych w zakresie szczególnego nadzoru podatkowego jest uprawniony do wstępu oraz poruszania się po terenie podmiotu podlegającego szczególnemu nadzorowi podatkowemu na podstawie upoważnienia pracownika szczególnego nadzoru podatkowego, bez potrzeby uzyskiwania przepustki, oraz nie podlega rewizji osobistej przewidzianej w regulaminie wewnętrznym tego podmiotu; podlega natomiast przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy obowiązującym w tym podmiocie.

Art. 6e. [Stosowanie przepisów innych ustaw] W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale do wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kontroli celnej, a w zakresie nieuregulowanym w tych przepisach – przepisy art. 281–292 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Art. 6f. [Podmioty podlegające urzędowemu sprawdzeniu] 1. Podmioty podejmujące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, podlegają przed rozpoczęciem jej prowadzenia urzędowemu sprawdzeniu przez pracowników szczególnego nadzoru podatkowego.

2. Urzędowemu sprawdzeniu podlegają również podmioty prowadzące działalność w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2, po przerwie w tej działalności trwającej dłużej niż 3 miesiące, a także na żądanie właściwego naczelnika urzędu celnego.

3. Urzędowe sprawdzenie, o którym mowa w ust. 1 i 2, polega na przeprowadzeniu czynności sprawdzających w celu ustalenia, czy zostały zapewnione warunki i środki do sprawnego przeprowadzania czynności kontrolnych, o których mowa w art. 6a ust. 3.

Art. 6g. [Delegacje] 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) wyroby akcyzowe, które w związku z wykonywaniem działalności w zakresie, o którym mowa w art. 6a ust. 2 pkt 1, są objęte szczególnym nadzorem podatkowym;

2) zakres i sposób wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego w stosunku do poszczególnych wyrobów podlegających temu nadzorowi;

3) zakres i sposób wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego przy oznaczaniu wyrobów znakami akcyzy;

4) sposób wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego, w zakresie określonym w art. 6a ust. 2 pkt 2 i 3;

5) niektóre rodzaje prowadzonej dokumentacji, o której mowa w art. 6a ust. 3 pkt 5, jej wzory, a także szczegółowy sposób jej przygotowania i prowadzenia;

6) wzór upoważnienia, o którym mowa w art. 6b ust. 1;

7) zakres i sposób sprawowania stałego nadzoru, a także sposób przeprowadzania kontroli doraźnych i okresowych;

8) szczegółowe zasady i tryb pobierania próbek, o których mowa w art. 6c ust. 1 pkt 2;

9) szczegółowy zakres i tryb nakładania zabezpieczeń urzędowych, o których mowa w art. 6c ust. 1 pkt 3, oraz rodzaje lub formy tych zabezpieczeń;

10) tryb dokonywania i zakres zgłoszeń, o których mowa w art. 6d ust. 1 pkt 1, 7, 11 i 12;

11) szczegółowy zakres przygotowywania oraz oznaczania pomieszczeń, urządzeń i naczyń, o których mowa w art. 6d ust. 1 pkt 3;

12) szczegółowy zakres i sposób przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia, o którym mowa w art. 6f;

13) tryb niszczenia wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym w przypadku stwierdzenia ich nieprzydatności do spożycia, dalszego przerobu lub zużycia;

14) szczegółowe zasady i warunki przyjmowania, magazynowania, wydawania i przewożenia wyrobów objętych szczególnym nadzorem podatkowym.

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw finansów publicznych powinien uwzględnić w szczególności:

1) wyroby akcyzowe o szczególnym znaczeniu dla budżetu państwa oraz wyroby podlegające obowiązkowi oznaczania znakami akcyzy;

2) zróżnicowanie form i sposobów wykonywania szczególnego nadzoru podatkowego oraz zakresu wymagań, które powinny zostać spełnione przez podmioty podlegające temu nadzorowi – w zależności od rodzaju podmiotu, rodzaju wykonywanej działalności oraz grupy wyrobów objętych tym nadzorem;

3) zapewnienie skuteczności i sprawności sprawowania szczególnego nadzoru podatkowego.

Art. 6i. [Dostarczanie informacji mających znaczenie dla kontroli celnej] 1. Każda osoba pośrednio lub bezpośrednio uczestnicząca w czynnościach związanych z wymianą towarową jest obowiązana do dostarczenia organowi celnemu, na jego żądanie, w ustalonych terminach, dokumentów i informacji mających znaczenie dla kontroli celnej, w jakiejkolwiek formie, jak również do udzielenia niezbędnej pomocy.

2. Na żądanie dyrektora izby celnej banki są obowiązane udzielać informacji o obrotach i stanach na rachunkach bankowych w związku z toczącym się postępowaniem w sprawie o przestępstwo skarbowe:

1) przeciwko posiadaczowi rachunku będącemu osobą fizyczną lub

2) o przestępstwo popełnione w zakresie działalności osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, która to osoba lub jednostka jest posiadaczem rachunku.

3. Żądanie, o którym mowa w ust. 2, powinno zawierać oznaczenie posiadacza rachunku oraz okresu objętego informacją.

Art. 6j. [Udostępnianie danych osobowych] Organy celne mogą zbierać i wykorzystywać w celu realizacji ustawowych zadań informacje, w tym dane osobowe, oraz przetwarzać je w rozumieniu przepisów o ochronie danych osobowych, także bez wiedzy i zgody osoby, której dane dotyczą. Administrator danych jest obowiązany udostępnić dane na podstawie imiennego upoważnienia organu celnego, okazanego przez funkcjonariusza celnego wraz z legitymacją służbową. Informacja o udostępnieniu tych danych podlega ochronie zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych.

Art. 6k. [Ochrona informacji poufnych] Każda informacja o charakterze poufnym jest chroniona tajemnicą służbową i nie może być rozpowszechniana przez organ celny bez wyraźnego pozwolenia osoby lub urzędu, który jej udzielił; przekazywanie informacji jest dozwolone, w wypadku gdy organ celny jest do tego obowiązany lub upoważniony zgodnie z obowiązującymi ustawami.

Art. 6l. [Prawa organu celnego] 1. W celu ustalenia zgodności z przepisami prawa, wprowadzenia towaru na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzenia z tego obszaru organ celny może w szczególności:

1) kontrolować dokumenty i dane handlowe, w tym także sporządzone z zastosowaniem technik elektronicznego przetwarzania danych;

2) ustalać tożsamość osób;

3) dokonywać oględzin towarów;

4) kontrolować księgowość;

5) badać towary i pobierać ich próbki;

6) przeprowadzać rewizję celną, w tym z użyciem urządzeń technicznych;

7) zatrzymywać i kontrolować środki transportu;

8) przeszukiwać osoby i pomieszczenia.

