Wyrok NSA z dnia 17 listopada 2017 r., sygn. II FSK 3012/15

Podatek dochodowy od osób fizycznych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jacek Brolik (sprawozdawca), Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia WSA (del.) Jacek Niedzielski, Protokolant Dorota Rembiejewska, po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2017 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 8 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Lu 15/15 w sprawie ze skargi E. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 31 października 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2012 r. oraz wysokości odsetek od zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za styczeń, marzec i kwiecień 2012 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie, 2) zasądza od E. P. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Lublinie kwotę 1650 (słownie: jeden tysiąc sześćset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 8 maja 2015 r. o sygn. akt I SA/Lu 15/15 w sprawie ze skargi E. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie z dnia 31 października 2014 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2012 r. oraz wysokości odsetek od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych za styczeń, marzec i kwiecień 2012 r. uchylił zaskarżoną decyzję.

1.2. W uzasadnieniu wyroku Sąd I instancji wskazał, że zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Skarbowej w Lublinie utrzymał w mocy decyzję Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w L. z dnia 22 kwietnia 2014 r., określającą skarżącemu zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2012 r. w kwocie 45.134 zł oraz wysokość odsetek za zwłokę od niezapłaconych w terminie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za styczeń, marzec i kwiecień 2012 r. w kwocie 23.248 zł. W ocenie organu, podatnik nie wykazał żadnych wiarygodnych okoliczności świadczących o tym, aby obrót nieruchomościami miał rzeczywisty związek z prywatną, osobistą sferą życia podatnika. Zdaniem organu, była to działalność gospodarcza, o której mówi art. 5a pkt 6 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm. w brzmieniu dla rozpatrywanego roku podatkowego - u.p.d.o.f.). Powyższe okoliczności dały podstawę do rozpoznania przychodu podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 14 ust. 1 u.p.d.o.f., który nie został zgłoszony właściwemu organowi podatkowemu. Organ drugiej instancji podkreślił, że podatnik nie prowadził podatkowej księgi przychodów i rozchodów, pomimo że taki obowiązek spoczywał na nim stosownie do treści art. 24a ust. 1 u.p.d.o.f. Uwzględniając z jednej strony narastająco przychód z poszczególnych sprzedaży (łącznie w wysokości 673.000 zł), a z drugiej strony koszty nabycia kolejnych nieruchomości narastająco (w wysokości 341.827,17 zł ), podatnik w styczniu, w marcu i w kwietniu 2012 r. był zobowiązany odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od kwot odpowiednio 229.302 zł, 358,550 zł, 575.504 zł w wysokości odpowiednio 60.847 zł,41.359 zł, 69.425 zł. Odsetki od tych kwot zaliczek zostały naliczone za czas poczynając od upływu ustawowego terminu płatności do dnia 20 stycznia 2013 r. w części ponad kwotę zobowiązania podatkowego. Organ wyjaśnił, że stosownie do treści art. 24 ust. 2 u.p.d.o.f. dla prawidłowego określenia podstawy opodatkowania z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej należało ustalić na podstawie aktów notarialnych remanent początkowy (470. 000 zł na koniec 2011 r.) oraz remanent końcowy (310.000 zł na koniec 2012 r.). W zakresie konkretnie już wyliczenia dochodu podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej organ odwołał się do uzasadnienia decyzji organu pierwszej instancji, w myśl którego: przychód wyniósł 673.000 zł; koszty 501.827,17 zł, w tym remanent na początek 2012 r. 470.000 zł + zakup towarów handlowych 285.000 zł - remanent na koniec 2012 r. 310.000 zł + pozostałe wydatki 56.827,17 zł. Powyższe wyliczenie doprowadziło organ do przyjęcia dochodu podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości 171.172,83 zł. Jednocześnie organ wyjaśnił, że stosownie do art. 23 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa (Dz.U.2012.749 ze zm. - o.p.) zasadne było odstąpienie od oszacowania podstawy opodatkowania i określenie jej w oparciu o treść dokumentów uzyskanych przez organ, tj. aktów notarialnych. Organ uzasadniał, że dla określenia prawidłowej wysokości zobowiązania do dochodu podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej należało doliczyć dochód z emerytury w wysokości 37.533,92 zł. Sumę tych kwot organ przyjął za podstawę opodatkowania, po czym uwzględnił w rozliczeniu już pobrane składki na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki. W podstawie prawnej powyższego sposobu określenia podatnikowi wysokości zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za rozpatrywany rok podatkowy organ powołał art. 37 ust. 1b u.p.d.o.f. w zw. z art. 23 § 3 o.p.