Wyrok SN z dnia 16 lipca 2020 r., sygn. I UK 404/18

Art. 70 ust. 3 ustawy emerytalnej należy do imperatywnych norm prawa ubezpieczeń społecznych, przez co nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca przesłanek w nim określonych. W takim razie obowiązek wzajemnej pomocy (art. 61⁴ § 3 k.r.o.) obciąża oboje małżonków pozostających w separacji, w sytuacji gdy przemawiają za tym zasady słuszności. Inaczej mówiąc art. 61⁴ § 3 k.r.o. nie normuje obowiązku alimentacyjnego sensu stricte, lecz parametryzuje sytuację, w której jedna strona ma nieść pomoc drugiej. W jej ramach dokonane czynności nie mogą zaś być jednocześnie oceniane jako wolicjonalne uzewnętrznienie dobrowolnej alimentacji. Już chociażby z tego względu rozróżnić należy szersze pojęcie obowiązku wzajemnego wspierania się członków rodziny od ścisłych jego form, skonkretyzowanych w poszczególnych przepisach o prawach i obowiązkach małżonków przed i po orzeczonej separacji. Natomiast cecha wykładni art. 70 ust. 3 ustawy emerytalnej wymaga indywidualnego ustalenia prawa do alimentów (nawet dobrowolnego). Małżonkowie separowani nie mają obowiązku przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli, bowiem w miejsce tego obowiązku może być egzekwowany obowiązek alimentacyjny. Także samo podjęcie wspólnego pożycia przez małżonków pozostających w separacji nie powoduje jej ustania, gdyż skutki wynikłe z orzeczenia ustanawiającego separację trwają nadal.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący)

SSN Bohdan Bieniek (sprawozdawca)

SSN Piotr Prusinowski

w sprawie z odwołania I.M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w Ł. z udziałem zainteresowanej M.K. o rentę rodzinną, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w dniu 16 lipca 2020 r., skargi kasacyjnej ubezpieczonej od wyroku Sądu Apelacyjnego w [...]. z dnia 12 lipca 2018 r., sygn. akt III AUa [...],

oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny w [...]., wyrokiem z dnia 12 lipca 2018 r., oddalił apelację I.M., przy udziale M.K., od wyroku Sądu Okręgowego w Ł. z dnia 1 marca 2018 r., mocą którego oddalono jej odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, II Oddział w Ł. z dnia 14 listopada 2014 r., którą organ rentowy odmówił odwołującej się prawa do renty rodzinnej po zmarłym W.M.