2. Ponadto organ celny może zatrzymać pojazd lub inny środek przewozowy i dokonać kontroli rodzaju paliwa, przez pobranie próbek paliwa ze zbiornika pojazdu lub innego środka przewozowego. W razie stwierdzenia nieprawidłowości organ celny sporządza protokół i przekazuje go właściwym organom.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób oraz tryb przeprowadzenia kontroli, o której mowa w ust. 2, uwzględniając konieczność stosowania skutecznych metod technicznych w tym zakresie.

Art. 6m. [Zamknięcia celne] 1. Organ celny może podejmować czynności pozwalające na ustalenie lub zapewnienie tożsamości towaru, jeżeli jest to niezbędne do przestrzegania warunków procedury celnej, do której towar został zgłoszony. W szczególności może nakładać zamknięcia celne, żądać od zgłaszającego opisów, rysunków, zdjęć fotograficznych lub dokonania innych niezbędnych czynności.

2. Zamknięcia celne umieszczone na towarach oraz na środkach transportu mogą zostać usunięte lub zniszczone tylko przez organ celny albo za jego zgodą, chyba że w następstwie niedających się przewidzieć okoliczności ich usunięcie lub zniszczenie okaże się niezbędne do zapewnienia ochrony towarów lub środków transportu.

Art. 6n. [Wyłączenia od rewizji celnej] Z zastrzeżeniem przepisów odrębnych, rewizji celnej nie podlegają:

1) na zasadzie wzajemności:

a) towary przeznaczone dla obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych oraz misji specjalnych w Rzeczypospolitej Polskiej, a także organizacji międzynarodowych mających siedziby lub placówki w Rzeczypospolitej Polskiej,

b) towary przeznaczone dla osób korzystających z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych,

c) opatrzone pieczęcią przesyłki urzędowe przesyłane do obcych przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych i misji specjalnych w Rzeczypospolitej Polskiej oraz opatrzone pieczęcią przesyłki przez nie wysyłane;

2) opatrzone pieczęcią przesyłki urzędowe przesyłane między Ministerstwem Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej a polskimi przedstawicielstwami dyplomatycznymi, urzędami konsularnymi i misjami specjalnymi za granicą.

Art. 6o. [Przeszukanie osoby przewożącej towary] 1. Jeżeli nie można w inny sposób stwierdzić, czy osoba przewozi towary nieprzedstawione lub niezgłoszone, organ celny może przeszukać tę osobę.

2. Przeszukanie nie powinno naruszać godności osobistej osoby przeszukiwanej oraz powinno być przeprowadzone przez osobę tej samej płci, w warunkach wykluczających obecność osób postronnych.

3. W wypadku uzasadnionego podejrzenia, że osoba ukrywa towary w swoim organizmie, można skierować tę osobę na specjalistyczne badania lekarskie.

4. Z przeprowadzonego przeszukania osoby sporządza się protokół, a w wypadku wykonywania badań, o których mowa w ust. 3, na wniosek osoby, która została poddana tym badaniom, organ celny wydaje zaświadczenie o terminie i miejscu ich przeprowadzenia.

Art. 6p. [Miejsce przeprowadzania kontroli] 1. Czynności kontroli celnej mogą być prowadzone w siedzibie kontrolowanego oraz w innych miejscach związanych z prowadzoną przez niego działalnością bądź w miejscach, w których mogą się znajdować towary lub dokumenty dotyczące tych towarów.

2. Przepis ust. 1 stosuje się również w wypadku, gdy kontrolowany prowadzi działalność bądź przechowuje towary lub dokumenty w lokalu mieszkalnym.

3. Czynności kontroli celnej mogą być przeprowadzane w lokalu mieszkalnym w wypadku uzasadnionego podejrzenia, że znajduje się w nim towar lub dokumenty dotyczące towaru, którego rodzaj lub ilość wskazują na przeznaczenie do działalności gospodarczej i który został wprowadzony na obszar celny Wspólnoty z naruszeniem przepisów prawa. Przepisy Kodeksu postępowania karnego o przeszukaniu stosuje się odpowiednio.

4. Jeżeli kontrolowany posiada oddziały lub zakłady na terenie właściwości innego organu celnego niż właściwy dla siedziby kontrolowanego, do przeprowadzenia czynności kontroli celnej w tym oddziale lub zakładzie upoważniony jest również organ celny właściwy ze względu na siedzibę kontrolowanego.

Art. 6q. [Obowiązek wykonywania czynności umożliwiających przeprowadzenie kontroli] Osoba posiadająca towary jest obowiązana na jej koszt do wykonywania czynności umożliwiających przeprowadzenie kontroli celnej, a w szczególności do rozładowania, okazania oraz załadowania towaru po zakończeniu czynności kontroli celnej.

Art. 6r. [Obowiązek zawiadomienia organu celnego] Każda osoba będąca w posiadaniu towaru, środka transportu lub osoba odpowiedzialna za wykonanie obowiązków wynikających z przepisów prawa celnego jest obowiązana do niezwłocznego zawiadomienia organu celnego o stwierdzeniu naruszenia, usunięcia lub zniszczenia zamknięć celnych bez zgody organu celnego.

Art. 6s. [Określenie sposobu przeprowadzania kontroli celnej] 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) warunki wykonywania czynności kontroli celnej, ze szczególnym uwzględnieniem rodzajów procedur celnych oraz kontrolowanych towarów,

2) rodzaje dokumentów mających znaczenie dla kontroli celnej, a także osoby obowiązane do ich przechowywania

– mając na uwadze, w szczególności, zapewnienie jednolitości procedur kontrolnych oraz konieczność skutecznego wykrywania nieprawidłowości w stosowaniu przepisów prawa celnego.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób prowadzenia kontroli celnej bagażu przewożonego drogą morską lub powietrzną, z uwzględnieniem rodzaju bagażu kontrolowanego oraz wskazania miejsc właściwych do prowadzenia kontroli.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze zarządzenia:

1) wypadki, sposób i tryb prowadzenia przez urzędy celne ewidencji towarów, którym nadano przeznaczenie celne;

2) wzory rejestrów, ksiąg, innych dokumentów ewidencyjnych oraz wzory formularzy używanych w toku sprawowania dozoru celnego i kontroli celnej;

3) wzory pieczęci, zamknięć celnych, stempli i innych znaków stosowanych przy wykonywaniu kontroli celnej.

Art. 6t. [Sposób i warunki wykonywania kontroli celnej okrętów wojskowych] Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób i warunki wykonywania kontroli celnej oraz nadawania przeznaczenia celnego w odniesieniu do okrętów wojennych i wojskowych statków powietrznych oraz wyposażenia i sprzętu jednostek wojskowych, a także wyposażenia i sprzętu jednostek organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych i administracji, mając na uwadze uproszczenie czynności kontrolnych podejmowanych wobec tego rodzaju towarów oraz zapewnienie skutecznego dozoru celnego i kontroli celnej.

