Wyrok NSA z dnia 7 sierpnia 2013 r., sygn. I OSK 671/13

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Banasiewicz Sędziowie NSA Izabella Kulig - Maciszewska (spr.) NSA Joanna Runge - Lissowska Protokolant starszy asystent sędziego Kamil Buliński po rozpoznaniu w dniu 7 sierpnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej B. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 listopada 2012 r. sygn. akt II SA/Wa 1597/12 w sprawie ze skargi B. B. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] czerwca 2012 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia specjalnego 1. oddala skargę kasacyjną, 2. odstępuje od obciążenia B. B. zwrotem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 20 listopada 2012 r., sygn. akt II SA/Wa 1597/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę B. B. na decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] czerwca 2012 r. w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia specjalnego.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 21 czerwca 2011 r. sygn. akt II SA/Wa 621/11 uchylił decyzję Prezesa Rady Ministrów z dnia [...] stycznia 2011 r. oraz decyzję ją poprzedzającą z dnia [...] listopada 2010 r. o odmowie przyznania B. B. świadczenia specjalnego.

Naczelny Sąd Administracyjny, po rozpoznaniu skargi kasacyjnej Prezesa Rady Ministrów, w dniu 4 stycznia 2012 r. wydał wyrok o sygn. akt I OSK 1951/11, którym oddalił skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku stwierdził m.in., że Sąd I instancji dokonał prawidłowej interpretacji postanowień art. 82 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Na podstawie tego przepisu, Prezes Rady Ministrów "w szczególnie uzasadnionych przypadkach" może przyznać przedmiotowe świadczenie na warunkach i w wysokości innej niż określone w ustawie. Przyznanie tego świadczenia nie jest uzależnione od spełnienia określonych warunków formalnych dotyczących wieku lub stanu zdrowia. Prezes Rady Ministrów ma prawo w sposób zindywidualizowany określić, czy konkretny przypadek należy uznać za przypadek "szczególnie uzasadniony", przy czym jego swoboda nie oznacza dowolności. Nie jest sporne w sprawie, że jako przypadek "szczególnie uzasadniony", uprawniający do przyznania świadczenia specjalnego, została uznana katastrofa lotnicza pod Smoleńskiem. Organ dokonał wyboru kryteriów podmiotowych, którymi kierował się rozstrzygając o przyznaniu tego świadczenia, biorąc pod uwagę postanowienia uchwały Rady Ministrów nr 52/2010 z dnia 12 kwietnia 2010 r. w sprawie zwiększenia wydatków budżetowych z przeznaczeniem na sfinansowanie pomocy rodzinom ofiar tragicznego wypadku lotniczego pod Smoleńskiem. Rada Ministrów w tej uchwale dała tym samym wyraz uznaniu administracyjnemu i swej woli przeznaczenia świadczenia specjalnego podmiotom wchodzącym w zakres normatywny pojęcia "rodzina". Organ uznał, że świadczenie specjalne może być przyznane tylko członkowi rodziny, a skarżąca warunku tego nie spełnia. Z tą konstatacją nie można się zgodzić, gdyż uchwała nie odwołuje się wprost do pojęcia "członka rodziny", lecz wskazuje, że chodzi o sfinansowanie pomocy rodzinom ofiar tragicznego wypadku lotniczego. W procesie konkretyzacji normy prawa materialnego organ zobowiązany jest wyłącznie do zastosowania przepisu prawa powszechnie obowiązującego. Przedmiotowa uchwała, jako akt obowiązujący wyłącznie jednostki organizacyjnie podległe, nie może stanowić podstawy decyzji, jak i nie może determinować w procesie interpretacji i rekonstrukcji norm prawa materialnego powszechnie obowiązującego.