Wyrok SN z dnia 28 marca 2018 r., sygn. IV CNP 10/17

Przy ocenie roszczenia o zachowek pod kątem art. 5 k.c. nie może zostać pominięta ocena moralna postępowania uprawnionego do zachowku względem spadkobiercy ani tak niekorzystna sytuacja zobowiązanego, że realizacja zachowku naraziłaby go na skrajny niedostatek bądź musiała by być postrzegana, jako rażąco niesprawiedliwa.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący)

SSN Anna Kozłowska

SSN Roman Trzaskowski (sprawozdawca)

w sprawie ze skargi powoda o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w B. z dnia 2 czerwca 2016 r., sygn. akt I ACa .../16 w sprawie z powództwa P.S. przeciwko M.B. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 marca 2018 r.,

oddala skargę i odstępuje od obciążenia skarżącego kosztami postępowania.

Uzasadnienie

Powód P.S., wnuk zmarłej A.S. - w chwili jej śmierci małoletni - który byłby powołany do spadku z ustawy, gdyż jego ojciec M.S. (syn zmarłej) nie dożył otwarcia spadku, domagał się zasądzenia na swoją rzecz od M.B. (córki spadkodawczyni), jedynej spadkobierczyni testamentowej, kwoty 80.000 zł z odsetkami ustawowymi o dnia wniesienia pozwu z tytułu zachowku.

Pozwana uznała powództwo do kwoty 28.000 zł z odsetkami ustawowymi od daty orzekania i wniosła o jego oddalenie w pozostałej części.

W sprawie ustalono m.in., że do śmierci ojca powoda, która nastąpiła w dniu 8 lipca 2009 r., relacje między zmarłą a wnukiem były bardzo dobre. Następnie ulegały one pogorszeniu, aż doszło do całkowitego zerwania kontaktów, ponieważ między spadkodawczynią a matką powoda (synową zmarłej) doszło do konfliktu na tle finansowym: za życia ojca powoda spadkodawczyni dzieliła między siebie i swoje dzieci pieniądze z dzierżawy ziemi i z dotacji bezpośrednich, natomiast po jego śmierci zaprzestała przekazywania części czynszu dzierżawnego matce powoda, a gdy ta upomniała się o pieniądze u dzierżawcy, doszło do kłótni między spadkodawczynią i synową. Po raz ostatni pieniądze z dzierżawy zostały przekazane matce powoda w lutym lub marcu 2011 r.