Wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. I OSK 319/07

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz Sędziowie Irena Kamińska NSA Jolanta Rajewska (spr.) Protokolant Anna Harwas po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej W. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 13 grudnia 2006 r. sygn. akt II SA/Ol 825/06 w sprawie ze skargi W. S. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w O. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwolnienia ze służby 1.oddala skargę kasacyjną; 2. odstępuje od zasądzenia od W. S. na rzecz Dyrektora Izby Celnej w O. kosztów postępowania kasacyjnego .

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 13 grudnia 2006 r. sygn. akt II SA/Ol 825/06 oddalił skargę W. S. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w O. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zwolnienia ze służby.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy. Zaskarżoną decyzją Dyrektor Izby Celnej w O. utrzymał w mocy poprzednią decyzję z dnia [...], którą na podstawie art. 26 pkt.11 w zw. z art. 27 ust.1 i 2 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej (Dz.U. z 2004 r. Nr 156, poz.1641 ze zm.), orzekł o rozwiązaniu z W. S. stosunku służbowego z dniem upływu trzymiesięcznego terminu, liczonego od daty doręczenia decyzji. W motywach powyższych rozstrzygnięć Dyrektor Izby Celnej w O. podał, że decyzją z dnia [...] Szef Służby Celnej przeniósł skarżącego z Izby Celnej w R. do Izby Celnej w O.. W Izbie tej W. S. miał pełnić służbę w Urzędzie Celnym w O. w Referacie Grupy Mobilnej w E. oraz zajmować się zwalczaniem przestępczości celnej i akcyzowej. Od dnia przeniesienia, tj. od 4 maja 2005 r. do dnia 29 marca 2006 r. W. S. przebywał nieprzerwanie na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, łącznie przez 361 dni. W dniach 30 i 31 marca 2006 r. korzystał z urlopu wypoczynkowego, w czasie którego wykonał badania lekarskie. Wykazały one brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy. Mimo tego skarżący bezpośrednio po urlopie nadesłał kolejne zwolnienie lekarskie na okres od 1 kwietnia do 26 kwietnia 2006 r., po czym przedkładał dalsze zwolnienia lekarskie. Łącznie korzysta z nich od 448 dni. Taki stan rzeczy, zdaniem organu, sprzeczny jest z dobrem służby i stanowi jedną z przyczyn zwolnienia W. S. ze służby celnej, na podstawie art. 26 pkt. 11 powołanej ustawy. Przyjęte w tym przepisie "dobro służby" jest pojęciem nieostrym. Składa się na niego szereg czynników. Są to zarówno te, które można przypisać organowi - pracodawcy, jak i te które swoją postawą kształtują funkcjonariusze celni. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej obecna wschodnia granica kraju stała się zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. W związku z tym zwiększone zostały obowiązki nałożone przez Wspólnotę na Służbę Celną. Na zewnętrznej granicy Unii zwiększyła się w szczególności liczba kontroli celnych, nad którymi nadzór sprawuje między innymi Dyrektor Izby Celnej w O.. Organ ten, aby wykonać nałożone na niego zadania, powinien przede wszystkim zaplanować, a także organizować służbę. W znacznym stopniu utrudnia to długotrwała, częsta i nieprzewidywalna nieobecność funkcjonariusza na służbie, ponieważ należy organizować zastępstwo na jego stanowisku służbowym. W sprawie nie bez znaczenia jest także aspekt finansowy. Przepisy ustawy o finansach publicznych nakładają na dysponenta wydatków, którym jest także dyrektor izby celnej, obowiązek wydatkowania środków publicznych w sposób celowy i oszczędny, a zatem zmierzający do efektywnej realizacji zadań jednostki. Otrzymywanie przez funkcjonariusza 100% uposażenia przez 448 dni zwolnień lekarskich, zdaniem organu, nie może być uznane za wydatki dokonywane w sposób celowy i oszczędny, w sytuacji gdy funkcjonariusz w żaden sposób nie przyczynia się do realizacji zadań służby. Nieobecność funkcjonariusza w czasie choroby organ uznaje za usprawiedliwioną, jednakże nie godzi się z tym, by ta sytuacja trwała w nieskończoność. Jeżeli absencja chorobowa funkcjonariusza jest częsta i długotrwała, nie można od pracodawcy wymagać, by brał pod uwagę możliwość poprawy stanu zdrowia funkcjonariusza i od tego dopiero uzależniał możliwość zwolnienia go ze służby. Pozostawanie w stosunku służbowym bez faktycznego świadczenia pracy zagraża w sposób szczególny właściwemu zorganizowaniu służby, wpływa negatywnie na dyscyplinę pracy oraz motywację pozostałych funkcjonariuszy i pracowników. W konsekwencji za dobro służby uznać należy, właściwe zorganizowanie procesów pracy składających się na tę służbę oraz celowe, oszczędne i zgodne z art. 35 ust. 3 pkt 1 ustawy o finansach publicznych wydatkowanie środków finansowych, w zestawieniu z faktycznym wykonywaniem służby przez funkcjonariuszy oraz realizowaniem przez tych funkcjonariuszy zadań służby.