Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 9 maja 2005 r., sygn. I SA/Wr 3829/02

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Ryszard Pęk Sędziowie: Sędzia NSA Lidia Błystak (sprawozdawca) Asesor WSA Dagmara Dominik Protokolant Adam Sak Po rozpoznaniu w dniu 20 kwietnia 2005 r. przy udziale sprawy ze skargi Przedsiębiorstwa Budowlano - Usługowego A spółka z ograniczona odpowiedzialnością we W. na decyzję Izby Skarbowej we W. z dnia [...] Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 1997 r. oddala skargę.

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...]Nr [...] Inspektor Kontroli Skarbowej na podstawie art. 24 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 28.09.1991 r. o kontroli skarbowej (j. t. Dz. U. z 1999 r. Nr 54, poz. 572 ze zm.), art. 21 § 3, art. 53 § 4 Ordynacji podatkowej, art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (jedn. t. Dz. U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482 ze zm.) określił Przedsiębiorstwu Budowlano - Usługowemu "A spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zobowiązanie w podatku dochodowym od osób prawnych za 1997 r. w wys. [...]., zaległość w tym podatku w kwocie [...] oraz odsetki za zwłokę w wys. [...]. Organ I instancji w wyniku przeprowadzonego postępowania dokonał korekty przychodów Spółki o kwotę [...] na podstawie art. 12 ust. 4 pkt. 1 ustawy, związanych z zawyżeniem przychodów z tytułu otrzymanych zaliczek na poczet sprzedaży mieszkań oraz korekty kosztów uzyskania przychodów o kwotę [...] na podstawie art. 15 ust. 4 ustawy w związku z nieprawidłowym rozliczeniem kosztów dotyczących innego roku podatkowego oraz o kwotę [...] na podstawie art. 15 ust. 1 i art. 9 ust. 1 ustawy dotyczących wydatków wynikających z faktur dokumentujących pozorne zdarzenia gospodarcze. Strona wykazała jako przychody opodatkowane kwotę [...] tj. kwotę otrzymanych zaliczek na sprzedaż mieszkań przy ul. B., tymczasem wg aktów notarialnych przychody z tytułu sprzedaży mieszkań wyniosły kwotę [...]., a więc różnica [...] stanowi zawyżenie przychodów. Wskazał organ, że sprzedaż mieszkań nastąpiła w momencie sporządzenia aktów notarialnych, a więc nieprawidłowym było zaliczenie do przychodów zaliczek na zakup mieszkań, przed ich sprzedażą. Nieprawidłowo obciążyła strona również koszty uzyskania przychodów kosztami związanymi z inwestycją realizowaną przy ul. B., podobnie ja w przypadku przychodów, bowiem w koszty zaliczyła strona całość wydatków poniesionych w 1997 r., podczas gdy uzyskane ze sprzedaży przychody dotyczyły tylko części mieszkań. W badanym okresie strona zaliczyła do kosztów wydatki związane z realizacją budowy przy ul. B. w wys. [...] i kwotę tę przypisano do budynku oddanego do użytku dnia [...]. Drugi budynek oddano do użytku znacznie później. Wg ustaleń w kwocie [...] zawarto m.in. kwoty wynikające z faktur dokumentujących fikcyjne transakcje gospodarcze o łącznej wys. [...] i o kwotę tę skorygowano koszty uzyskania przychodów, w związku z czym rzeczywiście poniesione nakłady na budowę przy ul. B. wyniosły w 1997r. [...]. Ustalił organ I instancji, iż strona nie uwzględniła w kosztach uzyskania roku 1997 wydatków związanych z inwestycją przy ul. B., poniesionych w 1996 r. a związanych z przychodami uzyskanymi ze sprzedaży mieszkań w 1997 r. Łączne nakłady poniesione w 1996 r. wyniosły [...]. Wartość poszczególnych adaptowanych budynków wg cen nabycia powiększonych o koszty nabycia oraz pozostałe nakłady ustalono w oparciu o proporcję powierzchni tych budynków w stos. do powierzchni ogółem i wyliczono koszty poniesione w 1996 r. na poszczególne budynki, ustalając, że na budynek oddany do użytku w grudniu 1997 r. (nr [...]) poniesiono w 1996 r. nakłady w kwocie [...]., natomiast na pozostały budynek (nr [...]) w kwocie [...]