Wyrok SN z dnia 29 listopada 2016 r., sygn. II UK 416/15

1. Funkcję usuwania z obrotu prawnego wadliwych decyzji organu rentowego stanowi art. 114 ustawy emerytalnej. Jeśli niekwestionowanym celem tego przepisu jest podważenie obiektywnie wadliwej decyzji organu rentowego, to zakres jego zastosowania nie może ograniczać się tylko do tych przypadków, gdy organ rentowy wydał obiektywnie wadliwą decyzję na korzyść zainteresowanej osoby (która potwierdziła deklaratywnie prawo do emerytury mimo niespełnienia przez nią przesłanek nabycia tego prawa). Przepis ten tym bardziej powinien znajdować zastosowanie do eliminacji z obrotu takich wadliwych decyzji organu rentowego, które w wyniku błędnej (ze strony organu rentowego) wykładni przepisów prawa lub błędnego zastosowania przepisów prawa do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, doprowadziły do pozbawienia jednostki możliwości faktycznego korzystania z przysługujących jej z mocy samego prawa świadczeń emerytalnych.

2. Znaczenie zawartego w art. 114 ustawy emerytalnej "okoliczności" występuje w dwóch znaczeniach: 1) okoliczności faktycznych oraz 2) okoliczności sprawy. W tym drugim znaczeniu chodzi o ogół wymagań formalnych i materialnoprawnych związanych z ustalaniem decyzją rentową prawa do świadczeń emerytalno-rentowych. Ujawnieniem "okoliczności" w rozumieniu komentowanego przepisu może być stwierdzenie, że wcześniejsza decyzja organu rentowego (odmawiająca prawa do świadczenia) opierała się na błędnej wykładni przepisu normującego jeden z warunków nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym.

3. Ubezpieczony, który po dniu 31 grudnia 2008 r. złożył wniosek o przyznanie mu emerytury na podstawie art. 27 ustawy emerytalnej, nie może być definitywnie pozbawiony ani nie traci prawa do ustalenia należnej emerytury w wyższej wysokości, obliczonej według nowych zasad, choćby we wniosku emerytalnym nie skorzystał (nie zakreślił) zawartej w formularzu wniosku emerytalnego opcji "wyboru" potencjalnie korzystniejszego sposobu obliczenia mu wyższej emerytury (według nowych zasad), zamiast emerytury obliczonej według dotychczasowych zasad, która okazała się niższym świadczeniem emerytalnym.