Wyrok NSA z dnia 20 lipca 2016 r., sygn. I OSK 944/16

Pod pojęciem środków egzekucyjnych należy rozumieć zinstytucjonalizowane formy przymusu państwowego stosowane według ściśle określonej procedury, a skierowane bezpośrednio na wykonanie obowiązku prawnego. Ich zastosowanie ma, zatem doprowadzić do wykonania ciążącego na zobowiązanym obowiązku. Skuteczność środków egzekucyjnych jest jednym z podstawowych czynników przesądzających o efektywności administracji publicznej.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.), Sędzia NSA Monika Nowicka, Sędzia del. WSA Grażyna Staniszewska, Protokolant starszy inspektor sądowy Kamil Wertyński, po rozpoznaniu w dniu 20 lipca 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Okręgowego Inspektora Pracy w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 20 stycznia 2016 r. sygn. akt IV SA/Po 831/15 w sprawie ze skargi Wyższej Szkoły [...] w P. na postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w P. z dnia [...] sierpnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. zasądza od Wyższej Szkoły [...] w P. na rzecz Okręgowego Inspektora Pracy w P. kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 20 stycznia 2016 r., IV SA/Po 831/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w P. z [...] sierpnia 2015 r., nr [...] w przedmiocie grzywny w celu przymuszenia.

W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że przedmiotem kontroli było ostateczne postanowienie Okręgowego Inspektora Pracy w P., utrzymujące w mocy postanowienie o wymierzeniu grzywny w celu przymuszenia wydane na podstawie art. 119 § 1 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j. Dz. U. z 2014 r., Nr 1619, ze zm.; dalej jako: "u.p.e.a."). Egzekwowany obowiązek o charakterze niepieniężnym wynikał z wydanej przez Inspektora Pracy decyzji wskazanej w punktach 1-3 nakazu z [...] września 2014 r. nr rej. [...], zobowiązującego skarżącą jako pracodawcę do wypłacenia jej pracownikom określonych w nakazie należności. Z brzmienia powołanego wyżej art. 119 § 1 u.p.e.a. wynika, że wymierzenie grzywny w celu przymuszenia nie ma charakteru uznaniowego, lecz jest obligatoryjne. Celem postępowania egzekucyjnego jest bowiem doprowadzenie do wykonania przez zobowiązanego obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym (art. 1 u.p.e.a.). Kwotowe granice grzywny w celu przymuszenia, nakładanej przez organ egzekucyjny, określone zostały w art. 121 § 2-5 u.p.e.a. Zgodnie z art. 121 § 2 wysokość nałożonej grzywny nie mogła przekraczać kwoty 10.000 zł, a w stosunku do osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej - kwoty 50.000 zł. W świetle orzecznictwa sądów administracyjnych wysokość grzywny powinna zależeć od "uzasadnionego uznania" organu egzekucyjnego, który nakładając ją powinien kierować się zasadą celowości i skuteczności, mając na uwadze okoliczności konkretnej sprawy. Innymi słowy organ ma wykazać, że nakładając grzywnę działał racjonalnie (por. wyrok NSA z 20 września 2006 r., I OSK 530/06).