Art. 6u. [Kontrola celna dokumentów i przesyłek pocztowych] 1. W wypadku podejmowania czynności kontroli celnej przesyłek pocztowych, organ celny może w szczególności kontrolować dokumenty pocztowe, w tym wykazy i deklaracje, oraz sprawdzać liczbę przywożonych lub wywożonych paczek z liczbą wskazaną w wykazie zdawczym.

2. Rewizję celną przesyłek pocztowych i pobieranie próbek towarów w nich przesyłanych przeprowadza się w obecności zgłaszającego lub pracownika urzędu pocztowego.

Art. 6w. [Uprawnienia organu celnego] W wypadku towarów wprowadzanych na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzanych z tego obszaru przez podróżnych organ celny może w szczególności:

1) ustalać tożsamość osoby, w tym kontrolować dokumenty uprawniające do przekraczania granicy państwowej;

2) przeprowadzać rewizję celną bagażu;

3) przeszukiwać osoby.

Art. 6x. [Zatrzymanie środków transportu] 1. W celu ustalenia, czy towary zostały wprowadzone na obszar celny Wspólnoty lub wyprowadzone z tego obszaru zgodnie z przepisami prawa celnego, organ celny może zatrzymywać środki transportu i podejmować inne czynności kontroli celnej.

2. Zatrzymanie środków transportu może być dokonane tylko przez umundurowanych funkcjonariuszy celnych znajdujących się w pobliżu oznakowanego pojazdu służbowego.

3. Zatrzymywanie środków transportu innych niż środki transportu przemieszczające się po drodze odbywa się przy udziale innych służb lub instytucji, a w szczególności:

1) Policji;

2) Straży Granicznej;

3) służb lotniczych i morskich;

4) służb administracji kolei państwowych.

4. Po zatrzymaniu środka transportu organ celny może w szczególności:

1) kontrolować dokumenty i dane dotyczące środka transportu oraz osoby kierującej pojazdem, z wyłączeniem dokumentów uprawniających do kierowania środkiem transportu, z zastrzeżeniem ust. 5;

2) kontrolować dokumenty dotyczące przewożonych towarów;

3) sprawdzać zamknięcia celne, jeżeli z dokumentów wynika, że zostały one nałożone;

4) przeprowadzać rewizję środków transportu i towarów.

5. Organ celny może kontrolować dokumenty uprawniające do kierowania środkiem transportu, jeżeli osoba kontrolowana nie posiada innych dokumentów pozwalających określić jej tożsamość albo występuje uzasadniona wątpliwość co do ich autentyczności.

6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór i sposób oznakowania pojazdów służbowych Służby Celnej, uwzględniając w szczególności zapewnienie jednoznacznej identyfikacji pojazdów.

Art. 6y. [Konwój celny] 1. Organ celny, w drodze decyzji, może zarządzić na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej konwój celny, w wypadku gdy:

1) niemożliwe jest nałożenie zamknięć celnych, a zachowanie tożsamości towaru jest niezbędne do przestrzegania warunków procedury celnej lub istnieje uzasadnione podejrzenie, że towar może zostać usunięty spod dozoru celnego;

2) istnieje uzasadnione podejrzenie, że towary nie zostaną dostarczone do urzędu celnego albo miejsca uznanego lub wyznaczonego przez organ celny;

3) kwota długu celnego mogącego powstać w związku z przewozem towarów w ramach procedury tranzytu jest wyższa niż kwota zabezpieczenia;

4) w ramach procedury tranzytu przewożone są towary, których przewóz jest związany ze zwiększonym ryzykiem.

2. Organ celny może zobowiązać osobę odpowiedzialną za wykonywanie czynności przewidzianych przepisami prawa celnego, aby określone czynności w ramach konwoju celnego wykonywały wyspecjalizowane jednostki działające w zakresie ochrony osób lub mienia.

3. Koszty konwoju celnego ponosi osoba odpowiedzialna za wykonywanie obowiązków przewidzianych przepisami prawa celnego.

Art. 6z. [Strzeżenie towarów] 1. Organ celny, w drodze decyzji, może zarządzić strzeżenie przez funkcjonariuszy celnych towarów, w wypadku gdy:

1) towar wprowadzony na obszar celny Wspólnoty na skutek nieprzewidzianych okoliczności lub działania siły wyższej nie zostanie dostarczony do urzędu celnego albo miejsca wyznaczonego lub uznanego przez organ celny;

2) towar wprowadzony na obszar celny Wspólnoty wymaga przeładunku;

3) towar czasowo składowany nie może zostać przekazany do depozytu lub do magazynu czasowego składowania.

2. W wypadku, o którym mowa w art. 6y ust. 1 pkt 1, organ celny zamiast konwoju może zarządzić strzeżenie towaru.

3. Przepis art. 6y ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 6zr. [Prawa kontrolujących] 1. W toku kontroli kontrolujący mają prawo:

1) do swobodnego poruszania się po terenie jednostki kontrolowanej bez obowiązku uzyskiwania przepustki oraz są zwolnieni od rewizji osobistej;

2) badać dokumenty objęte zakresem kontroli oraz sporządzać niezbędne ich kopie;

3) przesłuchiwać osoby podejrzane o naruszenie przepisów, o których mowa w art. 6zo;

4) przesłuchiwać świadków;

5) sprawdzać tożsamość osób zatrudnionych i wykonujących inne prace zarobkowe, a także innych osób w celu ustalenia charakteru ich pobytu na terenie kontrolowanej jednostki w czasie przeprowadzania kontroli;

6) dokumentować czynności kontrolne z wykorzystaniem środków audiowizualnych;

7) korzystać z pomocy biegłych i specjalistów;

8) dokonywać oględzin miejsc wykonywania pracy.

2. Kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracownik oraz osoba współdziałająca z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonywanie czynności, o których mowa w ust. 1.

3. Kontrolowany ma obowiązek w wyznaczonym terminie udzielać wszelkich wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli, dostarczać kontrolującemu żądane dokumenty, umożliwić sporządzanie ich kopii oraz zapewnić kontrolującym warunki do pracy, a w tym w miarę możliwości udostępnić samodzielne pomieszczenie i miejsce do przechowywania dokumentów.

4. Osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracownicy, osoby współdziałające z kontrolowanym oraz inne osoby obecne na terenie kontrolowanej jednostki w czasie przeprowadzania kontroli są obowiązane udzielić wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli, w zakresie wynikającym z wykonywanych czynności lub zadań.

Art. 6zs. [Spisanie ustaleń z kontroli] 1. Ustalenia z kontroli opisuje się w protokole kontroli, który zawiera w szczególności:

1) imię i nazwisko kierującego jednostką kontrolowaną, nazwę i adres tej jednostki;

2) imię i nazwisko przeprowadzającego kontrolę oraz numer i datę upoważnienia do przeprowadzenia kontroli;

3) datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli;

4) zakres kontroli i okres objęty kontrolą;

5) fakty ustalone w toku kontroli, a w szczególności dotyczące stwierdzonych nieprawidłowości;

6) wskazanie osób odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidłowości;

7) adnotację o sporządzeniu odpisów, wyciągów, kserokopii z dokumentów oraz fakcie dokumentowania czynności kontrolnych z wykorzystaniem środków audiowizualnych;

8) wyszczególnienie załączników do protokołu;

9) datę i miejsce podpisania protokołu.

2. Protokół kontroli podpisuje przeprowadzający kontrolę i kierujący jednostką kontrolowaną, a w razie jego nieobecności osoba przez niego upoważniona.

3. Jeżeli przed podpisaniem protokołu kierujący jednostką kontrolowaną lub osoba przez niego upoważniona zgłosi na piśmie, w terminie nieprzekraczającym 7 dni od dnia jego otrzymania, umotywowane zastrzeżenia do ustaleń zawartych w protokole, przeprowadzający kontrolę dokonuje ich analizy, bada przedstawione dowody oraz ustosunkowuje się do zastrzeżeń i w uzasadnionych przypadkach uzupełnia protokół.

4. Jeżeli kierujący jednostką kontrolowaną lub osoba przez niego upoważniona odmówi podpisania protokołu, przeprowadzający kontrolę zamieszcza w protokole odpowiednią adnotację o przyczynach odmowy podpisania lub braku podania przyczyn.

5. Protokół sporządza się w dwóch egzemplarzach – po jednym dla kierującego jednostką kontrolowaną i dla przeprowadzającego kontrolę.

6. W protokole nie można dokonywać poprawek, skreśleń ani uzupełnień bez omówienia ich na końcu protokołu, z wyjątkiem sprostowania oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych, które parafuje przeprowadzający kontrolę, oznaczając parafy datą ich dokonania.

7. W razie przeprowadzenia kontroli, w wyniku której nie stwierdzono nieprawidłowości, przeprowadzający kontrolę sporządza notatkę z kontroli zawierającą odpowiednio dane zawarte w ust. 1 pkt 1–5 oraz pkt 8 i 9. Przepisy ust. 2 i 4–6 stosuje się odpowiednio.

Art. 8. [Stopnie służbowe funkcjonariuszy celnych] 1. Ustanawia się następujące stopnie służbowe funkcjonariuszy celnych:

1) aplikant celny;

2) młodszy rewident celny;

3) rewident celny;

4) starszy rewident celny;

5) młodszy dyspozytor celny;

6) dyspozytor celny;

7) starszy dyspozytor celny;

8) młodszy aspirant celny;

9) aspirant celny;

10) starszy aspirant celny;

11) podkomisarz celny;

12) komisarz celny;

13) nadkomisarz celny;

14) generalny komisarz celny;

15) krajowy komisarz celny.

2. Szefowi Służby Celnej przysługuje z mocy ustawy stopień krajowego komisarza celnego, jego zastępcy zaś – stopień generalnego komisarza celnego.

3. Nadania stopni: podkomisarz celny, komisarz celny i nadkomisarz celny dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych.

4. Pozostałe stopnie nadaje kierownik urzędu, w którym funkcjonariusz celny pełni służbę.

5. Dyrektorom izb celnych i ich zastępcom oraz naczelnikom urzędów celnych stopnie nadaje minister właściwy do spraw finansów publicznych.

Art. 9. [Nadanie funkcjonariuszom celnym stopni służbowych] 1. Nadanie funkcjonariuszom celnym stopni służbowych, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2–13, następuje w zależności od zajmowanego stanowiska, opinii służbowej, oceny okresowej i posiadanych kwalifikacji zawodowych.

2. Nadanie wyższego stopnia służbowego nie może nastąpić wcześniej niż po odbyciu służby w stopniu:

3. Funkcjonariuszowi celnemu posiadającemu pozytywną opinię służbową oraz szczególne kwalifikacje zawodowe można nadać wyższy stopień przed upływem ustalonych okresów.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb nadawania stopni funkcjonariuszom celnym, biorąc pod uwagę zajmowane stanowisko, kwalifikacje, okres pełnienia służby.

Art. 11. [Obowiązki funkcjonariusza w okresie służby przygotowawczej] W okresie służby przygotowawczej funkcjonariusz celny jest obowiązany:

1) odbyć przeszkolenie praktyczne;

2) potwierdzić egzaminem ukończenie zasadniczego kursu celnego lub złożyć egzamin zawodowy;

3) potwierdzić egzaminem znajomość języka obcego w zakresie umożliwiającym wykonywanie obowiązków służbowych.

Art. 12. [Ocena okresowa funkcjonariusza] 1. W okresie służby przygotowawczej funkcjonariusz celny podlega okresowej, przeprowadzonej co 6 miesięcy, ocenie. Okresową ocenę wystawia kierownik urzędu.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, program przebiegu służby przygotowawczej, w tym określi szczegółowe warunki i tryb egzaminów, o których mowa w art. 11 pkt 2 i 3. Program przebiegu służby przygotowawczej powinien uwzględniać różnorodność zadań wykonywanych przez funkcjonariuszy celnych.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w szczególnie uzasadnionych wypadkach, może zwolnić funkcjonariusza od obowiązków określonych w art. 11 oraz skrócić, nie więcej niż o 6 miesięcy, okres służby przygotowawczej.

4. W razie przerwy w wykonywaniu przez funkcjonariusza celnego obowiązków służbowych, trwającej dłużej niż trzy miesiące, minister właściwy do spraw finansów publicznych na wniosek kierownika urzędu może przedłużyć okres służby przygotowawczej.

Art. 13. [Mianowanie do służby stałej] Po zakończeniu służby przygotowawczej z wynikiem pozytywnym funkcjonariusz celny zostaje mianowany do służby stałej.

Art. 14. [Akt mianowania funkcjonariusza] 1. Aktu mianowania funkcjonariusza celnego dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych lub upoważniona przez niego osoba.

2. Akt mianowania powinien określać:

1) imię i nazwisko;

2) oznaczenie urzędu, w którym pełniona jest służba;

3) stanowisko służbowe;

4) stopień służbowy;

5) uposażenie;

6) datę mianowania.

