Wyrok SN z dnia 16 grudnia 2015 r., sygn. IV CSK 141/15

Wymagalność roszczeń należy łączyć z nadejściem ostatniego dnia pozwalającego dłużnikowi spełnić świadczenie zgodnie z treścią zobowiązania, w związku z czym dzień tak rozumianej wymagalności może zostać utożsamiony z terminem spełnienia świadczenia. W tym kontekście wezwanie dłużnika przez wierzyciela do wykonania zobowiązania bezterminowego należy potraktować jako postawienie tego świadczenia w stan wymagalności. Oznacza to, że wymagalność roszczeń wynikających z zobowiązań bezterminowych określa się przy uwzględnieniu normy z art. 455 k.c. Trzeba przy tym koniecznie dodać, odwołując się do treści art. 120 zdanie drugie k.c., że nie chodzi tu o datę faktycznego wezwania do zapłaty, ale o datę, w której wierzyciel wezwałby dłużnika do spełnienia świadczenia w możliwie najwcześniejszym terminie, z uwzględnieniem niezbędnego czasu do wykonania zobowiązania.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Irena Gromska-Szuster

SSN Maria Szulc

w sprawie z powództwa S. K. przeciwko "I." Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o zapłatę, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 16 grudnia 2015 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 1 października 2014 r.,

uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej powództwo i orzekającej o kosztach procesu (pkt I 1 i 2 oraz pkt III) i w tym zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 7 listopada 2013 r. Sąd Okręgowy w G. zasądził od pozwanego I. sp. z o.o. na rzecz powoda S. K. kwotę 208.866,93 zł wraz z ustawowymi odsetkami: - od kwoty 148.217,62 zł od dnia 22 października 2008 r. do dnia zapłaty, - od kwoty 28.274,31 zł od dnia 25 marca 2010 roku do dnia zapłaty i orzekł o kosztach postępowania. Wyrokiem z dnia 1 października 2014 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądzoną w nim od pozwanego na rzecz powoda kwotę 208.866,93 zł z ustawowymi odsetkami obniżył do kwoty 83.242,49 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 72.452,88 zł od dnia 29 października 2008 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 10.789,61 zł od dnia 25 marca 2010 r. do dnia zapłaty, a w pozostałym zakresie oddalił powództwo; oddalił apelację w pozostałej części i orzekł o kosztach postępowania. W sprawie ustalono, że w dniu 16 kwietnia 2007 r. zawarta została pomiędzy powodem S. K. a pozwaną I. sp. z o.o. umowa najmu lokalu użytkowego, który miał zostać wybudowany w Centrum Handlowym Galeria [...]. W umowie strony zastrzegły, że pozwany nie wynajmie żadnej powierzchni innym kontrahentom na potrzeby sprzedaży pieczywa i wyrobów cukierniczych z wyłączeniem sprzedaży samoobsługowej, jaka miała mieć miejsce w markecie spożywczym oraz z wyłączeniem działalności kawiarni prowadzącej sprzedaż wyrobów cukierniczych i pieczywa do konsumpcji na terenie kawiarni (punkt 9.9 umowy). Na wypadek naruszenia powyższego zakazu konkurencji pozwany miał zapłacić powodowi karę umowną w wysokości równowartości w złotych polskich kwoty 200 euro za każdy rozpoczęty dzień prowadzenia takiej działalności (punkt 11.7 umowy). W dniu 27 kwietnia 2007 r. pozwana zawarła z Piekarnią [...]sp. j. umowę najmu lokalu użytkowego w "Galerii [...]" z przeznaczeniem na prowadzenie działalności handlowej w zakresie sprzedaży i konsumpcji na miejscu wyrobów cukierniczych, piekarniczych, lodów oraz napojów bezalkoholowych" - nie wyłączając wyraźnie sprzedaży na wynos.