. Łącznie strona poniosła w latach 1996 - 1997 rzeczywiste wydatki na obiekt przy ul. B. (nr [...]) - [...] ([...]w 1996 r. i [...]w 1997 r.), z czego na lokale sprzedane w 1997 r. przypadało - [...]., natomiast [...] dotyczyło lokali sprzedanych w okresie późniejszym. Kwoty te organ ustalił wg stosunku powierzchni lokali sprzedanych oraz lokali niesprzedanych w 1997 r. do powierzchni ogółem W związku z tym, wg organu, strona zawyżyła koszty uzyskania przychodu w 1997 r. o kwotę [...]. Wskazując na przepisy art. 15 ust. 4 ustawy stwierdził organ, że przychodów podlegających opodatkowaniu nie stanowią zaliczki na poczet sprzedaży mającej nastąpić w przyszłych okresach sprawozdawczych. Ponadto stwierdził organ, że strona zaniżyła podstawę opodatkowania dodatkowo o kwotę [...] zaliczając do kosztów kwoty wynikające z faktur dokumentujących fikcyjne zdarzenia gospodarcze, w tym kwotę [...] zarachowaną jako koszty budowy przy ul. B. Wystawcami zakwestionowanych faktur były firmy: PHU B A. J., FHU C" L. K., PHU "D R. U., E FHU W. U., E FHU R. U., PHU F Z. Z., PPHU "G K. S., "H" R. W. Ustaleń w tym zakresie dokonał organ w oparciu o zeznania przesłuchanych świadków w postępowaniu, kontrolnym, przesłuchań świadków z innych postępowań kontrolnych przeprowadzonych u kontrahentów strony (wystawców faktur), decyzji ostatecznych i wyników kontroli wydanych w tych postępowaniach oraz zeznań osób podejrzanych o wystawianie fikcyjnych dokumentów sprzedaży przesłuchanych w postępowaniu prowadzonym przez Prokuraturę Okręgową we W. Ustalił organ I instancji, iż firma "B wystawiła stronie 16 faktur dokumentujących sprzedaż usług i materiałów budowlanych, które dokumentowały fikcję gospodarczą, a wystawione zostały na prośbę R. U. Firma ta nie kontaktowała się ze stroną, nie podpisywano protokołów odbioru robót, nie wykonywano na rzecz strony usług wynikających z faktur, ani też nie dokonywano sprzedaży materiałów budowlanych z nich wynikających. Firma B zajmowała się naprawą sprzętu pralniczego i prasowalniczego oraz sprzedażą tego sprzętu i części zamiennych, nie zatrudniała pracowników ani nie posiadała zaplecza do wykonywania usług wykazanych na fakturach. Wystawione faktury nie zostały wykazane w ewidencji wystawcy oraz deklaracjach podatkowych, właściciel firmy nie dysponuje kopiami faktur sprzedaży. Właściciel firmy, słuchany w obecności strony, przyznał, że 11 faktur wystawił osobiście, a na czterech figuruje podpis wystawcy podrobiony, natomiast jedna z faktur w całości została wystawiona przez kogoś innego. Firma C w 1997 r. wystawiła dla strony 27 faktur dokumentujących sprzedaż ubrań roboczych, narzędzi i materiałów budowlanych. Właściciel firmy, słuchany w obecności strony, stwierdził, że wszystkie faktury dokumentują fikcję gospodarczą, z tym, że 18 faktur jest w całości fikcyjnych, natomiast 9 faktur opiewa na kwoty i ilości towaru znacznie przewyższające faktyczną sprzedaż. Faktury wystawione zostały na prośbę R. U. Faktury te nie zostały zaewidencjonowane u wystawcy, sprzedaży nie wykazano w deklaracjach podatkowych, wystawca nie posiada kopii faktur. Firma PHU "D - R.U. wystawiła dla strony w 1997 r. 15 faktur dokumentujących sprzedaż usług i materiałów budowlanych oraz usług transportowych. Wszystkie wystawione faktury dokumentują fikcyjne zdarzenia, co wynika z ustaleń zawartych w wydanych decyzjach z dnia [...]Nr [...] i Nr [...], z dnia [...]Nr [...] i Nr [...]oraz wyniku kontroli z dnia [...]