Wyrok NSA z dnia 24 listopada 2015 r., sygn. II FSK 1419/14

Skoro podatnik nie wykazał poniesienia kosztu, wadliwie prowadził lub w ogóle nie prowadził ksiąg podatkowych, to nie może liczyć na przypisywanie mu kosztów w wyniku oszacowania. Oszacowanie podstawy opodatkowania jest bowiem instytucją wyjątkową, gdyż ustalona w tym trybie podstawa opodatkowania nie jest tożsama z podstawą faktycznie zaistniałą, a jedynie powinna maksymalnie zbliżać się do tej wielkości. Jeśli podatnik narusza swoje obowiązki w zakresie dokumentowania transakcji gospodarczych, a organ podatkowy prawidłowo zakwestionuje takie transakcje jako źródło kosztu podatkowego, to szacowanie podstawy mogłoby doprowadzić do przypisania kosztów de facto nie poniesionych.

Teza od Redakcji

 

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz, Sędzia NSA Anna Dumas, Sędzia WSA (del.) Jarosław Trelka (sprawozdawca), Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej B. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2014 r. sygn. akt I SA/Po 642/13 w sprawie ze skargi B. P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 26 kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2008 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od B. P. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu kwotę 3600 (słownie: trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z 30 stycznia 2014 r., sygn. I SA/Po 642/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę B. P. (dalej zwanego też "Skarżącym" lub "Podatnikiem") na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 kwietnia 2013 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za rok 2008.

Z przyjętego przez Sąd pierwszej instancji stanu faktycznego wynika, że Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej w P. - Ośrodek Zamiejscowy w K., decyzją z dnia 30 grudnia 2010 r. określił Skarżącemu zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 r. w kwocie 194 441 zł. W uzasadnieniu Organ wskazał, że Podatnik prowadził w 2008 r. działalność gospodarczą pod nazwą "E." B. P. w zakresie m.in. sprzedaży hurtowej złomu. Podatnik zawyżył koszty uzyskania przychodów 2008 r. o łączną kwotę 512 934, 57 zł, na którą składają się m.in.: kwota 213 095 zł, wynikająca z faktur VAT wystawionych przez M. U. za zakup złomu oraz kwota 214 003, 30 zł, wynikająca z umów kupna - sprzedaży złomu. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami Organ pierwszej instancji, na podstawie art. 193 § 4 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm., dalej zwanej też "O.p.") uznał prowadzoną przez Podatnika podatkową księgę przychodów i rozchodów za nierzetelną w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów. Na podstawie art. 23 § 2 O.p. Organ odstąpił od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, gdyż dane wynikające z prowadzonych ksiąg, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania, pozwoliły na określenie podstawy opodatkowania.