Wyrok NSA z dnia 19 lutego 2021 r., sygn. II GSK 596/20

Zawody prawnicze

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Andrzej Kuba Sędzia NSA Wojciech Kręcisz (spr.) Sędzia del. WSA Krzysztof Dziedzic po rozpoznaniu w dniu 19 lutego 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej A.B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2019 r. sygn. akt VI SA/Wa 1532/19 w sprawie ze skargi A.B. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] maja 2019 r. nr [...] w przedmiocie sprzeciwu wobec wpisu na listę adwokatów 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. uchyla zaskarżoną decyzję; 3. zasądza od Ministra Sprawiedliwości na rzecz A.B. 1.120 (słownie: tysiąc sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 13 listopada 2019 r., sygn. akt VI SA/Wa 1532/19 oddalił skargę A.B. na decyzję Ministra Sprawiedliwości z [...] maja 2019 r. nr [...] w przedmiocie sprzeciwu wobec wpisu na listę adwokatów.

Sąd I instancji przedstawił na wstępie stan faktyczny sprawy, z którego wynikało, że zaskarżoną decyzją z [...] maja 2019 r. Minister Sprawiedliwości na podstawie art. 104 i art. 107 § 1 i 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm., zwanej dalej: k.p.a.), w związku z art. 69a ust. 1 i z art. 65 pkt 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1184 ze zm.) wniósł sprzeciw wobec wpisu skarżącego na listę adwokatów Okręgowej Izby Adwokackiej w [...], dokonanego na mocy uchwały Okręgowej Rady Adwokackiej w [...] z dnia [...] stycznia 2019 r. W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Minister Sprawiedliwości podał, że Okręgowa Rada Adwokacka w [...] uchwałą z dnia [...] stycznia 2019 r. na podstawie art. 65 pkt 1-4, art. 68 ust. 1 i art. 69a ust. 1 ustawy - Prawo o adwokaturze, wpisała skarżącego na listę adwokatów. W dniu 1 lutego 2019 r. na podstawie art. 69 ust. 2 ustawy - Prawo o adwokaturze, akta osobowe skarżącego zostały zwrócone celem jego uzupełnienia poprzez załączenie do akt postępowania następujących dokumentów, dotyczących kandydata: 1. aktualnej informacji o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego; 2. postanowienia z [...] listopada 2017 r. o zastosowaniu środka zapobiegawczego w postaci zastosowania zawieszenia w czynnościach aplikanta adwokackiego; 3. informacji, kiedy i w jakich okolicznościach samorząd adwokacki pozyskał informacje o zastosowanym środku zapobiegawczym w postaci zawieszenia w czynnościach aplikanta adwokackiego; 4. informacji, czy w czasie zawieszenia w czynnościach aplikant adwokacki brał udział w czynnościach dla aplikantów adwokackich; 5. informacji o okolicznościach uzyskania w trakcie zawieszenia w czynnościach aplikanta adwokackiego zaświadczenia Okręgowej Rady Adwokackiej w [...] o odbyciu aplikacji adwokackiej z [...] stycznia 2018 r.; 6. całości akt osobowych aplikanta adwokackiego; 7. informacji, na jakim etapie znajduje się aktualnie dochodzenie dyscyplinarne prowadzone w sprawie kandydata przez Rzecznika Dyscyplinarnego Izby Adwokackiej w [...], sygn. akt X. Dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w [...] pismem z 24 kwietnia 2019 r. stanowiącym odpowiedź na pismo z 1 lutego 2019 r., uzupełnił akta osobowe skarżącego. Minister Sprawiedliwości podał, że na podstawie uzupełnionego materiału dowodowego ustalono, że postanowieniem prokuratora Prokuratury Okręgowej w [...]z dnia [...] stycznia 2018 r., sygn. akt Y. zostało umorzone śledztwo w sprawie skarżącego na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. oraz uchylono środek zapobiegawczy w postaci zawieszenia w czynnościach aplikanta adwokackiego zastosowany wobec skarżącego na podstawie postanowienia z dnia [...] listopada 2017 r. W dniu [...] kwietnia 2019 r. w sprawie sygn. akt X. umorzono zaś dochodzenie dyscyplinarne prowadzone w sprawie skarżącego. Organ podkreślił, że w przypadku, o którym mowa w art. 69 ust. 2 ustawy - Prawo o adwokaturze, to jest jeżeli zawarty w aktach osobowych wniosek o wpis nie zawiera wszystkich wymaganych informacji lub dokumentów, Minister Sprawiedliwości zwraca uchwałę wraz z aktami osobowymi kandydata do właściwej okręgowej rady adwokackiej w celu uzupełnienia - wówczas bieg tego terminu liczy się od dnia ponownego doręczenia uchwały wraz z aktami osobowymi. W okolicznościach tej sprawy akta osobowe wraz z uchwałą wpłynęły do Ministerstwa Sprawiedliwości, po uzupełnieniu, w dniu 25 kwietnia 2019 r. Minister Sprawiedliwości stanął na stanowisku, że w przypadku kandydata zachodzą przesłanki wpisu, o których mowa w art. 65 pkt 2, 3 i 4 ustawy - Prawo o adwokaturze. Nie można jednak przyjąć, że skarżący spełnia wymóg nieskazitelnego charakteru i daje swym dotychczasowym zachowaniem rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata, zgodnie z art. 65 pkt 1 ustawy - Prawo o adwokaturze. Minister wskazał, że jakkolwiek śledztwo prowadzone przez Prokuraturę Okręgową w [...] w sprawie ułatwienia ucieczki pozbawionemu wolności klientowi przez skarżącego zostało prawomocnie umorzone w związku z tym, że zgromadzony materiał dowodowy jest niewystarczający do wykazania jego zamiaru w tym zakresie, to nie można z tego wywodzić, że inne okoliczności i zachowania opisane w uzasadnieniu postanowienia o częściowym umorzeniu śledztwa z dnia [...] stycznia 2018 r., sygn. akt Y. nie miały miejsca i nie mogą być poddawane ocenie przez pryzmat zasad etycznych i moralnych. Zdaniem Ministra Sprawiedliwości, na ocenę nieskazitelności charakteru kandydata pod kątem rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu adwokata ma wpływ fakt dopuszczenia się zachowania, do którego przyznał się w złożonych wyjaśnieniach, polegającego na dostarczaniu dokumentów dla klienta pozbawionego wolności z pominięciem kontroli i pośrednictwa organu, do którego dyspozycji pozostawał, które rzutuje na jego wiarygodność, odpowiedzialność oraz uczciwość. Swoim zachowaniem sprzeniewierzył się on podstawowym zasadom godności i uczciwości. Zachowanie to jest bowiem sprzeczne z art. 217a § 1 k.k.w. i narusza także § 29 Zbioru Zasad Etyki Adwokackiej i Godności Zawodu. W konkluzji Minister Sprawiedliwości stwierdził, że skarżący będąc dopiero u progu kariery prawniczej, dopuścił się takiego zachowania, które podważa jego wiarygodność i przydatność do wykonywania zawodu adwokata, jako zawodu zaufania publicznego. Ustawowo zagwarantowane Ministrowi Sprawiedliwości prawo sprzeciwu wobec wpisu na listę adwokatów służy temu, by ten zawód wykonywały tylko te osoby, które mogą sprostać wysokim wymaganiom, także moralnym, etycznym i osobowościowym.