3. Do zmiany stopni służbowych stosuje się odpowiednio art. 8 ust. 2–5.

Art. 15. [Pisemne ślubowanie] 1. Przed podjęciem służby funkcjonariusz celny składa pisemne ślubowanie następującej treści:

„Świadomy podejmowanych obowiązków funkcjonariusza celnego – ślubuję wiernie służyć Rzeczypospolitej Polskiej, przestrzegać zasad Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, rzetelnie wykonywać powierzone mi zadania oraz strzec dobrego imienia służby, honoru i godności funkcjonariusza celnego.”.

2. Do treści ślubowania, o którym mowa w ust. 1, funkcjonariusz celny może dodać słowa „Tak mi dopomóż Bóg.”.

Art. 16. [Dokumentacja przebiegu służby funkcjonariuszy celnych] 1. Kierownik urzędu prowadzi dokumentację przebiegu służby funkcjonariuszy celnych w aktach osobowych.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady prowadzenia dokumentacji, o której mowa w ust.1, oraz wzór legitymacji służbowej.

Art. 18a. [Warunki ubiegania się o stanowisko dyrektora departamentu] 1. Funkcjonariusz celny może ubiegać się o stanowisko dyrektora departamentu i jego zastępcy w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, obsadzane w drodze konkursu przeprowadzanego zgodnie z przepisami ustawy o służbie cywilnej.

2. Funkcjonariusza celnego, wyłonionego w drodze konkursu, przenosi na stanowisko, o którym mowa w ust. 1, Szef Służby Celnej na wniosek Szefa Służby Cywilnej.

3. Uposażenie funkcjonariusza celnego, o którym mowa w ust. 2, ustala się w wysokości określonej dla dyrektora izby celnej w przepisach wydanych na podstawie art. 51.

Art. 19. [Wyłączenia od przeniesienia do pełnienia służby w innej miejscowości] Nie można bez zgody zainteresowanego przenieść do pełnienia służby w innej miejscowości:

1) kobiety w ciąży;

2) funkcjonariusza celnego samodzielnie sprawującego opiekę nad dzieckiem do lat 14.

Art. 20. [Zapewnienie warunków mieszkaniowych przeniesionym funkcjonariuszom] 1. Przeniesienie funkcjonariusza celnego do innej miejscowości, z której dojazd jest znacznie utrudniony, wymaga zapewnienia funkcjonariuszowi odpowiednich warunków mieszkaniowych, z uwzględnieniem jego sytuacji rodzinnej.

2. W wypadkach określonych w ust. 1 funkcjonariuszowi celnemu przysługuje zwrot kosztów przeniesienia, w tym zwrot kosztów podróży.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki przyznawania świadczeń, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz ich wysokość. Rozporządzenie powinno określać sposób udokumentowania przez funkcjonariusza celnego poniesionych kosztów przeniesienia, w tym podróży.

Art. 20a. [Równoważnik pieniężny dla przeniesionego funkcjonariusza] 1. W wypadku, o którym mowa w art. 20 ust. 1, jeżeli zapewnienie funkcjonariuszowi odpowiednich warunków mieszkaniowych jest niemożliwe lub utrudnione oraz jeżeli on sam lub członkowie jego rodziny nie posiadają lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej, funkcjonariuszowi celnemu przysługuje równoważnik pieniężny.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki przyznawania i zwracania równoważnika pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, wzory wymaganych dokumentów, podmioty właściwe do jego przyznania i wypłaty lub odmowy przyznania oraz sposób postępowania w wypadku wystąpienia zbiegu uprawnień do jego otrzymania.

Art. 21. [Przeniesienie funkcjonariusza w przypadku reorganizacji urzędu] 1. W razie reorganizacji urzędu, funkcjonariusza celnego można przenieść na inne równorzędne lub niższe stanowisko służbowe w tym urzędzie, odpowiadające jego kwalifikacjom, jeżeli nie jest możliwe dalsze pełnienie służby na dotychczasowym stanowisku.

2. Przez okres sześciu miesięcy po przeniesieniu funkcjonariuszowi celnemu przysługuje uposażenie nie niższe od dotychczasowego.

Art. 22. [Przeniesienie na niższe stanowisko] Funkcjonariusza celnego można przenieść na niższe stanowisko w razie:

1) trwałej utraty zdolności do służby na zajmowanym stanowisku, stwierdzonej przez lekarza, z tym że przez okres 3 miesięcy zachowuje on prawo do dotychczasowego uposażenia; jeżeli funkcjonariusz celny zostaje poddany rehabilitacji zdrowotnej lub przysposobieniu do innych obowiązków służbowych, zachowuje prawo do dotychczasowego uposażenia przez okres 12 miesięcy;

2) likwidacji zajmowanego stanowiska, gdy nie ma możliwości przeniesienia go na inne, równorzędne stanowisko; art. 21 ust. 2 stosuje się odpowiednio;

3) pisemnego wniosku funkcjonariusza celnego.

Art. 22a. [Przeniesienie do służby cywilnej] 1. Funkcjonariusze celni pełniący służbę w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub jednostkach organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez tego ministra mogą otrzymać, z urzędu, propozycje przeniesienia do służby cywilnej w tym urzędzie lub jednostkach organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez tego ministra.

2. Z wnioskiem o propozycję przeniesienia, o której mowa w ust. 1, mogą wystąpić zainteresowani funkcjonariusze celni.

3. Propozycję, o której mowa w ust. 1, przedstawia dyrektor generalny lub kierownik urzędu wykonujący jego zadania, za zgodą kierownika urzędu, w którym funkcjonariusz pełni służbę.

4. Propozycja, o której mowa w ust. 1, powinna określać:

1) miejsce pracy;

2) datę przekształcenia stosunku służbowego w stosunek pracy;

3) stanowisko pracy;

4) wynagrodzenie.

5. Funkcjonariusz celny, w terminie 7 dni od dnia otrzymania propozycji, o której mowa w ust. 1, składa pisemne oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia propozycji.

6. Dotychczasowy stosunek służbowy funkcjonariusza celnego, który przyjął propozycję, o której mowa w ust. 1, przekształca się w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę zawartej na czas określony lub nieokreślony, odpowiednio do rodzaju dotychczasowego stosunku służbowego.

7. (uchylony).

8. Funkcjonariuszowi celnemu, który na podstawie ust. 6 stał się pracownikiem służby cywilnej, okres służby w Służbie Celnej wlicza się do stażu pracy w służbie cywilnej.

9. Stosunek służbowy funkcjonariuszy celnych, którzy odmówili przyjęcia złożonej propozycji, nie ulega zmianie.

Art. 22b. [Propozycja pełnienia służby w Służbie Celnej] 1. Członkowie korpusu służby cywilnej zatrudnieni w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych lub jednostkach podległych lub nadzorowanych przez tego ministra mogą otrzymać, z urzędu, propozycję pełnienia służby w Służbie Celnej.

