Wyrok SN z dnia 10 grudnia 2020 r., sygn. I CSK 776/18

Art. 79 ust. 1 pkt. 3 prawa autorskiego zawiera alternatywę rozłączną sposobów naprawienia wyrządzonej szkody, pozostawionych do decyzji uprawnionego. Błędne są te argumenty, które podważają kwalifikację roszczenia z art. 79 ust. 1 pkt. 3 lit. b prawa autorskiego, jako odszkodowawczego, odwołując się do tezy, że dwukrotność stosownego wynagrodzenia przekracza wysokość szkody. Otóż, jest to mylne założenie. Uprawniony bowiem może wybrać możliwość naprawienia szkody na zasadach ogólnych i wówczas zobowiązany będzie do ścisłego wykazania rozmiarów szkody, choć nie jest wyłączone zastosowanie art. 322 k.p.c. Będzie mógł jednak domagać się zaspokojenia nie tylko w granicach damnum emergens, ale także w zakresie lucrum cessans. Utracone korzyści mogą w określonych okolicznościach znacznie przewyższyć poniesioną stratę, która w przybliżeniu oscylowałaby w granicach jednokrotności stosownego wynagrodzenia. Nadto, uprawniony byłby zobowiązany do wykazania pozostałych przesłanek odszkodowawczych, w tym zawinienia, chociażby w postaci culpae levissimae. Z kolei, jeżeli uprawniony wybierze formę odszkodowania ryczałtowego, przewidzianego w art. 79 ust. 1 pkt 3 lit. b prawa autorskiego, to nie będzie musiał wykazywać, ani winy, ani rozmiarów szkody, ale wysokość stosownego wynagrodzenia, sprowadzającego się de facto do szkody rzeczywistej. Wprawdzie, otrzyma to świadczenie w podwójnej wysokości, ale jednocześnie nie będzie mógł dochodzić zaspokojenia w części obejmującej utracone korzyści. W niniejszej sprawie, w sytuacji, gdy pozwana nie spełnia świadczenia od wielu lat, mogłoby się okazać, że ten element szkody ma istotne znaczenie.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Małgorzata Manowska (przewodniczący)

SSN Jacek Grela (sprawozdawca)

SSN Beata Janiszewska

w sprawie z powództwa Stowarzyszenia F. w W. przeciwko S. S.A. w W. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 grudnia 2020 r., skargi kasacyjnej pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 25 kwietnia 2018 r., sygn. akt V ACa (...),