. Nr [...]wydanych w postępowaniu kontrolnym prowadzonym w firmie "D. Wystawione faktury zostały sporządzone w oparciu o faktury firm "B oraz "C", które faktycznie zostały wystawione później jako tzw. "podkładka" kosztów dla firmy "D". Fikcyjność zakupów od tych dwóch firm potwierdził właściciel firmy D R. U. przesłuchany w postępowaniu prowadzonym w jego firmie. Sprzedaż na rzecz firmy "D" dokumentowana fakturami tych dwóch firm nie została zaewidencjonowana w tych firmach, ani w deklaracjach podatkowych, właściciele tych firm nie posiadają kopii tych faktur. Między zakwestionowanymi fakturami w firmie "D znajdowała się faktura od firmy "I A. S., odnośnie której R. U. również przyznał, że faktury wystawione przez tą firmę dokumentują w całości fikcyjne transakcje. Wystawione przez firmę "D" na podstawie fikcyjnych faktur zakupu, faktury sprzedaży na rzecz strony dokumentują fikcyjną transakcję. Również fikcyjne zdarzenia dokumentują faktury usług transportowych, które miały być wykonywane w związku z transakcjami sprzedaży, które nie miały miejsca. Firma E W. U. w 1997 r. wystawiła dla strony na podstawie faktur zakupu od firmy "B jedną fakturę VAT dot. "regeneracji sprzętu elektromechanicznego, przewinięcia silników, spawarek, pomp gaśniczych, kontroli instalacji elektrycznych i podłączeń". Faktury wystawione przez firmę "B" nie były potwierdzone kopią u wystawcy, nie zostały uwzględnione w prowadzonych przez wystawcę ewidencjach, treść zdarzeń gospodarczych widniejąca na fakturach nie posiada odzwierciedlenia w przedmiocie działalności firmy "B". W wyniku postępowania kontrolnego w firmie "E" ustalono, że faktura wystawiona na rzecz strony dokumentuje fikcyjną sprzedaż usług. Faktury wystawione przez firmę "E W. U. odbierał i podpisywał R. U., co potwierdził w prowadzonym postępowaniu prokuratorskim. Firma "E" R.U. wystawiła w 1997 r. dla strony 20 faktur dokumentujących sprzedaż usług i materiałów budowlanych oraz usług przeglądu i regeneracji pomp górniczych, które dokumentują fikcyjne zdarzenia gospodarcze. Faktury te zostały wystawione w oparciu o dokumenty zakupu tj. faktury wystawione przez firmy B", "C", PHU "J A. G., PR "K A. i Z. R. Przesłuchani w toku postępowania właściciele firm "B", "C" przyznali, że nie prowadzili sprzedaży na rzecz strony, natomiast firmy "J" i K" okazały się firmami nieistniejącymi. Faktury wystawione przez firmy "B i "C" nie zostały zaewidencjonowane u wystawców, którzy nie posiadają ich kopii. Fikcyjność transakcji potwierdził R. U. oraz właściciele pozostałych firm. Firma F Z. Z. wystawiła w 1997 r. na rzecz strony 14 faktur dokumentujących sprzedaż usług i materiałów budowlanych. Faktury te zostały wystawione w oparciu o także fikcyjne faktury zakupu wystawione przez firmy "B" i "C. Właściciel firmy zeznał w toku postępowania, że jego firma jedynie pośredniczyła w sprzedaży towarów i usług, jednakże nie potrafił wskazać żadnych bliższych okoliczności tych zdarzeń, przyznał, że sprawy jego firmy prowadził jego pełnomocnik R. U., który przyznał w postępowaniu prokuratorskim, że załatwiał sprawy tej firmy, a także, że podrabiał podpisy Z. Z. na fakturach. Fakt ujmowania przez stronę w dokumentach księgowych oraz wynikających z nich kwot w deklaracjach podatkowych związanych z fikcyjnymi zakupami potwierdził w postępowaniu prokuratorskim ówczesny prezes zarządu strony oraz dyrektor strony. Firma "G K, S. wystawiła dla strony 5 faktur dokumentujących sprzedaż materiałów budowlanych, które również dokumentują fikcyjne zdarzenia gospodarcze, co wynika z ustaleń pokontrolnych w tej firmie, w wyniku których m. in. stwierdzono, że faktury wystawiano w oparciu o fikcyjne dokumenty zakupowe - faktury wystawiane przez firmy "B i "C", tymczasem kolejność wystawiania była odwrotne - najpierw wystawiano faktury dla strony, a dopiero później na prośbę R. U. zostały wystawione faktury firm "B i "C" jako podkładki dla firmy "G. "H " R. W. wystawił dla strony 2 rachunki za usługi budowlane, jednakże z ustaleń kontroli wynika, że R. W. zarejestrował działalność gospodarczą, lecz jej nie wykonywał i udokumentowane rachunkami prace nie zostały przez tę firmę wykonane.