Wyrok SN z dnia 5 lipca 2012 r., sygn. I PK 31/12

Stany świadomości człowieka takie, jak wola, cel działania, zamiar, są elementem ustaleń stanu faktycznego, wyłączonym spod kontroli kasacyjnej.

Teza od Redakcji

Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący)

SSN Józef Iwulski (sprawozdawca)

SSN Zbigniew Korzeniowski

w sprawie z powództwa N. P.-C. przeciwko "L." Technika Przemysłowa Spółce z o.o. o przywrócenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 5 lipca 2012 r., skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K. z dnia 6 października 2011 r.,

oddala skargę kasacyjną i zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2011 r., Sąd Rejonowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo N. P.-C. przeciwko "L." Technice Przemysłowej Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością o przywrócenie do pracy i orzekł o kosztach procesu.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że powódka była zatrudniona w pozwanej Spółce od dnia 1 lipca 2003 r., ostatnio na stanowisku starszego specjalisty ds. sprzedaży. W zakładzie pracy istniała praktyka polegająca na tym, że pracownicy mogli w godzinach pracy załatwiać sprawy prywatne poza biurem, przy czym w takich sytuacjach powinni uprzednio uzyskać zgodę przełożonych na opuszczenie zakładu pracy, a gdy bezpośredni przełożony był nieobecny, o zgodę należało wystąpić do dyrektora handlowego-prokurenta Spółki D. T. lub do "kadrowej" K. S. Po uzyskaniu zgody pracownik wpisywał się do ewidencji wyjść. W większości przypadków pracownicy po otrzymaniu zgody przełożonego na opuszczenie pracy informowali również "kadrową", że wychodzą z pracy. W marcu 2010 r. ustalono nowe warunki przyznawania premii prowizyjnej dla pracowników Spółki w wysokości 4% zysku brutto od sprzedaży. Jednak w drugiej połowie sierpnia 2010 r. kierownictwo Spółki zorientowało się, że wysokość prowizji została ustalona niekorzystnie z punktu widzenia interesów gospodarczych pracodawcy. Nowe zasady prowizyjne powodowały, bowiem, że pracownicy handlowi otrzymywali wyższe wynagrodzenia niż ich przełożeni oraz 2-3-krotnie wyższe pensje niż pracownicy zatrudnieni na porównywalnych stanowiskach i o zbliżonych kwalifikacjach. Po wykryciu tej okoliczności prokurent Spółki powiadomił pracowników o zaistniałej sytuacji i oznajmił, że kroki zmierzające do naprawy tego stanu rzeczy zostaną podjęte do przeprowadzeniu w Niemczech konsultacji z udziałowcami Spółki. Od tego momentu w zakładzie pracy "panowała gorączkowa atmosfera". W dniu 30 sierpnia 2010 r. prokurent spotkał się z pracownikami działu, w którym pracowała powódka, w celu wyjaśnienia przyczyn zmiany zasad wynagradzania prowizyjnego. Zaproponował pracownikom zawarcie porozumień zmieniających warunki wynagradzania, przy czym planowana obniżka wynagrodzeń miała nastąpić od sierpnia 2010 r. Pracownicy mieli rozważyć propozycję złożoną przez prokurenta do następnego dnia (31 sierpnia 2010 r.), przy czym prokurent nie oznajmił załodze, jakie skutki będzie miała odmowa wyrażenia zgody na zawarcie porozumień zmieniających. Bezpośrednio po zakończeniu tego spotkania powódka udała się do "kadrowej", która w odpowiedzi na pytanie, jak będzie wyglądać "sytuacja zarobkowa" powódki w przyszłości, oznajmiła, że pracodawca najprawdopodobniej zaproponuje powódce zawarcie porozumienia zmieniającego warunki wynagradzania. W dniu 31 sierpnia 2010 r. powódka przebywała w miejscu pracy od godziny 7.15. W jej dziale panowała bardzo nerwowa atmosfera, w związku z czym wszyscy pracownicy wykazywali objawy typowe dla sytuacji stresowych (dolegliwości żołądkowe, konieczność korzystania z toalety itp.). Powódka czuła się źle, miała biegunkę, ból żołądka, nudności, drżenie, pociła się i w tej sytuacji podjęła decyzję, że uda się do lekarza. O godzinie 10.30 powódka wysłała do prokurenta Spółki, "kadrowej" i swego bezpośredniego przełożonego G. P. e-mail o treści "Zawiadamiam, że gorzej się poczułam i muszę wyjść do lekarza. Nie ma obecnie w biurze przełożonego dlatego informuję o tym drogą mailową". Następnie powódka dokonała stosownego wpisu w księdze wyjść, po czym wyszła z biura. Powódka nie czekała na ewentualną odpowiedź zwrotną w sprawie swego e-maila, chciała jak najszybciej znaleźć się u lekarza. Po wyjściu z budynku minęła przelotem "kadrową" i nie zatrzymując się udała się prosto do swojego samochodu. "Kadrowa" sprawdziła na recepcji wpisy w księdze wyjść oraz skrzynkę mailową, a następnie zapytała przełożonych powódki, czy udzielili jej zgody na wyjście z pracy. G. P. i D. T. zaprzeczyli, a następnie zapoznali się z treścią e-maila powódki. Na prośbę kadrowej G. P. usiłował skontaktować się telefonicznie z powódką, lecz jej telefon komórkowy był wyłączony, dlatego przełożony ograniczył się do wysłania powódce e-maila przypominającego, że zgodnie z regulaminem pracy powinna dysponować uprzednią zgodą na opuszczenie zakładu pracy. W międzyczasie powódka miała wizytę u lekarza, w czasie której zdiagnozowano u niej grypę jelitową. Lekarz zalecił jej dietę oraz odpoczynek i wystawił zwolnienie chorobowe do końca tygodnia. W czasie wizyty u lekarza powódka miała wyłączony telefon. Niezwłocznie po zakończeniu wizyty powódka zadzwoniła do G. P. i oznajmiła, że źle się poczuła, udała się do lekarza i otrzymała zwolnienie chorobowe. Oświadczeniem z dnia 31 sierpnia 2010 r. Spółka rozwiązała z powódką umowę o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych polegającego na samowolnym, bezprawnym opuszczeniu miejsca pracy w dniu 31 sierpnia 2010 r. o godzinie 10.31. W piśmie rozwiązującym umowę pracodawca dodał, że opuszczenie przez powódkę stanowiska pracy - w kontekście zapowiedzi dokonania przez niego wypowiedzeń zmieniających warunki płacowe - było podyktowane wyłącznie zamiarem uniemożliwienia Spółce wręczenia jej w dniu 31 sierpnia 2010 r. oświadczenia o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków płacy.