Wyrok NSA z dnia 20 listopada 2014 r., sygn. I OSK 1912/13

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys (spr.), Sędzia NSA Małgorzata Masternak-Kubiak, Sędzia del. NSA Zygmunt Zgierski, Protokolant starszy asystent sędziego Rafał Kopania, po rozpoznaniu w dniu 20 listopada 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2013 r. sygn. akt VIII SA/Wa 135/13 w sprawie ze skargi H. S. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie ustalenia odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 8 maja 2013 r., sygn. akt VIII SA/Wa 135/13, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę H. S. na opisaną w sentencji decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu.

W jego uzasadnieniu Sąd ten podał, że zaskarżoną decyzją utrzymano w mocy decyzję Prezydenta Miasta Radom z dnia [...] października 2012 r. o ustaleniu odpłatności H. S. za pobyt ojca J. S. w Domu Pomocy Społecznej [...] w R. (dalej DPS) w okresie od 6 marca 2009 r. do 31 sierpnia 2010 r. w kwocie 11.400,86 zł, wydaną na podstawie art. 59 ust. 1, art. 61, art. 104 ust. 3 w związku z art. 8, art. 10 ust. 4, art. 14, art. 17 ust. 1 pkt 16, art. 60, art. 62 ust. 2, art. 63, art. 110 ust. 7-8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.). Jak wynika z ustaleń organów J. S. decyzją z dnia [...] grudnia 2007 r. został skierowany, a decyzją z dnia [...] lutego 2009 r. w dniu 6 marca 2009 r. umieszczony w DPS. Ponosił z tego tytułu odpłatność w wysokości 70% posiadanego dochodu, która jednak nie pokryła całości kosztów pobytu. Po myśli art. 61 ustawy o pomocy społecznej opłaty te pokrywają: mieszkaniec domu, jego małżonek, zstępni przed wstępnymi i gmina, która skierowała do DPS. W tej sprawie zobowiązanymi są dzieci J. S., tj. K. M., M. S. i H. S. Córka ma ustaloną odpłatność, M. S. uiszcza ją dobrowolnie, jedynie H. S. na to się nie godzi. Jak wynika z poczynionych ustaleń prowadzi on wspólne gospodarstwo z żoną, a ich dochody przekraczają o [...] zł, wynoszące [...] zł kryterium, o którym mowa w art. 61 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Wedle złożonego oświadczenia nie wyraził on zgody na zamieszkanie ojca w DPS ani na podpisanie umowy dotyczącej odpłatności za pobyt w tym domu. Decyzją z dnia [...] września 2011 r. ustalono zobowiązanie H. S. z tego tytułu na kwotę [...] zł. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Radomiu utrzymało ją w mocy decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r. Rozstrzygnięcia te uchylił jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 4 października 2011 r., sygn. akt VIII SA/Wa 221/11. Doszedł bowiem do przekonania, że nie wyjaśniono kwestii tego, czy postępowanie wszczęto z urzędu czy na wniosek, oraz czy Gmina Radom wnosiła zastępczo opłaty za pobyt J. S. w DPS, wreszcie polecił umożliwienie stronie zapoznania się z materiałem sprawy w trybie art. 10 § 2 K.p.a. W toku ponownego rozpatrzenia sprawy organ I instancji ustalił, iż postępowanie zostało wszczęte z urzędu, a Gmina Radom ponosiła zastępczo przedmiotowe wydatki. W wyniku analizy sytuacji materialnej strony ustalił wysokość odpłatności. W odwołaniu H. S. domagał się uchylenia tej decyzji, zarzucając jej nieważność z powodu jej wydania mimo toczącego się postępowania o stwierdzenie nieważności decyzji o skierowaniu ojca do DPS, nadto niezawieszenie postępowania do czasu zakończenia postępowania w przedmiocie ubezwłasnowolnienia J. S., niedoręczenie mu odpisu decyzji z dnia 26 lutego 2009 r. o umieszczeniu ojca w DPS, wreszcie uchybienie wskazanym w jego treści przepisom prawa materialnego wynikające z nieuwzględnienia stanu zdrowia J. S., który uniemożliwiał mu świadome i swobodne wyrażenie woli. Nadto eksponował rażące zawyżenie kosztów pobytu w DPS i ustalenie odpłatności z tego tytułu mimo niezawarcia umowy w tej materii. Kolegium nie podzieliło tej argumentacji, a w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji przedstawiło stan faktyczny i prawny sprawy oraz wskazało, że organ zastosował się do wiążących wytycznych zamieszczonych w motywach przywołanego wyżej wyroku. Ustaliło, iż łącznie świadczenia emerytalne odwołującego się i jego żony wynosiły od września 2009 r. do lutego 2010 r. [...] zł miesięcznie, a od marca do sierpnia 2010 r. [...] zł. Tymczasem kryterium dochodowe dla potrzeb tej sprawy w ich przypadku wynosiło 2.736 zł (456x2x300%=2.736 zł). Dochód ten więc przekraczał 300%, a po wniesieniu opłaty kwota nie była niższa niż 300% kryterium. Opłatę łączną należało zatem ustalić i rozdzielić ją w równych częściach pomiędzy zobowiązane osoby, a to po myśli art. 61 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej. Skonkludował więc, że sporną odpłatność ustalił organ I instancji prawidłowo. W sytuacji zobowiązanych takie działanie jest obligatoryjne. Na koniec organ odwoławczy podniósł, iż postępowanie o umieszczeniu ojca odwołującego się w DPS zostało ostatecznie i prawomocnie zakończone, przy czym brak było podstaw do twierdzenia, aby stan zdrowia J. S. uniemożliwiał uczestniczenie mu w nim w charakterze strony. Postępowanie zaś o ubezwłasnowolnienie i stwierdzenie nieważności decyzji nie stanowią prejudykatu dla sprawy niniejszej. Dlatego nie znalazł powodów do zawieszenia postępowania.