Wyrok SN z dnia 14 października 2013 r., sygn. II UK 110/13

Wymagalność roszczenia określana jest jako stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Jest to stan potencjalny, o charakterze obiektywnym, którego początek zbiega się z chwilą uaktywnienia się wierzytelności. Początek wymagalności w odniesieniu do zobowiązań wynikających z czynów niedozwolonych nie jest zależny od wezwania do spełnienia świadczenia, zgodnie z art. 455 k.c., powstaje od dnia popełnienia przestępstwa (art. 120 i 442¹ § 2 k.c.)

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Beata Gudowska (przewodniczący, sprawozdawca)

SSN Roman Kuczyński

SSN Zbigniew Myszka

w sprawie z wniosku B. S. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o prawo do emerytury, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 14 października 2013 r., skargi kasacyjnej wnioskodawcy od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 25 października 2012 r.,

oddala skargę.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 25 października 2012 r. Sąd Apelacyjny - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację B. S. od wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 30 kwietnia 2012 r., którym - po ponownym rozpoznaniu sprawy - oddalono jego odwołanie od czterech decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z dnia 31 października, 28 listopada i 31 grudnia 2012 r. w przedmiocie odmowy prawa do emerytury, ustalenia od dnia 1 listopada 2003 r. renty z tytułu niezdolności do pracy w kwocie najniższej, przy przyjęciu stażu 13 lat i 9 miesięcy oraz zobowiązania ubezpieczonego do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia rentowego za trzy lata wstecz, od dnia 1 listopada 2000 r. do dnia 31 października 2003 r. w kwocie 41.681,57 zł z odsetkami. W poprzednim wyroku Sądu Apelacyjnego, uchylającym wyrok Sądu Okręgowego z dnia 28 lipca 2009 r., wskazano na prawomocne skazanie ubezpieczonego wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 21 grudnia 2006 r. między innymi za to, że w okresie od dnia 1 stycznia 1993 r. do dnia 31 października 2003 r. w G., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadził Zakład Ubezpieczeń Społecznych, do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 67.001,55 zł w ten sposób, że w dniu 30 grudnia 1992 r. złożył wniosek o przyznanie renty, do którego dołączył podrobione dokumenty w postaci świadectwa pracy z dnia 6 czerwca 1980 r. w Zakładach Sprzętu Oświetleniowego P. w G., "w którym wskazany był zawyżony okres zatrudnienia", świadectwa pracy z dnia 20 maja 1960 r. z Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w C., świadectwa pracy z dnia 15 września 1968 r. z Państwowego Gospodarstwa Rolnego w N. oraz świadectwa pracy z dnia 31 marca 1975 r. z Wojewódzkiego Związku Spółdzielni Rolniczych "Samopomoc Chłopska" w P. Zakład Inwestycji i Budownictwa Oddział Budowlano - Montażowy w Z., przez co wprowadził w błąd Zakład Ubezpieczeń Społecznych, co do wysokości przepracowanych przez niego okresów składkowych oraz wielkości należnego mu świadczenia rentowego, a następnie pobierał w tym okresie rentę w wyższej od należnej wysokości, czym działał na szkodę Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, czyli występek z art. 270 § 1 k.k. w związku z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. w związku z art. 12 k.k. oraz za usiłowanie doprowadzenia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.874,62 zł miesięcznie, czego nie osiągnął wobec dokonania weryfikacji dokumentów przez pracowników Zakładu. Został za to skazany na karę pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący trzy lata, a na mocy art. 72 § 2 k.k. nałożono na niego obowiązek częściowego naprawienia szkody, przez zapłatę na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, kwoty 30.000 zł w okresie dwu lat od dnia uprawomocnienia się wyroku.