Wyrok NSA z dnia 30 maja 2005 r., sygn. OSK 1884/04

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska, Sędziowie NSA Zbigniew Rausz, Joanna Runge-Lissowska (spr.), Protokolant Tomasz Zieliński, po rozpoznaniu w dniu 30 maja 2005 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 lipca 2004 r. sygn. akt II SA 2184/03 w sprawie ze skargi Zbigniewa O. na decyzję Wojewody M. z dnia 7 maja 2003 r. (...) w przedmiocie zasiłku przedemerytalnego uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 9.07.2004 r. II SA 2184/03, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił decyzję Wojewody M. z dnia 7.05.2003 r. (...) i decyzję Starosty O. z dnia 21.03.2003 r. (...) w przedmiocie odmowy przyznania Zbigniewowi O. prawa do zasiłku przedemerytalnego. Wojewódzki Sąd przedstawił następujący stan sprawy: Zbigniew O. został zarejestrowany jako bezrobotny dnia 13.03.2002 r., od dnia 21.03. do dnia 1.04.2002 r., otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych, dnia 2.04.2002 r. podjął pracę, w związku z czym utracił status bezrobotnego i prawo do zasiłku dla bezrobotnych, po raz kolejny zarejestrował się w Urzędzie Pracy w dniu 1.12.2002 r.; zasiłek dla bezrobotnych otrzymywał od 2.12.2002 r. do 5.01.2003 r., z dniem 6.01.2003 r. podjął pracę, tracąc status bezrobotnego i prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Dnia 12.03.2003 r. wystąpił o przyznanie zasiłku przedemerytalnego, dołączając kopie świadectw pracy, przy czym udokumentował łącznie 28 lat i 10 miesięcy okresu uprawniającego do zasiłku, w tym 17 lat i 3 dni pracy w szczególnych warunkach, jednak organy odmówiły prawa do zasiłku uznając, iż nie spełnia do niego warunków, nie figurując do dnia 12.01.2002 r., jak i w dniu złożenia wniosku jako bezrobotny i nie posiadając wymaganego stażu pracy. Uchylając decyzje organów obu instancji Wojewódzki Sąd stwierdził następująco: materialnoprawne przesłanki prawa do zasiłku określa art. 37j ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu /Dz.U. 2001 nr 6 poz. 56 ze zm./, zgodnie z którym zasiłek przedemerytalny przysługuje osobie spełniającej warunki do uzyskania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku oraz posiadającej okres uprawniający do emerytury, który obowiązywał do dnia 31.12.2001 r. Z dniem 1.01.2002 r. przepis ten został skreślony art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 17 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, ustawy o zakresie stosowania wyrobów zawierających azbest, ustawy o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i Wojewódzkich Komisji dialogu społecznego oraz ustawy o ułatwianiu zatrudnienia absolwentom szkół /Dz.U. 2001 nr 154 poz. 179/, a w myśl jej art. 11 ust. 2 osoby, które przed dniem jej wejścia w życie zarejestrowały się w państwowym urzędzie pracy i spełniały warunki do nabycia prawa do zasiłku przedemerytalnego, nabywają oraz zachowują do niego prawo na dotychczasowych zasadach. Oznacza to, że z dniem 1.01.2002 r. została zniesiona możliwość nabywania prawa do zasiłku przedemerytalnego, a uprawnienia do niego zachowały tylko osoby zarejestrowane przed dniem 1.01.2002 r., o ile spełniały też, przed tą datą, warunki do nabycia prawa do tego zasiłku. Ustawa ta weszła w życie dnia 31.12.2001 r., co spowodowało, że osoby, z którymi rozwiązano stosunek pracy w tym okresie utraciły prawo do zasiłku przedemerytalnego, mimo, iż legitymowały się wiekiem i okresem zatrudnienia, gdyż tego dnia nie mogły się zarejestrować w urzędzie pracy. Regulację tę zmieniła ustawa z dnia 20 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu oraz o systemie oświaty /Dz.U. 2003 nr 6 poz. 65/, której art. 3 ust. 2 stanowił, że prawo do zasiłku przedemerytalnego na zasadach określonych w przepisach ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu, w brzmieniu obowiązującym w dniu 31.12.2001 e. przysługuje bezrobotnym, którzy w dniu 12.01.2002 r. spełniali warunki do ich nabycia. Z treści tego przepisu wynika, że zasiłek przedemerytalny nie otrzyma tylko ten, kto w dacie złożenia wniosku spełniał warunki do uzyskania statusu bezrobotnego i prawa do zasiłku, zatem nie można podzielić poglądu organów, iż przepis ten zabezpieczał uprawnienia do zasiłku przedemerytalnego tylko osobom zarejestrowanym w powiatowym urzędzie pracy przed 12.01.2002 r., gdyż gdyby zamiarem ustawodawcy było zawężenie stosowania tego przepisu tylko do takich osób to wyraźnie by to uczynił, a skoro takiego wymogu nie przewidział, to nie można w drodze zawężającej wykładni ograniczać stosowanie go do postulowanego przez organy kręgu osób. Zaskarżona decyzja została zatem wydana z naruszeniem art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20.12.2002 r. i wobec tego kwestia uprawnień Zbigniewa O. wymaga ponownego rozpatrzenia przy uwzględnieniu oceny prawnej tego wyroku.