Wyrok WSA w Gdańsku z dnia 18 czerwca 2009 r., sygn. II SA/Gd 207/09

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Mariola Jaroszewska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Jan Jędrkowiak Sędzia NSA Barbara Skrzycka-Pilch Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Diana Wojtowicz po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2009 r. na rozprawie sprawy ze skargi Prokuratora na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 27 października 2008 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana.

Uzasadnienie

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 27 października 2008r. [...], wydaną po rozpatrzeniu odwołania E. i M. S. - B. od decyzji Burmistrza Miasta z dnia 9 września 2008 r. nr [...] w sprawie ustalenia opłaty planistycznej w związku ze wzrostem wartości nieruchomości spowodowanym ustaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, uchyliło zaskarżoną decyzje w całości i umorzyło postępowanie organu pierwszej instancji.

W uzasadnieniu Kolegium wskazało, że decyzją z dnia 9 września 2008 r. Nr [...] Burmistrz Miasta ustalił jednorazową opłatę z tytułu wzrostu wartości działek Nr [...] i [...] o powierzchni 1,2200 ha położonych w R. spowodowanego ustaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W złożonym odwołaniu E. i M. S. - B. zarzucili organowi błędną interpretację przepisów sprowadzającą się do przyjęcia, że nieruchomość sprzedali, podczas gdy darowali ją córce wnosząc o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania. W ocenie Kolegium odwołanie zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z regulacją zawartą w art. 36 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym obowiązek uiszczenia jednorazowej opłaty określonej w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości ciąży na właścicielu lub użytkowniku wieczystym, jeżeli wartość nieruchomości wzrosła w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i nastąpiło zbycie nieruchomości. Analizując, w świetle orzecznictwa sądowego, instytucję tzw. renty planistycznej w postaci jednorazowej opłaty (np. uchwała NSA z 30 października 2000r. OPK 16/00) Kolegium stwierdziło, że w aspekcie pojęcia "zbycie" nie można tracić z pola widzenia faktu, iż tylko odpłatne "zbycie" nieruchomości powoduje powiększenie majątku zbywcy i uzyskanie dodatkowych korzyści. Natomiast w razie przeniesienia własności nieruchomości objętej planem, dokonanego na podstawie umowy o charakterze nieodpłatnym, do skutku, o którym mowa nie dochodzi. Co prawda, również w takim wypadku właściciel lub użytkownik wieczysty wyzbywa się swego prawa (własności, użytkowania wieczystego) i to kosztem swego majątku, ale przez świadczenie nieodpłatne, nieekwiwalentne. Nieodpłatność ta oznacza, że darczyńca nie otrzymuje w zamian żadnego ekwiwalentu ani w chwili tej czynności prawnej, ani w przyszłości. Skoro zaś wyzbyciu się prawa w tej formie nie towarzyszy jednocześnie przysporzenie majątku, to brak jest argumentów mogących przemawiać za tym, by wolą ustawodawcy było obciążenie zbywcy nieruchomości opłatą na rzecz gminy. Zdaniem Kolegium należy uwzględnić, że podstawą do pobrania opłaty nie jest sam fakt wzrostu wartości nieruchomości w następstwie uchwalenia planu, ale zbycie nieruchomości, której wartość wzrosła w związku z zaistnieniem tego faktu. Prowadzi to do wniosku, iż użyty w art. 36 ust. 3 i 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym termin prawny "zbycie" nieruchomości nie może obejmować przeniesienia własności lub prawa użytkowania wieczystego w drodze umowy darowizny. W konsekwencji - jednorazowej opłaty, o której mowa w omawianym przepisie nie można pobrać w wypadku dokonania darowizny nieruchomości. W niniejszej sprawie jest poza sporem, że przeniesienie własności działek Nr [...] i [...] o powierzchni 1,2200 ha w m. R. nastąpiło w drodze darowizny. Świadczy o tym umowa darowizny potwierdzona aktem notarialnym z dnia 13 sierpnia 2007 r. (repertorium A numer [...]), z którego wynika, że odwołujący się przekazali swojej córce K. S. w formie darowizny przedmiotową nieruchomość. Ponieważ nie jest dopuszczalne pobranie jednorazowej opłaty w takich okolicznościach postępowanie organu pierwszej instancji było bezprzedmiotowe, co musiało skutkować jego umorzeniem. Kolegium wskazało ponadto na podniesiony przez odwołujących się argument o możliwości zabudowy mieszkaniowej ich działek przed uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Przedmiotowe działki stanowiły gospodarstwo rolne, a to oznacza, że możliwym była ich zabudowa. Aczkolwiek kwestia ta nie była przedmiotem odrębnego badania przez Kolegium, to bezspornym jest, że mogłaby stanowić kolejną okoliczność uzasadniającą umorzenie postępowania.