2. Z wnioskiem o propozycję pełnienia służby w Służbie Celnej, o której mowa w ust. 1, mogą wystąpić zainteresowani członkowie korpusu służby cywilnej.

3. Propozycję, o której mowa w ust. 1, przedstawia kierownik urzędu, za zgodą dyrektora generalnego urzędu lub kierownika urzędu wykonującego jego zadania, w którym członek korpusu służby cywilnej jest zatrudniony.

4. Członek korpusu służby cywilnej w terminie 7 dni od dnia otrzymania propozycji pełnienia służby w Służbie Celnej składa pisemne oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia propozycji.

5. Propozycja, o której mowa w ust. 1, powinna określać:

1) miejsce służby;

2) datę przekształcenia stosunku pracy w stosunek służbowy;

3) stanowisko służbowe;

4) stopień służbowy;

5) uposażenie.

6. Dotychczasowy stosunek pracy członka korpusu służby cywilnej, który przyjął propozycję, o której mowa w ust. 1, przekształca się w stosunek służbowy na podstawie aktu mianowania do służby przygotowawczej lub stałej odpowiednio do rodzaju dotychczasowego stosunku pracy.

7. Członek korpusu służby cywilnej, który na podstawie ust. 1 stał się funkcjonariuszem celnym w służbie stałej, nie ma obowiązku odbywania służby przygotowawczej określonej w ustawie.

8. Członkowi korpusu służby cywilnej, który na podstawie ust. 1 stał się funkcjonariuszem celnym, okres stażu pracy w służbie cywilnej lub jednostkach organizacyjnych administracji celnej wlicza się do okresu służby w Służbie Celnej.

9. Stosunek pracy członków korpusu służby cywilnej, którzy odmówili przyjęcia złożonej propozycji nie ulega zmianie.

Art. 24. [Uposażenie w okresie zawieszenia] W okresie zawieszenia funkcjonariuszowi celnemu przysługuje uposażenie na zasadach określonych w art. 60.

Art. 26. [Możliwości zwolnienia ze służby] Funkcjonariusza celnego można zwolnić ze służby w wypadku:

1) niewywiązywania się z obowiązków służbowych w okresie odbywania służby stałej, stwierdzonego w dwóch następujących po sobie ocenach okresowych lub opiniach służbowych, między którymi upłynęło co najmniej 6 miesięcy;

2) skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo inne niż określone w art. 25 ust. 1 pkt 3;

3) powołania do innej służby państwowej, a także objęcia funkcji z wyboru w organach wykonawczych samorządu terytorialnego lub stowarzyszeniach;

4) nabycia prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy;

5) niewyrażenia zgody na przeniesienie na niższe stanowisko służbowe;

6) nieobecności w służbie z powodu choroby trwającej dłużej niż rok;

7) likwidacji urzędu lub jego reorganizacji związanej ze zmniejszeniem liczby etatów, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie funkcjonariusza celnego na inne stanowisko lub do innego urzędu;

8) warunkowego umorzenia postępowania karnego, jeżeli ścigany czyn dotyczył przestępstwa popełnionego umyślnie, ściganego z oskarżenia publicznego;

9) odmowy poddania się badaniom lekarskim, o których mowa w art. 39 ust. 1;

10) zaistnienia innej, niż określone w pkt 1–9, ważnej przyczyny, jeżeli dalsze pozostawanie w służbie nie gwarantuje należytego wykonywania obowiązków służbowych; zwolnienie funkcjonariusza celnego ze służby może nastąpić w tym wypadku po zasięgnięciu opinii związku zawodowego funkcjonariuszy celnych;

11) gdy wymaga tego dobro służby;

12) utraty zaufania niezbędnego do wykonywania obowiązków służbowych, w szczególności w przypadku funkcjonariusza celnego wykonującego czynności z zakresu kontroli celnej lub związane z nadawaniem towarom przeznaczenia celnego;

13) upływu 12 miesięcy okresu zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych, jeżeli nie ustąpiły przyczyny będące podstawą zawieszenia.

Art. 26a. [Przeniesienie do służby cywilnej] 1. W przypadkach, o których mowa w art. 26 pkt 12, funkcjonariusza celnego można przenieść do pracy w tej samej lub innej miejscowości w jednostkach organizacyjnych Służby Celnej. Funkcjonariusz taki może zostać przeniesiony do służby cywilnej.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, przepisów rozdziału 5 nie stosuje się.

Art. 27. [Doręczenie zawiadomienia o zwolnieniu ze służby] 1. W wypadkach, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 9 i 11 oraz w art. 26, zawiadomienie o zwolnieniu ze służby doręcza się funkcjonariuszowi celnemu z dwutygodniowym wyprzedzeniem w okresie służby przygotowawczej oraz z trzymiesięcznym wyprzedzeniem w okresie służby stałej.

2. Po doręczeniu zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, jeżeli jest to uzasadnione dobrem służby, funkcjonariusz celny może być zwolniony od pełnienia służby, z zachowaniem prawa do uposażenia.

Art. 28. [Pełnienie służby w razie uchylenia prawomocnego wyroku skazującego] Funkcjonariuszowi celnemu, który został przeniesiony na niższe stanowisko, niższy stopień lub zwolniony ze służby w związku ze skazaniem prawomocnym wyrokiem lub wydaniem orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego, kierownik urzędu proponuje pełnienie służby na poprzednich warunkach w razie uchylenia prawomocnego wyroku skazującego lub orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania karnego i wydania wyroku uniewinniającego lub orzeczenia o umorzeniu postępowania karnego.

Art. 29. [Pełnienie służby w razie uchylenia kary dyscyplinarnej] W razie uchylenia kary dyscyplinarnej przeniesienia na niższe stanowisko służbowe lub kary wydalenia ze służby, stosuje się odpowiednio przepis art. 28.

Art. 30. [Świadectwo służby] 1. Funkcjonariusz celny zwolniony ze służby otrzymuje niezwłocznie świadectwo służby.

2. Funkcjonariusz może żądać sprostowania świadectwa służby.

3. Świadectwo służby jest wydawane na zasadach określonych w przepisach prawa pracy.

Art. 32a. [Oświadczenie majątkowe] 1. Funkcjonariusze celni są obowiązani corocznie, w terminie do dnia 15 maja składać oświadczenia majątkowe wraz z załącznikiem – kserokopią zeznania o wysokości dochodu w roku podatkowym i jego korekt. Oświadczenie składa się kierownikowi urzędu.

2. Naczelnicy urzędów celnych i ich zastępcy, a także dyrektorzy izb celnych i ich zastępcy oświadczenia takie składają ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

3. Do dokonywania analizy danych zawartych w oświadczeniu uprawniona jest komórka organizacyjna urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

4. W zakresie nieuregulowanym w ustawie do oświadczeń majątkowych stosuje się odpowiednio przepisy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.

