Wyrok SN z dnia 25 sierpnia 2016 r., sygn. V CSK 699/15

1. Odpowiedzialność uregulowana w art. 299 k.s.h. ma charakter odszkodowawczy, powstaje wtedy, gdy jest oczywiste, że egzekucja, zarówno singularna jak i uniwersalna, okazała lub okazałaby się bezskuteczna. Jest to odpowiedzialność deliktowa na zasadzie winy za szkodę w wysokości niewyegzekwowanej od spółki wierzytelności, spowodowaną bezprawnym, zawinionym niezgłoszeniem przez członków zarządu lub likwidatorów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wniosku o ogłoszenie jej upadłości. Stanowi ona sankcję za niezłożenie we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości, ponoszoną w razie bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce przez osoby będące członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania, którego egzekucja okazała się bezskuteczna - a nawet samej tylko podstawy tego zobowiązania.

2. Dowodem istnienia przysługującej wierzycielowi wierzytelności może być zatwierdzona lista wierzytelności, sporządzona dla potrzeb prowadzonego względem spółki postępowania upadłościowego, a wykazanie przesłanki bezskuteczności nie musi być stwierdzone w postępowaniu egzekucyjnym. Postępowanie upadłościowe jest bowiem rodzajem egzekucji uniwersalnej.

3. Przesłanka związku przyczynowego między niezgłoszeniem wniosku a szkodą łączy się z pełnioną przez pozwanych funkcją. Na równi bowiem ze zgłoszeniem we właściwym czasie wniosku o ogłoszenie upadłości należy potraktować nieistnienie podstaw do jego zgłoszenia w okresie pełnienia przez pozwanego funkcji członka zarządu lub likwidatora.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Antoni Górski

SSN Bogumiła Ustjanicz

w sprawie z powództwa F. P. w Z. (Republika Federalna Niemiec) przeciwko J. S., R. R. i C. A. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 25 sierpnia 2016 r., skargi kasacyjnej pozwanych od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 22 lipca 2015 r.,

1) uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 1 (pierwszym) w części uwzględniającej apelację w stosunku do pozwanego C. A. oraz orzekającej w przedmiocie kosztów procesu, ponadto uchyla zaskarżony wyrok w punkcie 2 (drugim) i w tym zakresie przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu, pozostawiając mu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego,