Wyrok SN z dnia 20 listopada 2014 r., sygn. I PK 88/14

1. Dla spełnienia warunku złożenia pracownikowi oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy nie jest konieczne, aby adresat rzeczywiście zapoznał się z treścią pisma. Spośród możliwych koncepcji skutecznego złożenia oświadczenia woli (teoria oświadczenia, teoria wysłania, teoria doręczenia, teoria zapoznania) ustawodawca polski dokonał wyboru teorii doręczenia. Teoria ta na gruncie art. 61 § 1 k.c. oznacza nie tyle dostarczenie oświadczenia do rąk własnych adresata, co doręczenie w taki sposób, że adresat ma możliwość zapoznania się z jego treścią. Jeśli więc nadawca oświadczenia ma prawo spodziewać się, że odbiorca będzie przebywał w miejscu, do którego kieruje oświadczenie, to decydujący dla uznania oświadczenia za doręczone jest co do zasady moment dostarczenia oświadczenia w to miejsce. Konsekwencje faktycznej niemożności odbioru obciążają adresata, chyba że nadawca wiedział, że miejscu, do którego doręcza oświadczenie jego adresata nie zastanie.

2. Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę wymaga złożenia, choćby naruszającego prawo, oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Romualda Spyt (przewodniczący)

SSN Zbigniew Hajn

SSA Szczepaniak - Cicha (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa J. W. przeciwko Fabryce "R." Spółce Akcyjnej o dopuszczenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 20 listopada 2014 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. z dnia 21 listopada 2013 r.,

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Sąd Rejonowy w R. wyrokiem z dnia 5 czerwca 2013 r. zobowiązał pozwaną Fabrykę [...] do dopuszczenia powoda J. W. do pracy na dotychczasowych warunkach pracy i płacy oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód był zatrudniony w pozwanym zakładzie od 1969 r., ostatnio na stanowisku frezer-strugacz-dłutownik na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W dniu 12 grudnia 2011 r. szef produkcji N.S. zauważył, że powód ma problemy z wymową, zatacza się, wyczuwalna jest woń alkoholu. Na zwróconą uwagę powód w sposób obcesowy zwrócił się do przełożonego, groził mu i zanim nadszedł pracownik ochrony powód opuścił miejsce pracy. Następnego dnia powód stawił się w pracy, został poinformowany przez szefa, że będzie wszczęta procedura zwolnienia z pracy, powód przeprosił za swoje zachowanie. W dniu 13 grudnia 2011 r. pracodawca zwrócił się do związku zawodowego z informacją o zamiarze rozwiązania umowy o pracę z powodem bez wypowiedzenia z jego winy, związek zawodowy nie wniósł zastrzeżeń. J. W. świadczył pracę w dniach 13-15 grudnia 2011 r., a w dniu 16 grudnia 2011 r. podjął leczenie w Samodzielnym Wojewódzkim Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych [...] w związku z uzależnieniem od alkoholu. Przebywał tam do dnia 6 lutego 2012 r. Pracodawca w piśmie z dnia 13 grudnia 2011 r. zawarł oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę z powodem bez zachowania okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wskazano ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, polegające na pozostawaniu w dniu 12 grudnia 2011 r. w miejscu pracy w stanie wskazującym na spożycie alkoholu i publiczne znieważanie pracowników oraz stosowanie wobec nich gróźb. Oświadczenie to skierowano na adres powoda w dniu 16 grudnia 2011 r. Przesyłka powróciła do pracodawcy jako niedoręczona, dwukrotnie awizowana. Pisma o rozwiązaniu umowy o pracę powód nigdy nie otrzymał. W dniu 16 grudnia 2011 r. żona powoda poinformowała prezesa zarządu pozwanej spółki, że mąż podjął leczenie szpitalne, zaświadczenie o pobycie w szpitalu przekazane zostało przełożonemu powoda w dniu 19 grudnia 2011 r. Natomiast w dniu 12 stycznia 2012 r. żona powoda odebrała przesłane pocztą świadectwo pracy, w którym wskazano, że stosunek pracy trwał do 3 stycznia 2012 r. O treści świadectwa pracy poinformowała powoda jego córka, kiedy przebywał jeszcze w szpitalu. Prawomocnym wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2012 r. Sąd Rejonowy oddalił powództwo J. W. o przywrócenie do pracy ponieważ uznał, że stosunek pracy powoda nie został skutecznie rozwiązany. J. W. kilkakrotnie zgłaszał swą gotowość do podjęcia pracy, lecz pracodawca odmawiał nie podając przyczyn. W tych okolicznościach Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo o dopuszczenie do pracy, podzielając stanowisko Sądu Rejonowego w R. wyrażone w uzasadnieniu wyroku w sprawie V P .../12, że stosunek pracy pomiędzy stronami nadal istnieje. Oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę nigdy nie zostało powodowi skutecznie złożone. Samo wysłanie przesyłki nie jest wystarczające, skoro oświadczenie skierowano pod adres domowy, choć pracodawca wiedział, że powód tam nie przebywa.