Art. 33. [Ograniczenia w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych] 1. Funkcjonariusz celny przy wykonywaniu obowiązków służbowych nie może kierować się interesem jednostkowym lub grupowym.

2. Funkcjonariusz celny nie może:

1) publicznie manifestować poglądów politycznych;

2) uczestniczyć w strajku, a także działalności zakłócającej normalną pracę urzędu.

3. Funkcjonariusz celny nie może być członkiem partii politycznej; z chwilą przyjęcia funkcjonariusza do służby ustaje jego dotychczasowe członkostwo w partii politycznej.

Art. 34. [Zakazy dotyczące funkcjonariusza celnego] Funkcjonariusz celny nie może:

1) być członkiem zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego;

2) być zatrudniony lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywołać podejrzenie o jego stronniczość lub interesowność;

3) być członkiem zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółdzielni, z wyjątkiem rad nadzorczych spółdzielni mieszkaniowych;

4) być członkiem zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą;

5) posiadać w spółkach prawa handlowego więcej niż 2 % akcji lub udziałów przedstawiających więcej niż 2 % kapitału zakładowego – w każdej z tych spółek;

6) prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności; nie dotyczy to działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego;

7) sprawować funkcji w podmiotach, których działalność jest związana z obrotem towarów z zagranicą lub obrotem krajowym towarów pochodzących z zagranicy, lub świadczyć pracy na rzecz tych podmiotów albo na rzecz przedstawicielstw firm zagranicznych prowadzących działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 35. [Ograniczenia wobec osób pozostających w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa] Małżonkowie oraz osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa do drugiego stopnia włącznie lub powinowactwa pierwszego stopnia nie mogą pełnić służby w urzędzie, jeżeli powstałby między tymi osobami stosunek podległości służbowej.

Art. 36. [Obowiązek wypełniania poleceń służbowych] 1. Funkcjonariusz celny jest obowiązany wypełniać polecenia służbowe przełożonych.

2. Jeżeli polecenie służbowe w przekonaniu funkcjonariusza celnego jest niezgodne z prawem, godzi w interes społeczny lub zawiera znamiona pomyłki, funkcjonariusz celny powinien przedstawić swoje zastrzeżenia przełożonemu na piśmie. W razie pisemnego potwierdzenia polecenia funkcjonariusz celny powinien je wykonać, zawiadamiając jednocześnie o zastrzeżeniach kierownika urzędu, a gdy polecenie wydał kierownik urzędu – organ nadrzędny nad urzędem.

3. Funkcjonariusz celny jest obowiązany odmówić wykonania polecenia, jeśli jego wykonanie prowadziłoby do popełnienia przestępstwa lub wykroczenia.

4. O odmowie wykonania polecenia, o którym mowa w ust. 3, funkcjonariusz celny jest obowiązany zawiadomić kierownika urzędu bądź organ nadrzędny nad urzędem, z pominięciem drogi służbowej.

Art. 37. [Zgoda na wykonywanie dodatkowych zajęć zarobkowych] 1. Funkcjonariusz celny może wykonywać dodatkowe zajęcia zarobkowe jedynie za zgodą kierownika urzędu. W odniesieniu do dyrektora izby celnej lub jego zastępcy zgody udziela minister właściwy do spraw finansów publicznych.

2. Funkcjonariusz celny nie może wykonywać zajęć, które pozostawałyby w sprzeczności z jego obowiązkami albo mogłyby wywołać podejrzenie o stronniczość lub interesowność.

Art. 38. [Ocena okresowa funkcjonariusza] 1. Funkcjonariusz celny podlega ocenie okresowej raz na rok, z zastrzeżeniem ust. 1a i 5. Oceny okresowej dokonuje kierownik urzędu, w którym funkcjonariusz pełni służbę.

1a. Ocena okresowa dyrektora izby i jego zastępców oraz naczelnika urzędu dokonywana jest nie częściej niż raz na trzy lata.

2. Oceny okresowej dyrektora izby celnej i jego zastępców dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb postępowania przy dokonywaniu ocen funkcjonariuszy celnych.

4. O treści oceny okresowej powiadamia się funkcjonariusza celnego.

5. W razie negatywnej oceny okresowej, dodatkową ocenę przeprowadza się po upływie 6 miesięcy od dnia doręczenia funkcjonariuszowi celnemu pierwszej oceny. W wypadku nieobecności funkcjonariusza celnego w służbie, bieg terminu zawiesza się na czas tej nieobecności.

6. Niezależnie od ocen okresowych dokonywanych przez kierownika urzędu, bezpośredni przełożony może wydawać opinie służbowe dotyczące przebiegu służby funkcjonariusza celnego. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio.

7. W wypadku zastrzeżeń do oceny okresowej funkcjonariusz celny może, w terminie 14 dni od dnia powiadomienia, złożyć do kierownika urzędu wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

8. Od opinii służbowej, o której mowa w ust. 6, funkcjonariusz celny może w terminie 14 dni od dnia powiadomienia odwołać się do kierownika urzędu. W wypadku wydania opinii służbowej przez dyrektora izby celnej ust. 7 stosuje się odpowiednio.

Art. 39. [Skierowanie na badania lekarskie] 1. W uzasadnionych wypadkach funkcjonariusz celny może być z urzędu skierowany na badania lekarskie, w celu określenia stanu zdrowia oraz ustalenia zdolności do wykonywania służby.

2. Jeżeli przemawia za tym dobro służby, funkcjonariusz może być poddany, za jego zgodą, badaniom psychofizycznym.

Art. 40. [Umundurowanie funkcjonariusza] 1. Funkcjonariusz celny jest obowiązany wykonywać obowiązki służbowe w umundurowaniu. W uzasadnionych wypadkach kierownik urzędu może zwolnić funkcjonariusza celnego od wykonywania obowiązków służbowych w umundurowaniu.

2. Umundurowanie, o którym mowa w ust. 1, funkcjonariusz celny otrzymuje bezpłatnie.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe zasady przydziału, okresy zużycia, wzory, kolory i normy umundurowania i oznaczeń stopni funkcjonariuszy celnych,

2) szczegółowe zasady i sposób noszenia umundurowania i oznaczeń stopni,

3) wysokość i warunki przyznawania równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie oraz za okresowe czyszczenie munduru,

4) wypadki, w jakich funkcjonariusze celni nie mają obowiązku pełnienia służby w umundurowaniu

– biorąc pod uwagę ilość i rodzaje składników umundurowania oraz okres używalności tych składników.

