Wyrok SN z dnia 9 listopada 2018 r., sygn. V CSK 607/17

Bezpodstawne wzbogacenie ma miejsce wtedy, gdy w rezultacie określonego zdarzenia następuje wzbogacenie jednej osoby kosztem innej, czyli gdy zachodzi wzajemna zależność pomiędzy uzyskaniem korzyści majątkowej przez wzbogaconego, a uszczerbkiem majątkowym doznanym przez zubożonego. Drugą przesłanką roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia jest uzyskanie korzyści majątkowej kosztem innej osoby bez podstawy prawnej, rozumianej w sposób zobiektywizowany, jako brak - wynikającego z czynności prawnej, ustawy, aktu administracyjnego bądź orzeczenia sądowego - tytułu prawnego legitymizującego przesunięcie korzyści majątkowej do majątku wzbogaconego. Taką podstawę prawną przysporzenia może stanowić również czynność prawna osoby trzeciej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Marta Romańska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Paweł Grzegorczyk

SSN Anna Kozłowska

w sprawie z powództwa E. S.A. w P. przeciwko Zarządcy masy sanacyjnej F. S.A. w restrukturyzacji w K. o zapłatę, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 9 listopada 2018 r., skargi kasacyjnej strony powodowej od wyroku Sądu Apelacyjnego w (...) z dnia 5 lipca 2017 r., sygn. akt V ACa (...),

1) oddala skargę kasacyjną;

2) zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 8100 (osiem tysięcy sto) zł tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Powód E. S.A. w P. wniósł o zasądzenie od F. S.A. w K. kwoty 207.222,79 zł z ustawowymi odsetkami od 18 marca 2015 r., jako równowartości korzyści majątkowej bezpodstawnie uzyskanej kosztem majątku powoda (art. 405 k.c), w związku z nieprawidłowościami w bilansowaniu handlowym na energetycznym rynku bilansującym w okresie od stycznia 2012 r. do stycznia 2013 r.

Pozwany F. S.A. w K., w miejsce którego wstąpił Zarządca Masy Sanacyjnej F. S.A. w restrukturyzacji w K., wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z 2 lutego 2017 r. Sąd Okręgowy w K. oddalił powództwo.

Za bezsporne Sąd Okręgowy uznał, że strony są podmiotami zajmującymi się sprzedażą oraz dystrybucją energii, a tym samym są uczestnikami energetycznego rynku bilansującego. W okresie od 1 stycznia 2012 r. do 31 stycznia 2013 r., przy okazji wdrażania nowych zasad dystrybucji energii elektrycznej, doszło do przejściowych komplikacji w systemie rozliczeniowym na tym rynku. Powód został obciążony opłatą za energię, której w istocie nie pobrał z rynku bilansującego, a w konsekwencji nie sprzedał swoim odbiorcom, natomiast pozwany pobrał z tego rynku i sprzedał swoim odbiorcom dodatkowe jednostki energii elektrycznej, za które nie została mu naliczona opłata. Dane o jednostkach energii elektrycznej pobranych przez poszczególne podmioty działające na rynku bilansującym były przekazywane do naliczającego opłaty operatora systemu przesyłowego - P. S.A. za pośrednictwem systemu wymiany informacji rynku energii (tzw. WIRE) przez E. Spółkę z o.o. w P., jako operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego. E. Spółka z o.o. w P. przekazywała operatorowi systemu przesyłowego informacje o ilości energii pobranej przez powoda z rynku bilansującego na podstawie umowy zawartej z powodem. Czynności E. Spółki z o.o. w P. podjęte w związku z wykonywaniem tej umowy doprowadziły do przypisania powodowi, że pobrał z rynku bilansującego większą ilość energii niż w rzeczywistości. Wskutek tego błędu powód zapłacił na rzecz E. Spółki z o.o. w P. sporną kwotę.