Wyrok NSA z dnia 18 kwietnia 2019 r., sygn. II OSK 1148/18

Inne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Chlebny Sędziowie Sędzia NSA Roman Hauser Sędzia del. NSA Andrzej Irla (spr.) po rozpoznaniu w dniu 18 kwietnia 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 15 grudnia 2017 r. sygn. akt IV SA/Wr 613/17 w sprawie ze skargi K. S. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu objętym skargą kasacyjną wyrokiem z dnia 15 grudnia 2017 r. (sygn. akt IV SA/Wr 613/17) oddalił skargę K. S. na decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] lipca 2017 r. (nr [...]) w przedmiocie odmowy przyznania uprawnień kombatanckich.

Wyrok ten zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Kontrolowaną przez sąd I instancji decyzją z dnia [...].07.2017 r. (Nr [...]) Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...].06.2016 r. odmawiającą K. S. przyznania uprawnień kombatanckich. Z uzasadnienia tej decyzji wynika, że K. S. (z domu W.) zwróciła się wnioskiem z 1.03.2012 r. o przyznanie jej uprawnień kombatanckich i uznanie za osobę represjonowaną. W uzasadnieniu tego wniosku podała, że wraz z rodziną wywieziona została w 1950 r. z miejsca zamieszkania tj. z K. (obecnie obwód [...], rejon [...]) do miejscowości M., gdzie był kołchoz i gdzie zmuszana była do ciężkiej pracy i cierpiała głód - aż do 1957 r., kiedy to wraz z rodziną opuściła ZSRR. Powodem wywiezienia była polska narodowość wnioskodawczyni i jej rodziny oraz katolickie wyznanie. Organ administracji wyjaśnił, że wniosek skarżącej o przyznanie uprawnień kombatanckich był już uprzednio dwukrotnie odmownie załatwiany, jednak wydane decyzje były uchylone przez sądy administracyjne. Powodem takiego stanu rzeczy było niewyczerpujące przeprowadzenie postępowania dowodowego w sprawie (wyrok NSA z 13.11.2013 r., II OSK 557/13 i wyrok WSA we Wrocławiu z 02.12.2015 r., IV SA/Wr 385/15). Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych podał, że uzupełnił postępowanie dowodowe, i przeprowadził zarówno dowody z dokumentów jak i dowody o charakterze osobowym. W ocenie organu administracji, zebrane dowody nie potwierdzają tego, że wnioskodawczyni w grudniu 1949 r. została wraz z rodziną deportowana (zesłana) z przyczyn religijnych i narodowościowych. Nie dał wiary organ administracji dowodom z zeznań świadków, tj. S. S. z domu W. (siostry strony) oraz z M. W. (brata strony), a także dowodowi z przesłuchania strony - z uwagi na rozbieżności dotyczące m.in. początkowej daty przesiedlenia rodziny W. oraz docelowego miejsca przesiedlenia (U. albo M.). Akcentował organ administracji, że okoliczności istotne w sprawie dotyczą zdarzeń sprzed kilkudziesięciu lat, co oznacza, że osobowe źródła dowodowe mają w tym przypadku niską wartość dowodową, zarówno ze względu na znaczny upływ czasu, subiektywizm świadków, a często i zamiar pomocy w uzyskaniu świadczeń związanych ze statusem kombatanta. Także zebrana dokumentacja nie potwierdza faktu deportowania (zesłania) strony z przyczyn politycznych, religijnych czy narodowościowych. W ocenie orzekającego organu administracji, bliskość miejscowości M. względem K. (obie miejscowości położone są w tej samej gminie) wyklucza możliwość traktowania ewentualnego przesiedlenia strony wraz z rodziną w kategoriach zesłania (deportacji), bowiem ustawodawca miał na myśli przypadki wywiezienia w głąb ZSRR w granicach sprzed 17.09.1939 r. (najczęściej na obszar Syberii). Z powyższych przyczyn rekomendacja Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych Koło Miejsko-Gminne w miejscowości G., wydana na podstawie bliżej niewymienionych dokumentów, uznana została za dowód niewystarczający do potwierdzenia faktu represji podnoszonych przez stronę.