Wyrok NSA z dnia 27 października 2004 r., sygn. FSK 1145/04

"Rozporządzenie" towarem lub usługą, o którym mowa w przepisie art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./ było czynnością faktyczną, tj. takim działaniem lub zaniechaniem, które powodowało, iż dany wydatek nie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów bądź już w dacie jego poniesienia, bądź w dacie późniejszej. Czynność ta nie musiała mieć charakteru następczego w stosunku do daty nabycia towaru lub usługi i o "rozporządzeniu" w wyżej podanym znaczeniu można było mówić także wówczas jeśli już w dacie nabycia towaru lub usługi poniesiony wydatek nie mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Jeśli zatem w niniejszej sprawie w sposób niewadliwy ustalono, iż sporne wydatki poniesione na rzecz Biura Obsługi Inwestycji z tytułu wykonania bliżej nieokreślonych usług "prowizji" nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów gdyż nie miały związku z przychodem, to z uwagi na przytoczone już brzmienie art. art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów Spółka nie mogła obniżyć podatku należnego o wykazany w fakturach podatek naliczony.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Spółki Akcyjnej Sz. Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego E.-H. w Sz. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 29 stycznia 2004 r. SA/Sz 571/02 w sprawie ze skargi Spółki Akcyjnej Sz. Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego E.-H. w Sz. na decyzję Izby Skarbowej w Sz. z dnia 7 lutego 2002 r. (...) w przedmiocie podatku od towarów i usług za listopad i grudzień 1999 r. - oddala skargę kasacyjną, (...)

UZASADNIENIE

W wyniku kontroli skarbowej przeprowadzonej w Sz. Przedsiębiorstwie Budownictwa Przemysłowego "E.-H." S.A. w Sz. /zwanym dalej Spółką/ w zakresie podatku od towarów i usług Inspektor Kontroli Skarbowej z Urzędu Kontroli Skarbowej w Sz. odmówił uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez Biuro Obsługi Inwestycji s.c. z siedzibą w G. Według ustaleń, które poczynił organ I instancji Spółka w dniu 20 lipca 1999 r. zawarła z Biurem Obsługi Inwestycji umowę prowizji, której przedmiotem było pośrednictwo w pozyskaniu kontraktu na roboty budowlane terminalu pasażerskiego w Porcie Lotniczym Sz.-G. Umowa ta zobowiązywała Biuro do podjęcia wszelkich działań mających na celu podpisanie przez Spółkę kontraktu na roboty budowlane oraz "nawiązanie kontaktu z inwestorem poprzez pozyskanie odpowiednich kontaktów osobistych i dostępu do informacji, co w obecnej sytuacji na rynku usług budowlanych jest nie do przecenienia". Z dalszych ustaleń wynikało, że zarządzeniem nr 4/99 z dnia 20 lipca 1999 r. Prezes Zarządu Przedsiębiorstwa Usług Inwestycyjnych "E.-I." S.A. w Sz., inwestora zastępczego na wykonanie robót budowlanych w Porcie Lotniczym Sz.-G., powołał komisję przetargową w celu przeprowadzenia przetargu nieograniczonego na wyłonienie generalnego wykonawcy budowy terminalu pasażerskiego. Ogłoszenie o przetargu ukazało się w prasie ogólnopolskiej i lokalnej. Ustalony został regulamin działania komisji przetargowej oraz przedmiot i zakres badania ofert. Na posiedzeniu w dniu 10 sierpnia 1999 r. komisja przetargowa wybrała - jako najkorzystniejszą - ofertę Sz. Konsorcjum Budowlanego, obejmującego "E." S.A, "C." Sp. z o.o. oraz Stocznię Sz. S.A, przy czym funkcję lidera konsorcjum pełnić miała Spółka "E.". W dniu 29 września 1999 r. Spółka "E.-I.", jako zamawiający, zawarła ze Sz. Konsorcjum Budowlanym oraz spółką z o.o. Port Lotniczy Sz.-G. umowę na budowę obiektów w Porcie Lotniczym Sz.-G. Na podstawie tak ustalonego stanu faktycznego organ I instancji stwierdził, że wydatki związane z umową zawartą przez Spółkę z Biurem Obsługi Inwestycji nie zostały poniesione w związku z przystąpieniem Spółki do przetargu na roboty budowlane w terminalu pasażerskim i tym samym nie stanowiły kosztu uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W jego ocenie nie występował związek przyczynowy pomiędzy poniesionymi wydatkami, a przychodami osiąganymi przez Spółkę, gdyż zawarcie umowy było skutkiem wygrania przez Konsorcjum przetargu nieograniczonego, a działania Biura Obsługi Inwestycji nie mogły mieć wpływu na czynności komisji przetargowej. W konsekwencji organ I instancji przyjął, że w sprawie ma zastosowanie przepis art. 25 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym /Dz.U. nr 11 poz. 50 ze zm./, który przewiduje, że obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, którymi rozporządzono w sposób niepozwalający na zaliczenie poniesionych wydatków do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Na tej podstawie organ I instancji, decyzją z dnia 12 listopada 2001 r., określił Spółce zobowiązanie podatkowe i zaległość podatkową oraz ustalił dodatkowe zobowiązanie podatkowe w podatku od towarów i usług za listopad i za grudzień 1999 r.