Art. 41. [Zwrot kosztów kształcenia] 1. Funkcjonariusz celny, który został zwolniony ze służby przed upływem 3 lat od ukończenia nauki w szkole wyższej lub na kursach zawodowych, której koszty zostały poniesione przez kierownika urzędu, jest zobowiązany zwrócić kwotę stanowiącą równowartość kosztów, jakie poniósł urząd w związku z tym kształceniem.

2. Przepis ust. 1 ma zastosowanie w wypadku:

1) zwolnienia ze służby funkcjonariusza celnego z przyczyn, o których mowa w art. 25 ust. 1 pkt 2–4 i 6–10;

2) zwolnienia ze służby funkcjonariusza celnego z przyczyn, o których mowa w art. 26 pkt 1, 2, 8 i 9.

3. W uzasadnionych wypadkach minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić osobę zobowiązaną do zwrotu kosztów, określonych w ust. 1, z obowiązku ich zwrotu.

Art. 43. [Stosowanie przepisów Kodeksu pracy] 1. Do funkcjonariusza celnego kobiety stosuje się przepisy prawa pracy dotyczące szczególnej ochrony pracy kobiet, chyba że przepisy niniejszej ustawy są dla niej korzystniejsze.

2. Art. 189¹ Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.

Art. 44. [Prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego] 1. Funkcjonariuszowi celnemu przysługuje prawo do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

2. Po 15 latach służby funkcjonariusz celny nabywa prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 1 dnia za każdy następny ukończony rok służby, jednak nie więcej niż 10 dni. Urlop jest udzielany na zasadach przewidzianych w Kodeksie pracy.

Art. 45. [Prawo do płatnego urlopu zdrowotnego] 1. Funkcjonariusz celny, po 5 latach służby, może otrzymać płatny urlop zdrowotny, z zachowaniem prawa do uposażenia. Urlopu zdrowotnego udziela kierownik urzędu na podstawie skierowania na leczenie uzdrowiskowe, na okres ustalony w tym skierowaniu, nieprzekraczający jednak 30 kolejnych dni w każdym roku kalendarzowym.

2. Funkcjonariuszowi celnemu kierownik urzędu może udzielić z ważnych przyczyn urlopu bezpłatnego.

Art. 46. [Wyróżnienie za wykonywanie obowiązków] 1. Funkcjonariuszowi celnemu, który wzorowo wykonuje obowiązki, przejawia inicjatywę w służbie i doskonali kwalifikacje zawodowe, mogą być udzielane wyróżnienia:

1) dyplom;

2) nagroda pieniężna lub rzeczowa;

3) awansowanie na wyższe stanowisko lub na wyższy stopień służbowy;

4) przyznanie odznaki honorowej;

5) przedstawienie do odznaczenia państwowego.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb udzielania wyróżnień oraz właściwość przełożonych w tych sprawach.

Art. 47. (uchylony).

Art. 48. [Zrzeszanie w związkach zawodowych] Funkcjonariusze celni mogą się zrzeszać w związkach zawodowych na zasadach określonych w ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854, z późn. zm.).

Art. 50. [Dodatki do uposażenia zasadniczego] 1. Uposażenie funkcjonariusza celnego składa się z uposażenia zasadniczego i dodatków do uposażenia.

2. Funkcjonariusze celni otrzymują następujące dodatki do uposażenia zasadniczego:

1) dodatek za stopień służbowy;

2) dodatek za wieloletnią służbę;

3) dodatki uzasadnione szczególnymi właściwościami, kwalifikacjami, warunkami albo miejscem pełnienia służby.

Art. 51. [Stawki uposażenia zasadniczego] Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, stawki uposażenia zasadniczego dla poszczególnych stanowisk służbowych, wysokość oraz szczegółowe zasady przyznawania i wypłacania dodatków, o których mowa w art. 50 ust. 2 pkt 1 i 3.

Art. 52. [Fundusz motywacyjny] 1. Środki finansowe w wysokości 20 % dochodów uzyskanych przez Skarb Państwa tytułem przepadku rzeczy lub korzyści majątkowych pochodzących z ujawnionych przez funkcjonariuszy celnych oraz byłych funkcjonariuszy Inspekcji Celnej przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu oraz przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych przeznacza się na fundusz motywacyjny na nagrody dla funkcjonariuszy, którzy przyczynili się bezpośrednio do ich ujawnienia.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa, w drodze zarządzenia, zasady przyznawania i wypłacania nagród, o których mowa w ust. 1, uwzględniając relacje wysokości indywidualnej nagrody do uzyskanych dochodów, nakład pracy i okoliczności dokonania czynności przez funkcjonariusza.

Art. 53. [Dodatek za wieloletnią służbę] 1. Dodatek za wieloletnią służbę przysługuje po 5 latach służby, w wysokości wynoszącej 5 % uposażenia zasadniczego.

2. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, wzrasta o 1 % za każdy dalszy rok służby, aż do osiągnięcia 20 % uposażenia zasadniczego.

3. Do okresów służby uprawniających do dodatku, o którym mowa w ust. 1, wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy służby lub zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

4. Do okresów pracy, o których mowa w ust. 1 i 2, nie wlicza się okresów zatrudnienia w partii komunistycznej (Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej), jak również w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. Nr 218, poz. 1592 i Nr 249, poz. 1832 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162).

Art. 54. [Nagroda jubileuszowa] 1. Funkcjonariuszom celnym przysługują nagrody jubileuszowe w wysokości:

1) po 20 latach służby – 75 %,

2) po 25 latach służby – 100 %,

3) po 30 latach służby – 150 %,

4) po 35 latach służby – 200 %,

5) po 40 latach służby – 300 %,

6) po 45 latach służby – 400 %

miesięcznego uposażenia.

2. Do okresów służby uprawniających do nagrody jubileuszowej wlicza się wszystkie poprzednie zakończone okresy służby lub zatrudnienia oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

3. Do okresów pracy, o których mowa w ust. 2, nie wlicza się okresów zatrudnienia w partii komunistycznej (Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej), jak również w organach bezpieczeństwa państwa w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, sposób obliczania i wypłacania nagrody jubileuszowej, w szczególności biorąc pod uwagę udokumentowanie okresów pełnienia służby lub zatrudnienia uprawniające do nagrody jubileuszowej danego stopnia.

Art. 55. [Nagroda roczna] 1. Funkcjonariuszowi celnemu może być przyznana nagroda roczna w wysokości nie wyższej niż wysokość jednomiesięcznego uposażenia.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania oraz przyznawania nagrody rocznej, biorąc pod uwagę okres pełnienia służby i jej przebieg w roku kalendarzowym.

3. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, może utworzyć dodatkowy fundusz nagród za szczególne osiągnięcia w Służbie Celnej, określając w szczególności źródło środków na ten fundusz oraz jego wysokość, a także tryb przyznawania nagród.