Wyrok NSA z dnia 30 maja 2014 r., sygn. II FSK 1602/12

Przyjęcie przez strony zwolnienia z długu wywołującego skutek z mocą wsteczną (ex tunc) może spowodować wygaśnięcie roszczenia o zaległe odsetki, czy o naprawienie szkody z niewykonania zobowiązania. Jednocześnie zauważa się, że dla osiągnięcia tego skutku nie trzeba nadawania zwolnieniu mocy wstecznej, lecz wystarczy w odpowiedni sposób określić zakres zwolnienia.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Grzegorz Krzymień, Sędzia NSA Beata Cieloch (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Grażyna Nasierowska, Protokolant Piotr Stępień, po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2014 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej "I." sp. z o. o. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 7 marca 2012 r. sygn. akt I SA/Gd 102/12 w sprawie ze skargi "I." sp. z o. o. z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 16 listopada 2006 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 1999 r. 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od "I." sp. z o. o. z siedzibą w W. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku kwotę 3600 (słownie: trzy tysiące sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

I.1. Zaskarżonym wyrokiem dnia 7 marca 2012 r., sygn. akt I SA/Gd 102/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, oddalił skargę I. Sp. z o.o. z siedzibą w W. (dalej: Spółka, Skarżąca) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w G. z dnia 16 listopada 2006 r., w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych za 1999 r.

I.2. Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku przebieg postępowania WSA w Gdańsku podał, że sprawa była przedmiotem dwukrotnego wyrokowania przez Naczelny Sąd Administracyjny. Wyrokiem z dnia 14 października 2009 r., II FSK 761/08, wydanym na skutek złożonej przez Dyrektora IS skargi kasacyjnej, Naczelny Sąd Administracyjny uchylił w całości wyrok WSA w Gdańsku z dnia 12 grudnia 2007 r., sygn. akt SA/Gd 145/07, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania temu Sądowi. W powołanym wyroku NSA stwierdził, że w stanie faktycznym sprawy nie jest sporne ( na etapie postępowania kasacyjnego), że transakcje związane z obrotem sprzętem poligraficznym nie były rzeczywiste. Okoliczność ta nie budziła wątpliwości Sądu wojewódzkiego i nie była kwestionowana w skardze kasacyjnej organu. Nie budziła też w zasadzie wątpliwości kompletność zgromadzonych w sprawie dowodów. Zdaniem NSA wewnętrzna sprzeczność, na którą wskazał sąd I instancji, ma tylko pozorny charakter, ujawnia się bowiem wówczas, gdy nie weźmie się (jak Sąd pierwszej instancji) pod uwagę tego, że: 1) skarżąca otrzymała określoną kwotę pieniędzy od wskazanego wyżej kontrahenta, 2) organy nie podważały w żaden sposób zobowiązań strony skarżącej wobec S. [...] S.A., które miały być kompensowane z rzekomymi zobowiązaniami tego podmiotu względem spółki. Uwzględniając te okoliczności należało zauważyć w zakresie pierwszej z nich, że stwierdzenie, iż obrót sprzętem poligraficznym nie miał w rzeczywistości miejsca, a zatem nie stanowiły przychodów należnych (w ujęciu art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p.) kwoty wynikające z faktur dokumentujących sprzedaż, montaż i uruchomienie maszyn poligraficznych, powoduje jedynie, że wypłaty skarżącej środków pieniężnych przez S. [...] S.A. nie należy wiązać z tymi transakcjami, tj. nie stanowiły one przyczyny tejże wypłaty. Nie wpływa to jednak na kwalifikację ww. wypłaty, jako powodującej powstanie przychodu podatkowego (z tym zastrzeżeniem, że przychód powstał na zasadzie kasowej, a nie memoriałowej - co nastąpiłoby w przypadku ustalenia, że obrót sprzętem poligraficznym rzeczywiście miał miejsce). Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.p., "przychodami (...) są w szczególności (...) otrzymane pieniądze i wartości pieniężne (...)". Przychodem w rozumieniu tego przepisu jest każde przysporzenie majątkowe o charakterze trwałym, powodujące przyrost majątku podatnika, niezależnie od sposobu jego powstania, o ile nie jest ono wyłączone z przychodów podatkowych na mocy art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p. (zob. np. wyrok NSA z dnia 23 września 2008 r., sygn. akt II FSK 867/07; wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 30 października 2007 r., sygn. akt I SA/Wr 861/07; publ. w internetowej bazie orzeczeń; http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). Ponadto przychód nie może być objęty wyłączeniem zawartym w art. 2 ust. 1 pkt 1-3 ww. ustawy. Dalej Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że w niniejszej sprawie Sąd nie negował faktu powstania u Spółki trwałego przysporzenia majątkowego z tytułu ww. wypłaty, ani też nie wskazywał na to, że jest ono wyłączone z przychodów podatkowych z uwagi na treść art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p. Poza sporem jest w sprawie, że nie jest to przychód, do którego nie stosuje się przepisów wskazanej ustawy, stosownie do jej art. 2 ust. 1. Nie było więc podstaw do wyłączenia wypłaconych spółce środków pieniężnych z przychodów tegoż podatnika. Nie stanowiło ku temu powodu w szczególności zakwestionowanie sprzedaży (obrotu sprzętem poligraficznym), która była przyczyną (causa) tego przysporzenia.