Wyrok WSA w Kielcach z dnia 8 grudnia 2006 r., sygn. II SA/Ke 504/06

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Żak, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal (spr.),, Sędzia WSA Beata Ziomek, Protokolant Asystent sędziego Katarzyna Dziubińska, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 8 grudnia 2006 r. sprawy ze skargi B.B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] nr [...] w przedmiocie naruszenia stosunków wodnych na gruncie oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] nr: [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze po rozpatrzeniu odwołania J. K. uchyliło w całości decyzję Burmistrza Miasta i Gminy O. z [...] znak: [...] mocą której orzeczono o nałożeniu na J. K. obowiązku wyprofilowania podwyższonego gruntu na działce nr 150 położonej w T. w terminie do 30.07.2006r. i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

W motywach rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, że wnioskiem z dnia 25.05.2005r. K. T. wystąpiła do Burmistrza Miasta i Gminy w O. w sprawie naruszenia przez J. K. stosunków wodnych na gruncie poprzez podwyższenie poziomu nieruchomości oznaczonej numerem działki 150. Organ I instancji po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w dniu 26.09.2005 r., wydał decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie naruszenia stosunków wodnych. Decyzja ta została uchylona przez organ II instancji decyzją z dnia [...] znak: [...], a sprawa została przekazana do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

Rozpoznając ponownie sprawę organ I instancji przeprowadził dowód z oględzin przedmiotowych nieruchomości oraz dowód z opinii biegłego i decyzją z dnia [...] znak: [...] zobowiązał J. K. do przywrócenia nieruchomości nr 150 do stanu poprzedniego poprzez wyprofilowanie jej poziomu. Od decyzji tej J. K. złożył odwołanie. Organ II instancji uznając zarzuty odwołania za zasadne, w oparciu o art. 138 § 2 k.p.a. uchylił decyzję organu I instancji w całości i przekazał sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia. W uzasadnieniu decyzji przytoczył treść art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 18.07.2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. z 2001 r. nr 115, poz. 1229 ze zm.) i wskazał, że na gruncie rozpoznawanej sprawy istotą postępowania wyjaśniającego jest ustalenie, czy istnieje związek przyczynowy pomiędzy podwyższeniem przez J. K. poziomu swojej działki a zmianą stanu wody na gruncie ze szkodą dla gruntu sąsiedniego stanowiącego własność B.B. W razie udowodnienia przez organ, że taki związek przyczynowy istnieje, może on nałożyć na właściciela gruntu, który zmianę stanu wód spowodował, obowiązki wskazane w tym przepisie. Ustalenie istnienia tego związku stanowi podstawowy warunek przypisania J. K. odpowiedzialności za naruszenie stosunków wodnych i nałożenia na niego jednego z obowiązków alternatywnie wyliczonych w art. 29 ust. 3 ustawy Prawo wodne. Dla ustalenia tej okoliczności organ I instancji przeprowadził w dniu 27.03.2006r. dowód w postaci oględzin nieruchomości nr 149/1 i nr 150. O terminie przeprowadzenia tego dowodu J. K. nie został zawiadomiony, co stanowi naruszenie art. 10 § 1 i art. 79 § 1 k.p.a. poprzez niezapewnienie stronie czynnego udziału w postępowaniu. Dokonane bez udziału strony czynności winny zostać powtórzone, po uprzednim zawiadomieniu stron postępowania o terminie ich przeprowadzenia. Organ odwoławczy podniósł także, że po sporządzeniu opinii przez biegłego, J. K. zgłaszał do jej treści pisemne zastrzeżenia (pismo z dnia 15.05.2006r.). Organu II instancji zwrócił uwagę, że w takim przypadku obowiązkiem organu I instancji było umożliwienie skarżącemu zadawania pytań biegłemu i żądania od niego wyjaśnień. Organ I instancji powinien zatem przesłuchać biegłego w obecności skarżącego z uwzględnieniem wymogów przewidzianych w k.p.a. Naruszenie przez organ administracji publicznej zasady czynnego udziału strony w postępowaniu stanowi przesłankę do wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 4 k.p.a., przy czym jest tutaj bez znaczenia, czy brak uczestnictwa strony w postępowaniu miał wpływ na treść decyzji. Brak uczestnictwa strony w postępowaniu dostrzeżony przez organ odwoławczy skutkuje koniecznością uchylenia rozstrzygnięcia organu I instancji i przekazania mu sprawy do ponownego rozpoznania. Wada ta jest bowiem wadą tego rodzaju, iż nie może być w żaden sposób usunięta przez organ odwoławczy w postępowaniu drugoinstancyjnym. Organ odwoławczy podkreślił, że zawarty w decyzji zapis o terminie wykonania nałożonego obowiązku do dnia 30.07.2006 r. nie ma umocowania w przepisach k.p.a. Zasadą polskiego sytemu prawa administracyjnego jest zasada niewykonalności decyzji przed uzyskaniem cechy ostateczności, zaś wyjątek od tej zasady formułuje art. 108 k.p.a. regulujący przesłanki nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Nieostateczna decyzja z [...], aby mogła zostać wykonana w terminie do 30.07.2006 r. musiałaby mieć nadany rygor natychmiastowej wykonalności, a skoro decyzja organu I instancji nie zawiera takiego postanowienia, to nie mogła być wykonana przed uzyskaniem przez nią cechy ostateczności. Powyższe uchybienia w sposobie procedowania przez organ I instancji spowodowały uchylenie decyzji organu I instancji i przekazanie mu sprawy do ponownego rozpatrzenia. W ponownym postępowaniu organ I instancji winien zapewnić stronom możliwość czynnego udziału w prowadzonym postępowaniu dowodowym, zgodnie z wymogami k.p.a.