Postanowienie SN z dnia 9 maja 2019 r., sygn. II CNP 80/18

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Krzysztof Pietrzykowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 maja 2019 r., skargi E. G. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 3 listopada 2017 r., sygn. akt I [...]Ca [...], wydanego w sprawie z powództwa E.G. przeciwko K. G., X. G., M. G. i E. G. o obniżenie i uchylenie alimentów,

1. odrzuca skargę;

2. przyznaje adw. H. R. od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w K. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych powiększoną o 23% podatku VAT tytułem wynagrodzenia za udzielenie skarżącemu z urzędu pomocy prawnej w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.

Uzasadnienie

Pozwane wniosły skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 3 listopada 2017 r., zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych oraz naruszenie art. 378 § 1 k.p.c.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Z art. 424 § 1 k.p.c. wynika, że jedną z przesłanek dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest wyczerpanie przez skarżącego wszystkich stawianych do dyspozycji przez system prawny mechanizmów (środków prawnych) umożliwiających korektę niezgodnego z prawem prawomocnego wyroku przez jego zmianę bądź uchylenie. Rozwiązanie to jest wyrazem subsydiarnego charakteru skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jako nadzwyczajnego środka prawnego, który nie służy uchyleniu albo zmianie prawomocnego orzeczenia, lecz inicjuje tylko pierwszą fazę postępowania zmierzającego do realizacji odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa z tytułu wydania niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia sądu (art. 417 § 2 k.c. w związku z art. 77 ust. 1 Konstytucji). Odpowiedzialność ta może aktualizować się tylko wówczas, gdy poszkodowany uczynił wszystko celem wyeliminowania źródła szkody. Dopiero bezskuteczność dostępnych narzędzi procesowych lub ich brak może - w wypadku wystąpienia szkody - uzasadniać roszczenie o jej naprawienie, a tym samym dopuszczalność skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (por. druk sejmowy IV kadencji Sejmu nr 2696, pkt 4; w orzecznictwie zob. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2018 r., III CNP 9/18, OSNC2018, nr 12, poz. 121, i z dnia 20 grudnia 2018 r., III CNP 19/18, niepubl.).