Wyrok NSA z dnia 13 listopada 2018 r., sygn. II OSK 1790/18

Samorząd terytorialny

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz (spr.) Sędzia del. WSA Kazimierz Bandarzewski Protokolant sekretarz sądowy Aleksandra Traczuk po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Wojewody Wielkopolskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 22 marca 2018 r. sygn. akt IV SA/Po 158/18 w sprawie ze skargi Rady Miasta Poznania na zarządzenie zastępcze Wojewody Wielkopolskiego z dnia 13 grudnia 2017 r. nr KN-I.4102.35.2017.16 w przedmiocie nadanie ulicy 23 lutego położonej w mieście Poznań nazwy por. Janiny Lewandowskiej 1. oddala skargę kasacyjną 2. zasądza od Wojewody Wielkopolskiego na rzecz Miasta Poznania kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasycyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 22 marca 2018 r. sygn. akt IV SA/Po 158/18 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, w sprawie ze skargi Rady Miasta Poznania na zarządzenie zastępcze Wojewody Wielkopolskiego z dnia 13 grudnia 2017 r. nr KN-I.4102.35.2017.16 w przedmiocie nadania ulicy 23 lutego położonej w mieście Poznań nazwy por. Janiny Lewandowskiej, uchylił zarządzenie zastępcze.

Wyrok ten został wydany w następującym stanie sprawy:

Zarządzeniem zastępczym z dnia 13 grudnia 2017 r. Wojewoda Wielkopolski, na podstawie art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy jednostek organizacyjnych, jednostek pomocniczych gminy, budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz pomniki (Dz.U. z 2016 r., poz. 744 ze zm. i z 2017 r., poz. 1389), zwanej dalej "ustawą o zakazie propagowania komunizmu" nadał dotychczasowej ulicy 23 lutego nazwę por. Janiny Lewandowskiej.

W uzasadnieniu aktu Wojewoda podniósł, że nazwa ulicy 23 lutego spełnia rolę daty symbolizującej komunizm. Jak wynika z opinii Instytutu Pamięci Narodowej (dalej także w skrócie "IPN") w dniu 23 lutego 1945 r. nastąpiło wkroczenie jednostek Armii Czerwonej do Poznania. Zgodnie z polityką władz komunistycznych wydarzenie to było celebrowane jako "dzień wyzwolenia" oraz powód wdzięczności wobec Armii Czerwonej. W latach 1944-1945 Armia Czerwona stała się narzędziem ponownej aneksji niemal połowy terytorium kraju oraz budowy komunistycznego systemu, w pełni zależnego od władz w Moskwie. Stacjonowanie Armii Czerwonej na ziemiach polskich po roku 1944 r. uniemożliwiło odbudowę niepodległej Rzeczypospolitej Polskiej i było podstawowym czynnikiem, który zapewnił funkcjonowanie państwa komunistycznego na ziemiach polskich, objętych dominacją ZSRS.